محمد مهدینژادنوری، معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم پیرامون نحوه برخورد با فروشندگان پایان‌نامه ها به خبرنگار شبستان گفت: این موضوع دارای دو وجه است، اول اینکه فرض کنیم این کار در سطح گسترده‌ای در حال انجام است و همه از این شیوه سوء استفاده می‌کنند، دیگر بخش نظری آن است که تصور کنیم اگر چنین اتفاقی رخ دهد چه وضعیتی پیش می‌آید.
وی اظهار کرد: در بحث نظری، قانون تمام تدابیر لازم را برای مقابله با این موضوع اندیشیده است که چنین اتفاقی رخ ندهد، زیرا در صورت این اتفاق هم توسعه علم زیر سؤال می‌رود و علم نافع در کشور تولید نمی‌شود و هم خود فرد چیزی یاد نمی‌گیرد.
قدرت برخورد با فروشندگان پایان نامه ها خارج از ید وزارت علوم!
وی با بیان اینکه وزارت علوم فقط در حد انضباطی و انتظامی با این دانشجویان برخورد می‌کند، افزود: برخورد قانونی با این موضوع بر عهده دستگاه‌های قضایی است، اینکه ما یک سیستم برخورد با این فروشندگان داشته باشیم چنین سیستمی امکان‌پذیر نیست.
مهدینژادنوری با بیان اینکه مکانیزم خاصی برای بررسی پایان‌نامه دانشجویان در دانشگاه‌های کشور وجود دارد، افزود: در این زمینه ابتدا دانشجویان باید پروژه پیشنهادی خود را به گروه مربوطه در دانشکده ارائه دهند، در صورت پذیرفتن پروژه توسط استاد راهنما و اعلام رأی داوران که آیا چنین پروژه‌ای انجام گیرد یا نه تصمیم گرفته می‌شود.
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم اضافه کرد: در مواردی ممکن است دانشجو از پایان‌نامه‌های انجام شده و یا کارهایی که دیگران می‌خواهند برایش انجام دهند پروژه پیشنهادی خود را ارائه دهد. در چنین شرایطی استاد راهنما با درک صحیح از وضع دانشجو و بررسی اینکه آیا خودش انجام می‌دهد یا نه تصمیم به موافقت یا عدم موافقت انجام پروژه مورد نظر دانشجو می‌گیرد.
مهدینژادنوری با اشاره به مرحله دوم بررسی پایان‌نامه‌ها تصریح کرد: در مرحله دوم بررسی پروژه‌ها، استاد راهنما باید از اهمیت محتوای پروژه، تفاوت آن با پروژه‌های انجام شده و همچنین استاد مشاوره و کاربر پایان‌نامه‌های مشابه اخذ شده توسط دانشجویان گذشته اطلاع کامل حاصل کند تا از هرگونه تقلب جلوگیری شود.
امکان سوء استفاده از پایان نامه ها به صفر می رسد!
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم یادآور شد: هیچ‌کس نمی‌تواند با افزایش مراحل بررسی پایان نامه‌ها امکان سوء استفاده برای آن را به وجود بیاورد ولی بحث‌های اخلاقی جای خود دارد.
وی با بیان این مطلب که در صورت سوء استفاده و انجام تقلب توسط یک دانشجو، اثبات آن نیز مهم است، گفت: تا این امر اثبات نشود، قانون و قوه قهریه نمی‌توانند با آن برخورد کنند.
مهدینژادنوری با بیان اینکه دانشجو باید در چند مرحله از پایان‌نامه خود دفاع کند، تصریح کرد: این دفاعیه شامل پیش دفاعیه، دفاعیه 50 درصدی، دفاعیه قبل از نهایی و دفاعیه آخر است که در دفاعیه آخر هیئت داوران که متشکل از استاد راهنما، استاد مشاور و اساتید دانشگاه هستند به بررسی کیفیت، صحت و درستی پروژه پرداخته و نمره می‌دهند.
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم خاطرنشان کرد: اگر بعد از طی مراحل بررسی پروژه‌ها، مشخص شود که دانشجویی تقلب یا سوء استفاده کرده و به دلیل ضعف اطلاعاتی پایان نامه دانشجوی دیگری را جایگزین پروژه خود کرده و یا از کسی خریداری کرده است، بر اساس برخوردهای پیش‌بینی شده در آیین‌نامه‌های انضباطی برای استاد و دانشجو با آنها برخورد می شود.
وی در ادامه افزود: به عنوان مثال یکی از دانشجویان دانشگاه تهران مرتکب چنین تخلفی شده بود که بعد از اثبات هم مدرک کارشناسی و هم دکترای وی لغو شد.
شباهت های 30درصدی پایان نامه ها اشکال ندارد
وی با بیان اینکه وظیفه پیگیری این تخلفات بر عهده کمیته انضباطی دانشگاه‌ها است، خاطرنشان کرد: در صورت مشخص شدن تقلب و سوء استفاده، ابتدا برای صحت مسئله جلسه‌ای در کمیته انضباطی تشکیل می‌شود، البته ناگفته نماند که ممکن است در بعضی از پروژه‌ها 30 درصد شباهت وجود داشته باشد که موردی ندارد.
مهدینژادنوری ادامه داد: بر اساس استاندارد اعلام شده در وزارت علوم، پایان‌نامه‌ای اصیل شناخته می‌شود که حداقل 40 درصد با موارد مشابه خود تفاوت داشته باشد، زیرا مبانی، تئوری و فرضیه‌های بسیاری از پایان‌نامه‌ها با هم مشابه بوده که در صورت انجام کار میدانی و آزمایشگاهی نتایج متفاوتی از آنها حاصل می‌شود و بعد دانشجویان این نتایج متفاوت را در پایان‌نامه‌های خود ارائه می‌دهند.
مطالب پایان نامه های حوزه علوم انسانی شباهت بیشتری به هم دارند
معاون پژوهشی و فناوری وزارت علوم با بیان اینکه در پروژه‌های علوم تجربی و پایه کمتر این اتفاقات رخ می‌دهد، یادآور شد: شاید در حوزه علوم انسانی بیشتر اتفاق بیفتد.
معاون پژوهشی وزارت علوم خاطرنشان کرد: اساتید، استاد راهنما و استاد مشاوره بهترین افراد برای اعمال نظارت بر پروژه‌های دانشجویان هستند، زیرا آنها با تسلطی که بر حوزه‌ها دارند بهتر می‌توانند پروژه‌های دانشجویان را بررسی و از صحت و سقم آنها مطلع شوند. همچنین آنها با سرچ در بانک‌های اطلاعاتی رسمی و غیر رسمی از انجام چندین‌باره یک پروژه آگاه می‌شوند که همه اینها در بررسی دقیق پایان‌نامه‌های دانشجویان مورد توجه قرار گرفته و حتی الامکان از سوء استفاده و تقلب جلوگیری می شود.
وی با بیان اینکه ما هم‌اکنون 200 هزار دانشجوی کارشناسی ارشد در کشور داریم، تصریح کرد: دوره کارشناسی ارشد دو سال است که حدودا 100 هزار نفر از دانشجویان این مقطع در حال اجرای پایان‌نامه‌های خود هستند؛ حالا اینکه از این تعداد 100 تا حتی هزار مورد اینچنینی اتفاق بیفتد احتمال بعیدی نیست، به همین دلیل برخورد مرحله نهایی برای این افراد در نظر گرفته شده است که اقدام به چنین تخلفاتی نکنند.
برخورد با متخلفان پایان نامه ها قطعی است
وی افزود: اگر مشخص شود که تقلب و سوء استفاده از پایان‌نامه‌ها یک امر فراگیر در کشور شده است و اساتید ما نیز توجهی به این موضوع ندارند و به راحتی از کنار آن عبور می‌کنند بر اساس آیین‌نامه موجود با آنها برخورد می‌شود.
دانشگاه های دولتی مصون از تخلفات پایان نامه ای!
مهدینژادنوری با اشاره به میزان پایان‌نامه‌های خریداری شده، خاطرنشان کرد: بعضی از این موارد ممکن است در خود دانشگاه‌ها و مؤسسات عالی اتفاق بیفتد و در داخل دانشگاه نیز برخورد شود و هیچ انعکاسی نداشته باشد ولی از زمان فعالیت بنده در وزارت علوم که یک سال و اندی می‌گذرد فقط یک مورد مشاهده شد که برخورد سنگینی نیز صورت گرفت والا مورد دیگری حداقل در دانشگاه‌های دولتی وجود نداشته است.
پایان پیام/
نظر شما