به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه تخصصی مسجد، کتاب، همان که از کودکی برایمان هدیه ای دوست داشتنی بود و یادمان داده اند که بهترین دوست است! اما این کلام تنها در حد یک شعار در ذهن هایمان باقی مانده تا اگر روزی کسی از ما درباره کتاب پرسید جمله ای هرچند کوتاه برای گفتن داشته باشیم. و واقعیت این است که همه ما در حق این «دوست» کوتاهی کرده ایم، و هرچه می گذرد به جای آنکه کوتاهی های گذشته ی خود را جبران کنیم، بیشتر و بیشتر او را می رنجانیم.
و این روزها با افزایش فناوریهای مدرن، اگر چه کتاب جایگاه خود را از دست نداده است اما ما دیگر وقتی برای کتاب خواندن نداریم. به مناسبت هفته کتاب و جایگاه کتاب و کتابخوانی، خبرنگار پایگاه تخصصی مسجد، گفتگویی با حجت الاسلام علیرضا رجالی تهرانی انجام داده است که در ادامه می آید. وی نویسنده آثاری چون «فرشتگان (تحقیقی قرآنی، روایی و عقلی)» و «ولایت فقیه در عصر غیبت» است.
وضعیت کنونی کتاب و کتابخوانی در جامعه
فرهنگ مکتوب یا کتاب، اکنون در جامعه ما وضعیت مطلوبی ندارد و مورد بی‌توجهی قرار گرفته است. از طرفی فضای مجازی وارد فرهنگ عامه شده و بخش بزرگی از مطالعه مردم از این طریق است. این موضوع سرانه مطالعه را در جامعه به وضعیت نگران کننده‌ای سوق داده است.
کتاب از این جهت که می‌تواند همراه فرد باشد و فرد مطالب را مطالعه کند و آنچه را که لازم است در شرایط امروزی دریافت کند بسیار موثر است. ضمن اینکه مطالعات نشان داده است که میزان خستگی مطالعه کتاب به مراتب از کمتر از فضای مجازی و کتاب‌های الکترونیک است. ضمن اینکه آسیب‌های آن نیز کمتر است.
به نظر می‌آید گرچه فضاهای مجازی و اینترنت رونق گرفته و کارها را راه می‌اندازد و بستری برای کمک به ضروریات است و باید از آن برای پیشبرد کارهای مطالعاتی استفاده کرد، ولی مطالعه واقعی و کسب اطلاعات جامع از طریق کتاب حاصل می‌شود. وقت صرف کردن در فضای مجازی و خواندن مطالب مختصر کمکی به بالا بردن سرانه مطالعه نمی‌کند.
مطالب کوتاه و متنوع فضای مجازی نمی‌تواند جای کتاب را پر کند. گرچه این فضا باعث شده که برخی از کتاب‌های الکترونیکی نیز مطالعه شوند ولی حقیقت این است که هنوز هم بهترین راه برای مطالعه، کتاب است. آسیب‌های جسمی ناشی از مطالعه کتاب بسیار کمتر از فضای مجازی و الکترونیک است. با این تفاسیر باید مطالعه را معطوف به خواندن کتاب کرد و فضای مجازی و کتاب‌های الکترونیک را در صورت ضرورت استفاده کرد. باید کاری کرد که کتاب وارد منزل و فرهنگ عامه شود.
اهمیت مطالعه در فرهنگ اسلام
در فرهنگ اسلام، مطالعه همان غذای روح است. خواندن و مطالعه کردن یکی از تاکیدات اسلام است. انسان اگر بخواهد رشد کند چاره‌ای جز مطالعه ندارد. خداوند به انسان عمری عطا می‌کند و در مقابل این هدیه او را بازخواست می‌کند، زمانی را که انسان صرف مطالعه می‌کند از منظر خدای متعال زمان مفید عمر انسان محسوب می‌شود. لذا باید از عمر و وقت طوری استفاده کرد که بتوان در محضر خداوند پاسخی داشت. مطالعه باعث می‌شود انسان از روح و روان سالمتری برخوردار شود و آرامش یابد.
اهمیت مطالعه برای نویسنده و سخنران
نویسندگان خوب، اهل مطالعه هستند، مطالعه باعث روان شدن در گفتار و نوشتار می‌شود و نویسنده از طریق مطالعه است که می‌تواند از مفاهیم زیبا و ساده استفاده کند. از طرفی وقتی در مقام پاسخگویی و گفتگو قرار می گیرید باید بتوانید در خور موقعیت اجتماعی خود پاسخ دهید و یا گفتگو انجام دهید. کسی که مطالعه کافی دارد در جامعه خود، حرف حسابی برای گفتن دارد و به عنوان یک فرد آگاه و مطلع نیز مورد احترام قرار می‌گیرد. به نوعی می‌توان گفت که مطاله موقعیت اجتماعی افراد را نشان می‌دهد.
به عنوان یک نویسنده ساعت‌ها باید پیرامون یک موضوع مطالعه کرد و آن را نوشت و بعد از نوشتن باید بارها آن نوشته را مطالعه کرد و صیقل داد و تا مطلب قابل فهم شود و آنچیزی که مدنظر نویسنده بوده از آب در آید.
اهمیت مطالعه برای منبر رفتن
کسانی که اهل منبر و سخن هستند چنانچه از مطالعه به دور باشند مطالب تکراری عرضه می کنند و هم گوینده از مطلبی که گفته رضایت کسب نمی‌کند و از تکرار زدگی خسته می شود. این امر باعث می‌شود بابِ علوم دیگر بر روی انسان بسته شود. اهل منبر برای جذب و آموزش مخاطب و ارتقاء معرفت او بهتر است مطالعات بِروز داشته باشند.
با اینکه برخی احکام تغییرنمی‌کنند ولی مطالعه احکام در گفتن آن موثر است و ممکن است احکام به روش قدیم گفته شود، چیزی که شاید در حال حاضر مبتلابه مردم نباشد و مردم رغبتی به شنیدن آن نداشته باشند. احکامی که قرار است به مردم گفته شود، باید مبتلابه روز مردم باشد چون مردم به شنیدن آن بیشتر نیاز دارند. این امر باعث جذب بیشتر مخاطب شده و منبر جایگاه بهتری در نزد مردم کسب می‌کند.
اهمیت مطالعه در شیوه زندگی و تربیت فرزندان
مطالعه کردن و بالا بردن آگاهی از این طریق باعث بهبود سطح کیفیت زندگی و کمکی برای بهتر تربیت کردن فرزندان است. تصمیم گیری‌های مهم و درست در زندگی با میزان آگاهی رابطه ای مستقیم دارد. برای اینکه روح انسان همیشه جاری و ساری و با طراوت باشد لازم است که آن را تغذیه کند، این امر با خواندن کتاب میسر می‌شود. در غیر اینصورت انسان دچار ایستایی و عقب افتادگی می‌شود.
کتاب مطلوب
برخی از کتاب‌ها از جفت و جور کردن چندین متن بوجود آمده‌اند و یک نوع گردآوری محسوب می‌شوند و شاید ضرورتی بر این کار نبوده ولی انجام شده است. حتی ممکن است خود نویسنده هم فقط یک بار آن را مطالعه کرده باشد و آن هم از جهت ویرایش. گاهی حتی نویسنده ویراش را به شخص دیگری می‌سپارد. متاسفانه از این دست تالیفات در انتشارات موجود است. اگرچه واژه‌ی فراوانی شاید صحیح نباشد ولی این تالیفات به اندازه‌ای هست که مورد توجه باشد.
اگر قرار به انجام یک کار نو انجام شود، با عنوان جدید و مطالبی مفید که وقت خواننده را تلف نکند و بتواند آن چیزی را که دغدغه جامعه است، برطرف کند، نیازمند مطالعه زیاد و مفید است. مطالعه بیشتر برای نویسنده مطابق است با عمق بیشتر مطالبش. اغلب این مورد وجود دارد که رفرنس یا ارجاع یک سخنران یا نویسنده نشانگر بِروز بودن او در مطالعه است. از این رو علاوه بر اینکه نیاز است مطالعات این قشر بروز باشد، باید تالیفات نیز هر چند سال یک بار بازنگری شود و مطالب جدید در آن وارد شود.
نظر شما