سارایی و منصوری؛ شاعرانی نقش بسته در ذهن مردم ایلام

به گزارش خبرگزاری شبستان از ایلام، مدتی است که تکریم و نکوداشت مفاخر و فرهیختگان استان ایلام از سوی سازمان ها و نهادهای فرهنگی و ادبی و بنیادهای مختلف دنبال می شود و در طول سال شاهد برگزاری مراسماتی در راستای تکریم مفاخر این استان هستیم.

حشمت منصوری جمشیدی؛

استاد حشمت منصوری جمشیدی در  تاریخ 10 دی 1315 در ایلام به دنیا آمد، ایشان تحصیلات خود را در مقاطع تحصیلی تا دیپلم در ایلام گذراند و در سال 1337 به دانشسرای تربیت‌معلم رفت و پس از فارغ‌التحصیلی به خدمت آموزش‌وپرورش درآمد.

وی در سال 1338 در دورترین نقاط استان ایلام به تعلیم و تربیت روستازادگان مشغول شد، استاد منصوری 1373 از خدمت آموزش‌وپرورش بازنشسته شد، حشمت منصوری نامی آشنا در حوزه شعر کردی ایلامی است که دغدغه اصلی وی انعکاس مسائل اجتماعی و محیط پیرامون در قاب مثنوی بوده است.

از ایشان تاکنون دو کتاب شامل گزیده اشعار منصوری و دیوان «به یان ده ئاسوو»( طلوعی در افق) منتشر گردیده است، استاد علاوه بر ذوق بی‌نظیر شعری و ادبی دستی نیز در دیگر زمینه‌های هنری چون نقاشی و مجسمه‌سازی فعالیت داشته است.

ظاهر سارایی؛

استاد ظاهر سارایی متولد 1343 در شهر ایلام بوده که پس از اخذ دیپلم در زادگاه و ادامه تحصیل در مرکز تربیت‌معلم شهید اشرفی اصفهانی در کرمانشاه به کسوت معلمی درآمد. وی تحصیلاتش را در مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد در دانشگاه‌های علامه طباطبایی تهران و شهید چمران اهواز ادامه داد و سال‌ها در دبیرستان‌ها و مراکز آموزش عالی ایلام به خدمت مشغول گردید و اینک به‌افتخار بازنشستگی نائل‌آمده است.

او کارنامه فرهنگی‌اش سابقه حضور فعال در عرصه سرایش شعر فارسی و کردی و تألیف کتاب و نگارش مقالات متعدد را داشته و تاکنون کتاب‌هایی ازجمله مجموعه شعر« به هر چه تازه سلام»، تصحیح و ترجمه و شرح دیوان غلامرضا خان ارکوازی، میرکان( دریچه ای به ادبیات شفاهی مردم ایلام) با مشارکت آقای صید محمد درخشنده، شرح و تدوین دیوانه آرام را در سابقه خود دارد.

 سارایی، افتخارات زیادی در سطح کشور کسب کرده است که از آن میان می‌توان به کسب رتبه اول در جشنواره بین‌المللی شعر فجر و کسب رتبه دوم تألیف کتاب معلم به خاطر تألیف دیوان غلامرضا خان ارکوازی اشاره کرد.

دکتر رضاخانی، رئیس بنیاد نخبگان استان ایلام، با اشاره به فعالیت های بنیاد نخبگان استان ایلام، گفت: بنیاد ملی نخبگان مفتخر است در راستای تقدیر، تجلیل و تکریم از مفاخر و نخبگان این مرزوبوم و معرفی آنان به نسل جوان، الگویی مناسب از توانمندی‌های علمی اخلاقی و فرهنگی ایشان را ارائه نماید.

وی، بابیان اینکه امید است که نام نیک و ویژگی‌های برجسته و ابعاد شخصیتی و آثار گران‌بهای علمی و فرهنگی این عزیزان چراغ راهنمایی برای سرآمدان نخبگان جوان و آینده‌سازان کشور باشد، ابراز کرد: نخبگان استان ایلام به پاسداشت زحمات گران‌قدر استاد حشمت منصوری و ظاهر سارایی از نام‌آوران عرصه شعر ادب و هنر استان، اقدام به برگزاری مراسم تجلیل و نکوداشت از این دو عزیزکرده است.

محمدرضا مروارید، استاندار ایلام نیز در گفت‌وگوی کوتاهی، اظهار کرد: تاریخ غنی و پرافتخار این مرز پرگهر در کنار تمدن کهن مرهون حضور و نقش بی‌بدیل انسان‌هایی بزرگ و نام‌آورانی است که بدون تلاش، کوشش، ایثار و ازخودگذشتگی آنان، امروز هرگز شاهد این بالندگی و افتخارات بی‌بدیل نبودیم.

وی، افزود: تکریم و نکوداشت این سرمایه‌های گران‌بها در کنار آثار ارزشمند آموزشی و الگوسازی برای جوانان موجب تحکیم و امید در جامعه و نهادینه کردن فرهنگ قدرشناسی می‌گردد.

 استاندار ایلام، بیان کرد: ضمن تقدیر و تشکر از بنیاد نخبگان استان برای برگزاری این مراسم ارزشی، برای استاد حشمت منصوری و استاد سارایی از نام‌آوران به نام حوزه شعر و ادب استان آرزوی بهروزی و سلامتی رادارم.

محمدعلی قاسمی، رئیس حوزه هنری ایلام، بابیان اینکه از میان سرایندگان شعر کردی جنوبی با درون‌مایه غنایی، حشمت منصوری از سرآمدان روزگار ماست، گفت: منصوری مضامین اجتماعی عاشقانه‌های زلالی است که از آمیختگی این دو موضوع روایتی خلق می‌کنند که بازنمایی حالت و احوالات زمانه خویش است.

وی، گفت: زبان ساده اما ملوس منصوری در شعر با بهره‌گیری از توصیفات زیبا، بازتاب‌دهنده اوضاع عصر خویش است، دغدغه اصلی وی به‌عنوان یک مرجع روایت آگاه، انعکاس مسائل اجتماعی و محیط پیرامون در قالب مثنوی است و جه افتراق او با دیگر سرایندگان در شعر کردی، توجه خاص و رندانه به محیط و اجتماع است، مشخصه‌ای که در نوع خود یکی از مؤلفه‌های خاص حشمت منصوری در شعرهایش به شمار می‌رود.

قاسمی، افزود:  تضاد انسان معاصر با محیط‌زیست در مثنوی( شه له م) منصوری به انتقاد هنرمندان این شاعر از این وضعیت، نمونه‌ای از دغدغه‌های شاعر به محیط پیرامون است و در نمای اصلی منظومه (دلبر) همان اصالت و پاکی عشق واقعی است، از منظر شاعر شاکله هستی و خلقت مبتنی بر عشق است که ریشه در مبانی دینی و اسلامی دارد.

وی، تصریح کرد: آنچه بن‌مایه اندیشه حشمت منصوری را دربرمی گیرد شامل توجه خاص به مسائل اجتماعی و محیط پیرامونی، نگاه تغزلی آمیخته با ایهام و کنایه نسبت به عشق و مبانی آن در نظام اجتماعی پیرامون و همچنین دید اعتقادی شاعر نسبت به کمبودها و نارسایی‌های متنوع در جامعه است.

جلیل بهادری، نویسنده ایلامی، حشمت منصوری را نامی آشنا در حوزه شعر کردی ایلامی دانست و گفت: تا به امروز هیچ شاعری مانند وی، نتوانسته در زمینه‌های مختلف اجتماعی، اخلاقی، عرفانی، عشق، زهد و تربیت موافق باذوق و سلیقه مردم، شعر بسراید.

وی، افزود: این شاعر مثنوی سرا، اغلب خوشی‌ها و ناخوشی‌ها انسان امروزی را با زبانی و شیرین بازنمودهاست و به همین سبب ادب دوستان این دیار سروده‌های وی را با گوش جان، شوق و رغبت  می‌شنوند، گرچه منصوری با مضامین مختلفی پرداخت است ولی سخن عشق نقل زبان اوست، عشق و جمال‌پرستی منظومه‌هایش بالطافت و ظرافت جلوه گری می‌کند.

بهادری، خاطرنشان کرد: منصوری روح شعر را دریافته و به‌درستی از ریزه‌کاری‌های شعر آگاه است و بی‌تردید نام و در تاریخ استان ایلام مانا و ماندگار خواهد بو.

محمدرضا رستم پور، شاعر و نویسنده ایرانی، نیز در این خصوص، ابراز کرد: اگر سارایی تنها یک شاعر بود که در خلوت پاک خود و با خلوت خود خو گرفته و شعرهای زلالی می‌سراید می‌شد راحت درباره شعر از حرف زد و یا اگر تنها یک پژوهشگر بود که کارهای پژوهشی را با جدیت پی می‌گیرد و هرچند وقت یک‌بار یک کار اساسی و تأثیرگذار ارائه می‌دهد می‌شود آسان درباره پژوهش‌های و تأثیر و نقش آن در فرهنگ بومی و ملی صحبت کرد.

وی، افزود: اگر تنها، اندیشمندی بود که با اندیشه‌های اثربخش تولید فکر دارد و اندیشه‌های خود را هرسال متعالی‌تر از سال پیش مطرح می‌کنند می‌شود راحت درباره اندیشه‌های او قلم زد  و اگر فقط یک فعال فرهنگی تأثیرگذار و نخبه پرور بود که بر گردن فرهنگیان و بازخوانی و بازیابی حقی دارد، می‌شد درباره‌اش با آسودگی نشست و صحبت کرد.

رستم پور، یادآور شد: اگر سارایی تنها یک بیدار اجتماعی بود که با شم هوشمندانه، آسیب‌ها و خطرها و تهدیدها و فرصت‌ها را به‌خوبی می‌شناسد و گوشزد می‌کرد، می‌شد درباره به‌راحتی سخن گفت و اگر تنها استادی بود شاگردان بسیاری را بدون ادعای استاد ایشان جامع معرفی کرده و بی‌مزد  و بی‌منت درس فرهنگ و ادب بهشت ما سپرده و راه را از چاه نشان داده است بازهم می‌شد درباره او سخن گفت.

وی، ابراز کرد:  اما مشکل اینجاست که ظاهر سارایی مجموعه است خوش چین و منظم از تمامی این‌ها و کار سخت می‌شود و جنبه‌های گسترده‌تری پیدا می‌کند، باید او را از زاویه‌های مختلف، شناخت و کشف کرد  و نوشتن درباره استاد که به میان می‌آید، می‌بینی نمی‌توانیم قله مه‌آلود را آن‌گونه که شایسته است نمایان کنیم و باید صبر کنید تا آفتاب بلندی‌ها و شکوه واقعی او را نشان دهد آفتابی که از این قافله طوفان و باران و سرما می‌آید و غربال به دست دارد.

 دکتر بهروز سپیدنامه، عضو هیئت‌علمی دانشگاه ایلام در مورد ظاهر سارایی، اظهار کرد: ظاهر سارایی نام بزرگی در پهنای تاریخ ادبیات استان ایلام است که بر بلندی مرتبه ادبیات این دیار در سطح کشور تأثیر به سزایی داشته است.

وی، افزود: نسل امروز شعر و ادبیات ایران، اگر چشم‌اندازهای وسیع را به تماشا نشسته است ازآن‌رو است که بر شانه‌های تلاش و تکاپوی عزیزانی چون ظاهر سارایی ایستاده است، اهتمام ظاهر به شعر و ادبیات محلی چه در عرصه سرایش پژوهش و چه در گستره‌ای نشر بسیار ستودنی است اقدامی که به انباشت فرهنگی خواهد انجامید و این انباشت نقش مؤثری در کنترل برخی از آسیب‌های فرهنگی نظیر بحران هویت دارد.

سپیدنامه، گفت: عمق بخشیدن به تاریخ ادبیات استان ایلام از طریق رصد منظومه‌ها از سوی ظاهر سارایی قابل‌تقدیر است، برای ظاهر همین بس که هنوز هم غزل ثانیه‌ها، ورد زبان نسل پیشین و نسل حاضر است و بقول استاد بزرگوار دکتر شفیعی کدکنی من یقین دارم که پایگاه شعری هر شاعری در تاریخ ادبیات این سرزمین بستگی دارد به میزان آنچه از ادبیات و مسائل عمومی در حافظه اهل زبان و دوستداران شعر رسوب می‌کنند.