به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از بسیج سازندگی، ايران با توليد سالانه بيش از 170 هزار تن گردو از 20 ميليون درخت چهارمين توليد كننده گردو در جهان و بيست و دومين صادركننده آن است. گردو به دليل ارزش غذايي و اقتصادي بالا در بسياري از مناطق كشور توسط كشاورزان و باغداران از گذشته هاي دور تا امروز همواره مورد توجه بوده است. اما چندي است كه شيوع آفت كرم خراط در نقاط گوناگون كشور، بلاي جان درختان گردو شده است.
كرم خراط با نام علمي zeozera pyrina از خانواده zeozeridae آفتي پلي فاز است كه از74 گونه گياهي تغذيه ميكند. از مناسب ترين ميزبان هاي اين آفت درخت گردو، سيب، گلابي، بِه، آلو و... است. اگرچه درخت گردو نسبت به بقيه ميزبان ها در برابر آفت كرم خراط مقاوم تر است اما تراكم اين آفت و خسارت هاي وسيع آن، مبارزه براي نابودي اش را ناگزير كرده است.
كرم خراط بومي اروپا است و از اين ناحيه در ساير نقاط جهان منتشر شده است. در ايران نخستين بار وجود كرم خراط در سال 1313 گزارش شده است. حمله اين آفت به درخت گردو و سيب باعث استقرار ساير حشرات چوبخوار و مخصوصا اسكوليت درختان ميوه مي شود. زيان ديگري كه بدنبال حمله آفت متوجه درختان مي شود جلب پروانه ها براي تخمريزي روي اين درختان است. دهانه دالان هاي لاروي آفت، محل بسيار خوبي براي تخم ريزي پروانه زنبورنما است. خسارت اين آفت در بعضي مناطق بخصوص روي درخت گردو تا 100 در صد گزارش شده است.
مهندس زهرا خواجويی؛گیاه پزشک درباره خسارت هاي كرم خراط به درخت گردو، مي گويد: «لاروهاي اين حشره چوبخوار هستند و در تنه و شاخه هاي درختان ميزبان دالان هاي طولي در عمق چوب ايجاد مي كنند باعث ضعف شديد درختان مي شوند. خسارت اوليه از رگبرگها – دمبرگها وشاخه هاي كوچك شروع شده و به تدريج به شاخه هاي بزرگتر منتقل مي شود. خسارت اين آفت در بعضي مناطق از جمله نيشابور بسيار شديد بوده است. آفت در نهايت باعث خشكي سرشاخه ها و حتي در صورت حمله به تنه اصلي باعث خشكي و مرگ درخت مي شود.»
مطالعات انجام گرفته نشان مي دهد رشد و نمو كرم خراط غالبا در باغ هايي صورت مي گيرد كه اصول داشت در آن ها به خوبي اجرا نمي شود. همچنين در باغ هايي كه از نظر آبياري و تغذيه و انجام عمليات هرس بطور صحيح رسيدگي شده اند، كرم خراط به ندرت مشاهده شده است. لازم به ذكر است از جمله عواملي كه آبياري نا منظم و غلط و در نهايت زمينه لاز براي حمله كرم خراط را موجب شده، خشكسالي سال هاي اخير است.
بهترين راه مبارزه با آفت كرم خراط چيست؟
مهندس زهرا خواجويي؛گیاه پزشک با اشاره به مخاطرات كرم خراط براي باغداران، مي افزايد: «كرم خراط وسعت عظيمي از زمينهاي كشاورزي را از بين برده است. در حال حاضر 2500 هكتار از زمينهاي روستاي بيدخوان به اين آفت آلوده شده اند و در معرض خطر بزرگي قراردارند. اگر سريع تر به داد درختان گردو نرسيم اين وضعيت بدتر شده و كرم خراط آرام آرام در كل استان كرم پخش خواهد شد. در حال حاضر بسياري از كشاورزان چون دست تنها هستند و دولت به كمك آنها نيامده، نااميد شده اند و درختان خود را رها كرده اند و براي يافتن شغل به شهر رفته اند. روستاييان امكانات لازم براي مبارزه با كرم خراط را ندارند. درخت هاي گردو ارتفاع بلندي دارند و كشاورزان به دستگاه هاي بالابر نيازمند هستند. برخي از درختان قدمتي 300 تا 400 ساله دارند و بسيار پربار هستند. واقعا حيف است كه با اين كرم ها مبارزه نكنيم و مانعي در برابر گسترش آنها ايجاد نكنيم. ما بايد حافظ پتانسيل هاي روستا باشيم و قدرشان را بدانيم. اگر دولت به كمك روستاييان نيايد يك درخت گردو هم سالم نخواهد ماند.»
استفاده از سموم تدفيني، خارج كردن لاروهاي كرم خراط با استفاده از سيم‌هاي مفتولي، كوددهي و آبياري صحيح و به موقع درختان از بهترين روشهاي دفع اين آفت است. در عين حال لازم است بهره برداران و گردوكاران از جايگزيني روشهاي سنتي بدون مشورت با كارشناسان و مهندسان كشاورزي خودداري كنند. مبارزه با كرم خراط آسان‌تر و كم‌هزينه‌تر از چيزي است كه تصور مي شود و بهترين راه مبارزه با آن تغذيه مناسب درخت از طريق آبياري و دادن ود حيواني است. كرم خراط دوست دارد، شاخه‌هاي خشكيده گردو را بخورد و اگر آبياري مناسب و دادن كود حيواني به درخت مورد توجه قرار بگيرد، در نتيجه با زنده نگه داشتن شاخه ها خيلي سريع مي‌توان با اين آفت مبارزه كرد. فروردين و ارديبهشت ماه هر سال بهترين زمان براي مبارزه با آفت كرم خراط گردو است.
اردوي جهادي براي مبارزه با كرم خراط
با عنايت به ارزش غذايي و اهميت اقتصادي ميوه درخت گردو براي باغداران، سازمان هاي بسيج كشاورزي و سازندگي با سازماندهي و اعزام مهندسان بسيجي به مناطق تحت تاثير كرم خراط، در پي مبارزه با اين آفت از طريق آموزش به باغداران ايراني هستند. با برنامه ريزي هاي صورت گرفته، مهندسان بسيجي متخصص در امر كشاورزي اردوهاي تخصصي يك روزه و كوتاه مدت در مناطق مختلف كشور برگزار مي كنند تا باغداران را براي مبارزه با كرم خراط صاحب دانش و تجربه كنند.
روستاهاي شهرستان بردسير كرمان از جمله مناطقي است كه به دليل شدت حملات كرم خراط، رسيدگي به وضعيت آن در اولويت مهندسان بسيجي قرارگرفته است. مسئول بسيج مهندسين كشاورزي كرمان در همين رابطه، مي گويد: «اردوي جهادي يك روزه كانون بسيج مهندسين كشاورزي در دروستاي ببدخوان بردسير با محوريت مبارزه با كرم خراط برگزار شد. اجراي عمليات اجرايي بيرون آوردن و امحاء اين آفت، آموزش نحوه آبياري صحيح درخت گردو و پيشگيري از ورود اين آفت به باغات به كشاورزان از جمله دستوركارهاي اين اردوي جهادي بود.:
عسگر پور مي افزايد: «در اين اردوي جهادي 20 نفر از مهندسان كشاورزي شركت داشتند. آن ها كشاورزان را در مسجد روستا جمع كردند و روش هاي مبارزه با كرم خراط را آموزش دادند. پس از كلاس تئوري، كار عملي شروع شد و مهندسان روشهاي متنوعي را به كشاورزان براي مبارزه با اين آفت نشان دادند. متاسفانه بسياري از كشاورزان نااميدانه به اميد يافتن شغل به شهر رفته اند و زمينهاي كشاورزي را رها كرده اند.»
نظر شما