به گزارش خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان، چند صباحی تا انتخابات ریاست جمهوری آمریکا بیشتر باقی نمانده است و هیلاری کلینتون و دونالد ترامپ، دو نامزد اصلی این انتخابات در تلاش اند تا در آخرین سخنرانی ها و مناظرات در جمع طرفداران خود، جبهه مقابل را به شدت در هم بکوبند و این مبارزه انتخاباتی تا جایی ادامه یافته است که «اخلاق» در این پازل سیاسی به کلی از یاد رفته است!
در این میان،ما از سویی سردمداران غربی را می بینیم که داعیه دار گسترش علوم انسانی مبتنی بر اخلاق و حقوق بشر هستند و از سوی دیگر همین افراد را در عرصه های مختلف سیاسی می بینیم که برای رسیدن به قدرت حتی ابتدایی ترین ملزومات اخلاقی را رعایت نمی کنند. حال سوال آن است که این سبک رفتاری در سطح اخلاق در سطح سیاست بین الملل چه قدر می تواند متاثر از آموزش های آکادمیک باشد؟ به بیان دیگر علوم انسانی غربی چه قدر توانسته است اخلاق و سیاست را به هم پیوند دهد؟ آیا علوم انسانی غربی مبتنی بر این مساله است که برای رسیدن به قدرت باید اخلاق را فراموش کرد؟
این مباحث، محور گپ و گفت ما با تنی چند از کارشناسان و پژوهشگران حوزه سیاست و اخلاق است که در ادامه می توانید بخوانید:
دکتر محمد ستوده، مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) در گفت وگویی با خبرنگار گروه اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به اینکه شرایط، نوع برخوردها و رویکردها را در جریان انتخابات آمریکا شکل می دهد، گفت: بسته به شرایط و برای گرفتن آراء، عمدتا ملاحظه اخلاق انتخاباتی نمی شود. به عبارت دیگر آنچه که ذیل رقابت های سیاسی در کشورهای غربی دیده می شود آن است که بر هر وسیله ای که بشود رای بیشتری را جمع کرد باید اتکاء شود، بنابراین اخلاق تنها وسیله برای رسیدن به هدف است.
وی ادامه داد: در مباحث علوم سیاسی به خصوص در سطح نظریاتی که در سطح آکادمیک مطرح می شود نظریات لیبرال، اخلاقی و نظریات رئالیستی را با هم داریم، بنابراین، تاکید اصلی تئوری ها بر این است که برای ایجاد فضای مسلمات آمیز چه در داخل و چه در سطح بین المللی باید ارزش ها و اصول اخلاقی رعایت شود، ولی آنچه که در سیاست ها و عمل شاهد هستیم چه در سطح سیاست خارجی آمریکا و چه در سطح داخلی نتوانسته است که اصول اخلاقی انسان که مورد پذیرش همه انسان ها یا کشورها می تواند باشد را مورد عمل قرار دهد و همچنان که برخی صاحبنظران معتقدند گرچه در آمریکا تاکید بر حقوق مدنی و آموزه های لیبرال است ولی آنچه که بیشتر در سطح خارجی مورد تاکید قرار می گیرد، مداخله گرایی امریکا است و در سطح داخل نیز روابط جمهوری خواهان و دموکرات ها بر اساس کسب قدرت به شیوه های مختلف از جمله ابزاری کردن اخلاق و ارزش ها است.
مدیر گروه علوم سیاسی دانشگاه باقرالعلوم(ع) معتقد است: در آمریکا نیز یک سری مقرراتی در مورد انتخابات وجود دارد و اصل بر این است کسانی که برای کاندیداتوری شرکت می کنند هم خود و هم طرفداران شان بر اساس این قوانین و موازین عمل کنند و البته این رویکرد در هر جامعه ای وجود دارد ولی عملا در بسیاری از موارد خلاف آن عمل می شود.
این گزارش می افزاید: دکتر حسن هانی زاده، کارشناس مسائل خاورمیانه، نیز درباره این مساله به اظهارنظر پرداخت و در بخش ابتدایی مباحث خود به وضعیت مطلوب برگزاری انتخابات در ایران اشاره کرد و گفت: اساسا انتخابات دارای سازوکارهای لازم خود است و هر انتخاباتی بر اساس الگوهای تعریف شده صورت می گیرد، به ویژه در جمهوری اسلامی ایران که انتخابات یک امر کاملا مهم سیاسی محسوب شده و قانون اساسی چارچوب انتخابات را تعریف کرده است. فارغ از آن بیانیه ها و رهنمودهای مقام معظم رهبری، شاخص مهمی برای پایندی طیف های مختلف سیاسی است. معظم له در دستورالعمل اخیر خود در مورد مساله انتخابات مسایل را به شکلی شفاف بیان کردند، بنابراین، ما همواره شاهد هستیم که تخریب نامزدها در انتخابات ایران وجود ندارد که این امر ناشی از آموزه های اسلامی و منش و فرهنگ دینی ماست.
وی در تبیین علت عدم رعایت اصول اخلاقی در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا گفت: انتخابات در این کشور یک انتخابات کاملا استثنایی است و چند عامل مهم در این سیر تعیین کننده است. آنچه در انتخابات آمریکا اتفاق می افتد با شاخص های کشورهای دیگر کاملا متفاوت است چراکه در این جریان مساله دلارهای بیشتر مطرح می شود. اینکه هر نامزدی هزینه های بالاتری داشته باشد طبیعتا بیشتر می تواند خود را در سطح جامعه مطرح کند. همچنین، لابی صهیونیستی در انتخاب یک رئیس جمهور در ایالات متحده نقش موثری دارد، کانترهای نفتی، کارخانه های اسحله سازی و اصحاب قدرت در این جریان نقش مهمی را ایفا می کنند.
دکتر هانی زاده معتقد است: آمریکا فاقد الگوی اخلاق در انتخابات است و معمولا نامزدها می توانند یکدیگر را به هر شکلی که مناسب می دانند تخریب کنند و هیچ الگوی اخلاقی در انتخابات آمریکا وجود ندارد. یک سری قدرت های پشت پرده مثل فراماسونری، لابی صهیونیستی، مدیران کارخانه های اسلحه سازی نقش بازی می کنند و بنابراین، آمریکایی ها فاقد الگوی اخلاق سیاسی هستند و معمولا قدرت لابی ها، دلار و رسانه می تواند تاثیرگذار باشد.
وی در پاسخ به پرسشی در مورد تاثیر آموزه های آکادمیک در سطح دانشکده های علوم سیاسی در آمریکا و آموزه های علوم انسانی در این کشور بر نوع اخلاق انتخاباتی گفت: این دست مسایل از آن مواردی است که آنها فقط برای کشورهای دیگر مطرح می کنند، اخلاق سیاسی، دانش سیاسی مبتنی بر اخلاق که ذیل مباحث علوم انسانی مطرح می شود از آن مواردی است که نسخه آنان برای کشورهای دیگر است نه خودشان. البته گاهی در کشورهای اسکاندیناوی نظریات متفاوتی را به نسبت سایر کشورهای اروپایی نظیر انگلیس، فرانسه، آلمان شاهدیم ولی در مجموع سیاست های انتخاباتی هر کشوری تفاوت دارد اما اقلا اخلاق را تا حدی رعایت می کنند، موضوعی که در جریان انتخابات آمریکا حداقل است.
این کارشناسی حوزه علوم سیاسی بر این اعتقاد است که در آمریکا مسایل علوم انسانی در گستره رشته های مختلف نقش اساسی دارد ولی اخلاق سیاسی در جریان مبارزات انتخاباتی در این کشور رعایت نمی شود. یعنی دانش آموخته حوزه هایی چون علوم سیاسی کمتر به اخلاق در عمل پایبند است.
وی در پایان در مورد انتخابات و شیوه های آن خاطرنشان کرد: برخلاف آنچه تاکنون عنوان شد کشورهای اسلامی به طور طبیعی تفاوت اساسی و ماهوی با آمریکا دارند. واقعیت آن است که در کشورهای بزرگ اروپایی و صنعتی اخلاق انتخاباتی کمتر رعایت می شود. شاید کشورهای اسکاندیناوری تا اندازه ای الگوی مناسبی برای علوم سیاسی، اخلاق و رسانه برای کشورهای غربی باشند ولی آنچه که مشخص است اینکه در آمریکا سیر انتخابات اخلاق به اضمحلال رفته است.
نظر شما