محدود کردن کارکرد مساجد تنها به عبادت، تقویت سکولاریسم است

آیت الله سیدعباس قائم مقامی در گفت و گو با خبرنگار مسجد و کانون‌های مساجد خبرگزاری شبستان با اشاره به وجه تمایزهای مسجد در اسلام با مراکز دیگر ادیان، گفت: وجود نهاد مسجد در تفکر اسلامی یک وجه تفاوت اساسی با معابد دیگر در ادیان دارد و این وجه تمایز به دلیل کارکرد متفاوت مساجد نسبت به آن ها است.

وی با اشاره به وجه اجتماعی مسجد که در مراکز دیگر ادیان دیده نمی شود، بیان کرد: جنبه اجتماعی مسجد، ناظر بر داشتن روابط اجتماعی با دیگر مراکز است، اما امروز کارکرد اجتماعی مسجد مورد غفلت واقع شده است، در حالی که اگر این کارکرد در آن ها تقویت شود، بسیاری از مشکلات اجتماعی و معضلات جامعه رفع می‌شوند، مسجد پويا براي يك جامعه مسلمان بازوي كارآمدي به‌شمار مي‌رود، چون قادر است مسائل ديني را متناسب با شرايط و احوال زمان متحول كند.

مدیر سابق مرکز اسلامی هامبورگ، وجه کارکرد سیاسی را  به عنوان یکی دیگر از تفاوت های مسجد در این عرصه دانست و خاطر نشان کرد: این کارکرد مسجد از صدر اسلام تاکنون همواره نمود و ظهور بسیاری داشته است، اما باید بدانیم که کارکرد سیاسی، به این معنا نیست که مساجد سیاست زده باشند، بلکه به این معنا است که در راستای وظایف دینی صورت می گیرد و ناظر بر گرایش های حرفه ای در عرصه سیاست است.

قائم مقامی گفت: جامعه امروز، نیازمند آسیب شناسی در عرصه فکری و سیاسی است، زیرا در حال حاضر ما با نوعی، سیاست زدگی در همه عرصه ها به ویژه در عرصه دینی و عرصه های مذهبی مواجه هستیم و وقتی سیاست زدگی وارد عرصه های دینی شود، از آن طرف باعث سیاست گریزی می شود.

وی با انتقاد از دیدگاهی که امامت جماعت را فقط در خواندن نماز خلاصه می‌کند، افزود: این نگاه، همان نگاه، سکولاری به مساجد و تقویت این نگاه است که دین را در عمل شخصی منحصر می‌کند و از ورود به مسائل اجتماعی و سیاسی باز می‌دارد.

رئیس آکادمی اسلامی آلمان، افزود: حرکت مساجد به سمت سکولاریسم به این معنا است که در فضای مسجد تنها اقامه نماز شود و ائمه مساجد نیز هیچ نقشی درباره موضوعات سیاسی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی مردم ایفا نکنند.

قائم مقامی گفت: آنچه که امروز از کلیساهای خنثی و بی اثر می بینیم، ناشی از سیاست زدگی های قرون وسطی است که موجب دین گریزی شد و آن ها امروز هم تحث تاثیر آن دوران نتوانسته اند به نقطه مطلوب برسند.

وی اظهار کرد: لازم است، یک الگوی معتدل و مناسب برای مساجد ترسیم کنیم و این کارکردها از تربیون های مذهبی به همگان ارایه شوند، زیرا اگر در این عرصه تعریف مشخصی از الگوی مناسب ارایه ندهیم، دچار سیاست زدگی و سیاست گریزی های قبل از انقلاب خواهیم شد.

رئیس آکادمی اسلامی آلمان، گفت: ضروری است دست اندرکاران و ائمه جماعات، همزمان و توامان همانطور که  نسبت به سیاست گریزی هشدار می دهند و آفت سیاست گریزی را یادآور می شوند، به تبیین گرفتار شدن در سیاست زدگی نیز بپردازند زیرا که این موضوع، تمام توان مساجد و نهادهای دینی و ظرفیت های ما را از بین می برند.

قائم مقامی با اشاره به شکل گیری انقلاب اسلامی از مساجد، گفت:مساجد در قبل از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، عمدتا سکولار بودند ولی یک توان حداقلی نیز در خودشان حفظ کرده بودند و این توان موجب شد که انقلاب اسلامی را شکل دهند.

وی بر لزوم دوری مساجد از سیاسی کاری های جناحی، تاکید کرد و گفت: اینکه در دوران انتخابات، امام مسجد و یا فعالان یک مسجد برای فرد خاصی تبلیغات کنند، به معنای انجام فعالیت سیاسی متناسب با شأن مسجد و اهتمام به کارکرد سیاسی آن نیست، بلکه امام جماعت مسجد باید بداند وقتی برای فرد خاصی تبلیغی را انجام می دهد چه آسیبی را متوجه مسجد و خود خواهد کرد و چه منافعی را از دست خواهد داد.

رئیس آکادمی اسلامی آلمان، ادامه داد: متاسفانه در بسیاری از مواقع به این مسایل توجه نمی شود و با این اقدامات ظرفیت تاریخی یک نهاد دینی  از بین می رود که برگشت ناپذیر هم است.