به گزارش خبرنگار تئاتر شبستان از همدان، نخستین جلسه ی کارگاه مبانی کارگردانی و شیوه های اجرا با هدایت حمیدرضا نعیمی نمایشنامه نویس و کارگردان تئاتر در کارگاه نمایش مجتمع شهید آوینی برگزار شد.
حمیدرضا نعیمی بحث در این باره را با اشاره به سختی های کار کارگردان آغاز کزد و گفت: اگرچه نوشتن نمایشنامه به معجزه شبیه است، چرا که نویسنده اثری را خلق می کند تا کارگردان در زمان اجرا به متن پناه ببرد و بازیگری دشواری های خود را دارد، به نظرم کارگردانی از سخت ترین حرفه ها در تئاتر است. اوست که باید همه چیز را انتخاب و در زمان تمرین و اجرا مدیریت کند.
این نمایشنامه نویس و کارگردان، انتخاب متن را از مهم ترین مراحل کارگردانی برشمرد و تصریح کرد: همه ی عوامل حرفه ای تولید یک نمایش باید با درام و مبانی آن آشنا باشند. بازیگری که متن خوب و بد را تشخیص نمی دهد، جایپاهی در تئاتر ندارد اما اگر کارگردانی نمایشنامه را نفهمد و متن ناکارآمدی را برای اجرا انتخاب کند، همان بهتر که تئاتر را رها کند و بمیرد. اگر به زوایای کامل یک متن شناخت ندارید و یا در مرجله ی خوانش متوجه ضعف های نمایشنامه هستید، آن را کارگردانی نکنید. یک نمایشنامه از ابتدا باید درست باشد و اگر درست نباشد، هیچ وقت درست نمی شود.
نعیمی ادامه داد: کارگردان باید درام را بشناسد. کسی توقع ندارد که کارگردان، درام نویس باشید اما انتظار می رود که درام و البته سایر ارکان تئاتر ار جمله بازیگری و طراحی را بشناسد. چرا که کارگردانی، فقط تجسم بخشی و تجسد بخشی به یک نمایشنامه نیست، بلکه یک تالیف دوباره است. زیبایی کار کارگردان به هنگامی است که تماشاگر در مواجه با اجرای نمایشی که پیشتر متن آن را خوانده است، زوایای تازه ای از متن را در اجرا ببیند و از نپاه کارگردان اثر به جهان متن بنگرد.
حمیدرضا نعیمی در بخش دیگری از سخنانش به لزوم دراماتورژی در نمایشنامه های نئوکلاسیک اشاره کرد و گفت: در انتخاب یک متن باید دوره ی زمانی و شرایط نگارش آن را بدانید. مثلا نمایشنامه های شکسپیر در زمانی نوشته شده اند که نمایش ها شب اجرا می شد و تماشاگر در نور کمرنگ شمع ها تنها بخشی از اجرای بازیگران را می توانست ببیند. این در حالی است که در دوران یونان باستان، نمایش ها در روز اجرا می شد. به همین دلیل است که نمایشنامه های دوران شکسپیر پر از خود افشایی است و کاراکتر درباره ی انگیزه های درونی خود صحبت می کند چرا که نمایش ها بیشتر برای شنیده شدن اجرا می شدند و نه دیده شدن.
این کارگردان تئاتر ادامه داد: درام امروز به فاصله نیاز دارد و خود افشایی کاراکتر در جهان درام، امروز دیگر معنا ندارد. پس کارگردان حق دارد یک متن نئوکلاسیک را خود و یا با کمک یک دراماتورژ، دراماتورژی کند تا در این پروسه، خودافشایی ها، شخصیت ها و دیالوگ هایی که در شرایط امروز به تماشاگر تئاتر کمکی نمی کند، حذف و یا تعدیل شوند.
نعیمی در پایان، نخستین جلسه ی کارگاه، این سئوال را مطرح کرد که نخستین دلیل اجرای یک نمایشنامه چیست؟ و در این باره توضیح داد: وظیفه ی کارگردان، ساده کردن نمایشنامه در اجراست. چرا که همه ی مردم خواندن نمایشنامه را دوست ندارند، اما تماشای یک تئاتر را دوست دارند. کارگردان، نمایشنامه را انتخاب می کند تا همه از آن لذت ببرند.
کارگاه مبانی کارگردانی و شیوه های اجرا، تا ۲۶ آذرماه، هر روز ساعت ۱۴ تا ۱۷ در کارگاه نمایش مجتمع شهید آوینی برگزار می شود.
نظر شما