به گزارشخبرگزاری شبستان از کرمان، عباس تقی زاده، از فرهنگیان استان کرمان که اخیراً دو کتاب او با موضوع رسانه رونمائی شده است، در یادداشتی به معرفی کتاب «سوادرسانه ای؛ مفاهیم بنیادی و آموزشی» پرداخته است:
رسانه ها آهنگ تغييرات در زندگي بشر را شتاب بخشيده اند. يکي از ويژگي هاي مهم دنياي امروز فناوري هاي ارتباطي است. رسانه ها روز به روز بيشتر در مركز تفکر انساني قرار مي گيرند و يکي از مولفه هاي وجودي ساختار زندگي بشر در كنار ساير مولفه ها به شمار مي روند. ما امروز در عصر رسانه اي، متفاوت تر زندگي مي كنیم و داشتن توانايي هاي لازم براي بهره گيري هرچه مستقلانه و هوشمندانه تر از رسانه ها ضروري است.
رسانه، كاركردهاي متنوعي مانند آموزش، اطلاع رساني،تفريح و سرگرمي و... دارد و در كسب دانش و هويت يابي مخاطبان موثراست. از ديگر سو تحولات فنآورانه، شیوه های یادگیری را تغیير داده اند و مخاطبان و بویژه نوجوانان و جوانان خود باید به تجزیه و تحلیل اطلاعاتی بپردازند که با یکی دو کلیک کردن به دست می آورند.
ارتباط نسل کنونی با رسانه ها را نمی توان نادیده گرفت. ارتباطی که با حفظ کار با رسانه های سنتی، به سمت رسانه های نوین می رود؛ در شرایطی که همگرایی رسانه ها بر استفاده بیش تر و آسان تر از رسانه ها تاثیر گذار است و دیگر نمی توان، مرز مشخصی بین رسانه های سنتی و نوین پیدا کرد.
با دسترسی به منابع مختلف در فضای مجازی، عضویت در شبکه های اجتماعی، جستجوهای اینترنتی و ده ها فعالیت ارتباطی دیگر، از سهم فیزیکی مرزها کاسته و بر مساحت مجازی، افزوده شده است. پژوهش ها نشان داده اند هر چند که بسیاری از افراد به مهارت استفاده و کار با رسانه های نوین، تسلط نسبی دارند اما در گزینش گری اطلاعات، پردازش پیام های رسانه ای و استفاده مطلوب از رسانه های مختلف، به توانایی بیش تری نیاز دارند.
آموزش سوادرسانه‌ای می تواند ميزان سوادرسانه‌اي ما بويژه در بعد انتقادي را ارتقا دهد. ضمن آنكه با توجه به ابعاد دانش و مهارت در سوادرسانه‌اي بايد به سمت عملياتي كردن دانش سوادرسانه اي و تحقق آن در رفتار و مشاركت فعال گام برداريم.
سوادرسانه‌ای برای اقشار مختلف جامعه سودمند است. امروزه با توجه به شکاف اطلاعاتی بین جوامع، آنچه اهمیت بیشتری دارد توجه به این نکته است که گویا شکاف بین فقیر و غنی در جامعه اطلاعاتی بسیار گسترده تر از جامعه صنعتی است. این شکاف كه از آن به عنوان شکاف دیجیتال تعبیر می شود از دو منظر قابل بازبینی است. اول از لحاظ دیجیتالی که ناشی از دانش الکترونیک و دوم از منظر عقب ماندگی اطلاعاتی كه تافلر(1379) مطرح مي كند.
کم کردن این شکاف اطلاعاتی و بهره مندی موثر از رسانه ها و فناوری بویژه در جامعه و بویژه برای دانش آموزان و دانشجویان به عنوان زیربنای توسعه انسانی ضروری است. در این راستا نقش آموزش و پرورش، دانشگاه ها و بویژه دانشگاه فرهنگیان، سازمان های مردم نهاد نهادهای مدنی بسیار با اهمیت است.
با ورود فناوری‌های نوین اطلاعاتی و ارتباطی، بیشتر از گذشته با پیام‌های رسانه مواجه هستیم. امروزه نه تنها دسترسی به اطلاعات برای همگان آسان تر شده، بلکه هر روز، میزان زیادی اطلاعات جدید تولید و عرضه می‌شود. مشکل، چگونگی دسترسی به اطلاعات نیست بلکه پردازش بهتر آنهاست. در جهان رسانه‌ای امروز به سوادرسانه‌اي برای مدیریت اطلاعات نیازمندیم.
سوادرسانه‌ای تعاریف متنوعی دارد. برخی سازمان ها و کارشناسان روی مهارت های فنی و به عبارتی سواد اطلاعاتی تاکید دارند، برخی به تفکر انتقادی در مواجهه با رسانه (هم به معنای ابزار و هم به معنای محتوا) می پردازند و گروهی تجزیه و تحلیل پیام ها را مهم تر، ارزیابی می کنند.
با بهره مندی از تعاریف ارایه شده از سوی یونسکو، منشور اروپایی سوادرسانه‌ای، انجمن ملی سوادرسانه‌ای آمریکا و صاحب نظران ایرانی، می توان گفت: سوادرسانه‌ای از چهار مولفه و شاخص اصلی تشکیل شده که عبارت از دسترسی و استفاده، تولید و ارتباط ، تجزیه و تحلیل و درک انتقادی پیام های رسانه ای است.
کتاب سوادرسانه ای؛ مفاهیم بنیادی و آموزشی در 7 فصل تدوین شده که درفصل اول به تعاریف و مفاهیم سوادرسانه‌اي پرداخته شده است. در فصل های دوم تا پنجم به ترتیب به ابعاد آموزشی، تفكر انتقادي و سوادرسانه‌ای، مرور تاریخی آموزش سوادرسانه‌ای و سیرتحول جوامع و تاریخچه رسانه ها می پردازد.فصل ششم نگاه نظری به آموزش سوادرسانه‌ای دارد و در فصل هفتم نتایج برخی پژوهش های مرتبط با سواد رسانه ای همراه با معرفی پرسشننامه سنجش سواد رسانه ای ارایه گردیده است.
نظر شما