به گزارش خبرنگار مسجد و کانون های مساجد خبرگزاری شبستان، گردشگری فرهنگی به ویژه نوع مذهبی آن از جمله قدیمی‌ترین و پررونق‌ترین گردشگری در گذشته و حال در سراسر جهان بوده است که دشواری‌های اقلیمی یا بدی آب و هوا و یا هر مشکل دیگری مانع آن نمی‌شود.
مساجد تاریخی نمودی برجسته و آشکار از هنر در ساحتی متبرک و مقدس هستند و از دیرباز بسترساز رویدادهای تاریخی، اجتماعی، سیاسی و فرهنگی بوده‌اند، این معماری بیش از هر عنصر دیگری انسان را رهسپار سفر روحانی می‌سازد.
از سویی دیگر مساجد تاریخی به واسطه معماری خاص خود که برگرفته از ارزش‌های فرهنگی و مذهبی اسلامی است، یکی از مهمترین جاذبه‌های مادی گردشگری فرهنگی محسوب می‌شود، به طور کلی معماری مساجد تاریخی به دلیل آنکه ابعاد وجودی انسان را تحت تأثیر قرار می‌دهند، می تواند نقش بسزایی در جذب گردشگر از سراسر جهان ایفا کند.
در راستای بررسی تعداد مساجد تاریخی ثبت شده در تهران و میزان اعتبارات اختصاص یافته به این مساجد گفت و گویی را با سپیده سیروس نیا؛ معاون میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران ترتیب دادیم که آنچه می خوانید حاصل این گفت وگو است:
ـ چند مسجد استان تهران به عنوان اثر ملی ثبت شده اند و از این تعداد مرمت چند مسجد به پایان رسیده است و یا در دست انجام است؟
۴۳ مسجد در کل استان تهران به عنوان اثر ملی ثبت شده اند که از این تعداد بخش هایی از 23 مورد آن ها مرمت شده اند و چهار مورد نیز به طور کامل بازسازی و مرمت شده اند.
ـ برنامه سازمان میراث فرهنگی برای مرمت مساجد تاریخی تهران چیست؟ برای این منظور سالانه چه میزان بودجه در نظر گرفته می شود؟
هرساله برای حدود 15 تا 20 مسجد تاریخی از سوی استان تهران درخواست تخصیص اعتبارات ملی و استانی می شود که به میزان اعتبار تخصیصی و تصویب برنامه مرمت هر بنا نسبت به عملیات مرمتی آن اقدام می شود.
در سال ۹۵ قریب یک میلیارد و ۳۰۰ میلیون تومان اعتبار برای مرمت ۱۲ مسجد تاریخی پیشنهاد داده شد که البته تاکنون بخش کمی از این اعتبار اختصاص یافته است.
ـ گاهی مرمت مساجد تاریخی به کندی پیش می رود به گونه ای که در مواردی بسیاری از نشانه های تاریخی برخی مساجد در حال تخریب هستند، برای رفع این مشکل از سوی سازمان میراث فرهنگی و گردشگری چه تدبیری اندیشه شده است؟
تاخیر در ابلاغ موافقتنامه و عدم تخصیص بودجه و اعتبار متاسفانه باعث بروز مشکلاتی برای بناهای تاریخی می شود، برای مثال مسجدی نیاز به پانصد میلیون تومان اعتبار جهت مرمت و استحکام بخشی دارد تا به طور کامل آسیب های آن برطرف شوند در حالی که اعتبار تخصیصی کمتر از صد میلیون تومان است که با این مبلغ تنها بخش کوچکی از آسیب های آن رفع می شود.
بناهای تاریخی از جمله مساجد تاریخی نیازمند مرمت و نگهداری دائمی هستند و مشکلات ناشی از عدم مدیریت نگهداری مناسب و سالیانه توسط متولیان امر موجب بروز آسیب هایی برای بنا خواهد شد که هزینه مرمت آن به مراتب سنگین تر از هزینه نگهداری آن خواهد شد، از طرفی استفاده از مصالح ناهمگون با مصالح سنتی موجب افزایش روند آسیب رسانی به بنا خواهد بود و به تبع آن موجب افزایش هزینه مرمت نیز می شود.
ـ «مسجد حاج رجبعلی» در محله درخونگاه از جمله مساجد تاریخی تهران است که نمونه این مسجد در تهران وجود ندارد، یکی از مهمترین شاخصه‌های این مسجد که می‌توان به آن اشاره کرد، وجود نخستین سقف بیضی شکل در آن است، سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در راستای مرمت و بازسازی این مسجد چه برنامه ای در دستور کار دارد؟
مسجد حاج رجبعلی در سال 1215 هجری قمری ساخته شد و استاد رستم معمار بروجردی معمار آن بود، وی برای این مسجد اولین سقف بیضی شکل را ایجاد کرد که نمونه آن در مساجد دیگر تهران و ایران نیست، سعی شده است تا از معماری گنبدهای مسجد چهار باغ اصفهان برای معماری این مسجد الهام گرفته شود.
اما متاسفانه این مسجد در 30 سال گذشته، وضعیت اسفناکی داشته و تنها 10 درصد از مراحل مرمت آن با 30 میلیون تومان اعتبار میراث فرهنگی و گردشگری در سال 83 انجام شده است، هر چند برخی اقدامات مرمت در این اثر تاریخی انجام شده اما سامان‌دهی کامل مسجد حاج رجبعلی به اعتباری در حدود 200 میلیون تومان نیازمند است، امیدواریم با تخصیص هر چه سریعتر این اعتبار، مرمت این بنای تاریخی از سر گرفته شود.
نظر شما