دوستداران میراث فرهنگی با توسعه مخالف نیستند

به گزارش خبرگزاری شبستان از قزوین به نقل از روابط عمومی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین، محمدعلی حضرتی در نشست تخصصی گزارش کاوش‌های باستان شناسی قزوین در سال 95 بیان کرد: هفته پژوهش در نیمه دوم آذر ماه با برنامه‌ های متعددی در سطح کشور برگزار می شود ولی متاسفانه در سال ‌های اخیر با افزوده شدن عبارت فناوری، تنها پژوهش‌ های حوزه فناوری به عنوان فعالیت ‌های پژوهشی مورد توجه قرار گرفته است در حالی که حوزه‌ های متعدد علوم انسانی اعم از مسائل اجتماعی، هنری، معماری و زیست محیطی هر یک حائز اهمیت بوده و نباید خارج از این گردونه قرار داده شوند.

وی ادامه داد: باستان‌ شناسی بر خلاف تصور بسیاری از نهادهای مدیریتی استان، کاوش برای گنج‌ یابی و به دست آوردن اشیاء قیمتی نیست، بلکه به دست آوردن اطلاعات برای باسخگویی به ابهام‌ های تاریخی در محورهای مختلف است.

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین اضافه کرد: این نگرش سطحی اگر از جانب برخی رسانه‌ های زرد مطرح شود جای تعجب نیست ولی زمانی که مدیران دستگاه‌ های اجرایی و نهادهای تصمیم گیرنده دارای چنین نگاهی باشند باید برای آینده این فعالیت علمی- پژوهشی بسیار نگران بود.

وی با مروری بر تاریخ باستان‌شناسی ایران توضیح داد: از اواخر دوره قاجار در حدود چند دهه کاوش ‌های باستان‌ شناسی که با محوریت باستان ‌شناسان غربی و اروپایی در ایران صورت می ‌گرفت فعالیت پژوهشی این گروه‌ های باستان ‌شناسی با تمرکز بر مناطق غرب و جنوب غرب ایران و کشف ارتباط حوزه‌ های تمدنی نواحی غرب و جنوب غربی با ناحیه میان رودان و بین النهرین و پاسخ به پرسش ‌هایی درباره چگونگی شکل‌ گیری تمدن‌ ها در این مناطق، نحوه گذر از دوران غارنشینی و شکل ‌گیری روستاها و شهرهای اولیه و تمدن‌ های بزرگ صورت پذیرفت که با همت استاد مرحوم دکتر نگهبان توجه به مناطق فلات مرکزی و نواحی شمالی آن مد نظر قرار گرفت که از نیمه دوم دهه چهل طرح مطالعات باستان ‌شناسی در این مناطق و فصل جدیدی از کاوش‌ های تپه‌ های دشت قزوین توسط یک هیئت ایرانی و نسل جدیدی از پژوهشگران باستان‌ شناسی آغاز شد. 

حضرتی افزود: بهره‌ مندی از توان علمی کشور و اجرای فعالیت پژوهشی دکتر نگهبان در این منطقه منجر به پرورش نسلی شد که هم ‌اکنون به عنوان استادان و سرآمدان طراز اول رشته باستان شناسی مشغول خدمت هستند که 90 درصد از آنان در دشت قزوین دوره‎های علمی را گذرانده و به مدارج بالا دست یافته‌اند.

وی شناخت و مطالعه تاریخ چند هزار ساله دشت قزوین و به کارگیری آن در نظام برنامه‌ریزی شهری را حائز اهمیت خواند و تصریح کرد: اقداماتی نظیر کپی برداری از کلان شهرهای داخلی، شهرهای حاشیه خلیج فارس و آسیای شرقی با عنوان توسعه شهری در کهن شهر قزوین بدون توجه به تمدن چندهزار ساله و غفلت ازقابلیت ‎های اقلیمی و حقیقت‌ های زیستی این شهر مانند باغستان سنتی و غیره متاسفانه منجر به از خودبیگانگی شده و ضررهای جبران ناپذیری را به هویت و آینده این منطقه وارد خواهد کرد.   

مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان قزوین با تاکید بر ضرورت ایجاد ارتباط نزدیک بین مردم جامعه و محوطه‌ های در حال کاوش استان گفت: مطالعات باستان شناسی صورت گرفته در مناطق مختلف دشت قزوین همواره در همایش ‌های باستان شناسی سالانه کشور و جهان ارائه می ‌شوند، اما ضروری است گروه‌ های مختلف اعم از تشکل‌ های مردم نهاد، گروه‌ های دانش آموزی و دانشجویی، معلمان تاریخ و جغرافیا و غیره از مناطق در حال کاوش بازدید کرده و نحوه انجام این کاوش ‌ها و نتایج حاصل از آن را به مردم انتقال دهند تا از طریق این ارتباط شکاف ایجاد شده بین دولت و مردم ترمیم و نگاه جامعه نسبت به فعالیت‌ های باستان شناسی تصحیح شود که امیدواریم برگزاری این نشست یکی از حلقه‌های ارتباطی پژوهش‌های باستان شناسی باشد.  

وی اظهار داشت: موقعیت جغرافیایی منطقه قزوین در چهار راه ارتباطی شمال- جنوب، شرق– غرب از هزاره‌ های پیش با پدیده مهاجرت و مبادلات فرهنگی گره خورده و در گزارش های باستان‌ شناسی که در خصوص دشت قزوین منتشر شده به این دو مقوله پرداخته ‌اند که نحوه ارتباط استقرارها و روابط اقتصادی و فرهنگی این منطقه با نواحی دیگر در مطالعات و پژوهش ‌ها با تمرکز و توجه بیشتری باید دنبال شود.

حضرتی همچنین شناسایی و مطالعه بر روی شبکه‌ های آبیاری و قنات‌ های دشت قزوین را برای رهایی از بحران و تهدید جدی کم آبی در منطقه دشت قزوین مهم دانست و یادآور شد: دوستداران میراث فرهنگی به دنبال ممانعت از توسعه نبوده بلکه برای ایجاد توسعه پایدار فعالیت می ‌کنند تا برای طبیعت و آیندگان کمترین ضرر را داشته باشد که بخش عمده این کار مهم بر عهده پژوهشگران باستان شناسی است.