بي تفاوتي در برابر نعمت دهنده مورد پسند عقل نيست/سيماي شيعه در نگاه امام صادق(ع)

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از ساری، حجت الاسلام والمسلمین مصطفی(سعید) صدوقی مازندرانی، پژوهشگرعلوم حوزوي در مراسم عزاداری ماه محرم حسینی در حسينيه سيد سر با موضوع کدام شیعه محبوب امامان خویش است؟ با بیان اینکه شیعه یک وقتی در مقام ادعا، زمانی در مقام تثبیت و زمانی هم در مقام ناب بودن است، عنوان داشت: همه این مقام ها دارای ارزش و کرامت است.

وی با اشاره به حدیث امام صادق(علیه السلام) انا نحب من شیعتنا من کان عاقلا، فهما، فقیها، حلیما، مداریا، صبورا، صدوقا، وفیا، گفت: علامت ناب بودن را امام «انا نحب من شیعتنا» ما شیعه ای را دوست داریم كه اين هشت صفت را دارا باشد كه در اينجا «ما» شامل چهارده معصوم(عليهم السلام) می شود.

حجت الاسلام صدوقی اظهار داشت: خداوند متعال در آيه 2 سوره عنکبوت می فرماید: أَ حَسِبَ النَّاسُ أَنْ يُتْرَکُوا أَنْ يَقُولُوا آمَنَّا وَ هُمْ لا يُفْتَنُونَ همه مردم خیال می کنند ادعا ایمان کردند ما مومن هستیم امتحان نمی شوند بدنبال ادعای ایمان امتحان هم است.

وي با بيان اينكه سه كلمه فتنه، امتحان و ابتلا در زبان فارسي به معناي آزمايش است و هرکدام در زبان عربی یک معنا و مفهوم جداگانه دارد و این از لطافت قرآن و کلام معصوم(عليهم السلام) است، ادامه داد: در نمونه اي ديگرانسان، بنی آدم و بشر را در ترجمه فارسی انسان می دانیم اما در منطق قرآن متفاوت است ان الانسان لفی خسرو- ولقد کرمنا بنی آم- قل إِنما أَنا بشر مثلكم يوحى و این سه معنا را دارد.

حجت الاسلام صدوقي با اشاره به اينكه چینش اوصاف و صفات هم از روی حکمت است، گفت: به فرموده امام صادق(عليه السلام) شیعه ناب 8صفت« عاقل و فهیم و دانا و بردبار و مدارا کننده و شکیبا و راستگو و وفادار» بايد داشته باشد البته این صفات در طول هم هستند و اگر صفت اولي تحقق یافت صفت دومی معنا می یابد.

وي با بيان اينكه امام عليه السلام مي فرمايند: ما، شیعه ای را که عاقل و فهیم و دانا و بردبار و مدارا کننده و شکیبا و راستگو و وفادار باشد، به یقین دوست داریم، خاطرنشان كرد: ما شیعيان در مقام ادعا ثابت کردیم عمری نیستم و غدیری هستم؛ در مقام تثبیت هم همت کردیم و تلاش داريم مراسم عزاداري عاشورا را با عظمت برگزار کنیم؛ ما شیعه تثبیت شده ایم دل به دشمنان اهل بیت نسپردیم توجیهه گر ظلمی که به اهل بیت شد نداریم خصم دشمنان اهل بیت هستیم تولی و تبری ما درست است.

اين پژوهشگر علوم حوزوي افزود: شیعه در مقام ادعا شیعه در مقام تثبیت را می گذراند و می خواهد ناب بشود و خاطر آن جمع می شود که از امیرالمومنین علي (عليه السلام) تا امام زمان(عجل الله تعالي فرجه الشريف) همه او را دوست می دارند و به تعبيري از گفتار، نوشتار، رفتار و نشست و برخاست او لذت می برند محبوبشان است.

حجت الاسلام صدوقي با بيان حكايتي از جنگ خيبر، اظهار داشت: در جنگ خیبر علی(عليه السلام) در جنگ حضور ندارد و سپاهيان اسلام روز اول و دوم نتوانستند قلعه خیبر را فتح کنند و شب دوم پیغمبر اسلام حضرت محمد مصطفي(صلي الله عليه وآله وسلم) بعد از نماز فرمودند كه فردا علم جنگ را به دست کسی می دهم که او از خدا راضی است و خدا از از او راضی است. و مستقیم نفرمود که جنگ را بدست علی می سپارم بلکه اوصاف او را بيان نمود.

وي با بيان اينكه شاید در ذهن شما و جوانان شما پیش آید چرا در قرآن مستقیم اسم علی(عليه السلام) نيامده، تصريح كرد: خدا براساس ارزش ها مقام می دهد. در علم منطق بزرگان دین می فرمایند: تعلیق حکم برذات، مشعر به علیت نیست اما تعلیق حکم بروصف، مشعر به علیت است اگر بگویم این آقا را احترام کن می گویید چرا؟ اما اگر بگویم این عالم را احترام بکنید دیگه سوال نیست و جواب در ذهن شما است.

حجت الاسلام صدوقي افزود: در هیچ سوره اي قرآن نمی فرماید جانشین پیغمبر(صلي الله عليه وآله وسلم)، علی(عليه السلام) است اما می گوید: «إِنَّما وَلِيُّكُمُ اللَّهُ وَ رَسُولُهُ وَ الَّذينَ آمَنُوا الَّذينَ يُقيمُونَ الصَّلاةَ وَ يُؤتُونَ الزَّكاةَ وَ هُم راكِعُونَ» (المائده - 55) جز اين نيست كه ولى شما خداست و رسول او و آنان كه ايمان آورده‏اند، همان ايمان آورندگانى كه اقامه نماز و اداى زكات مى‏كنند در حالى كه در ركوع نمازند. این یک اصل منطقی است و پیغمبر(صلي الله عليه وآله وسلم) هم در خیبر از این اصل استفاده نمود.

اين پژوهشگر علوم حوزوي با اشاره به اهميت صفت عقل، گفت: به فرموده پیغمبراکرم حضرت محمدمصطفی(صلي الله عليه وآله وسلم) لا دین لمن لا عقل له دین ندارد کسی که در عقل کم داشته باشد؛علی(عليه السلام) فرموده العقل خلیل المومن عقل دوست صمیمی مومن است؛ امام صادق(عليه السلام) الاعقل دلیل المومن عقل راهنمای مومن است.

وي با بيان اينكه مرحوم کلینی در اصول کافی قبل از بيان توحید، نبوت و اصول دین از عقل و جهل سخن به ميان مي آورد، اظهار داشت: مرحوم کلینی از کتاب عقل و جهل شروع می کند و در حدیث سوم این کتاب آمده در یکی از جلسات که جبریل آمده به خدمت حضرت آدم(عليه السلام) سه هدیه آورد و گفت از این ها یکی را انتخاب کن عقل، دین و حیا. آدم(عليه السلام) دید هرکدام خیلی خوب هستند و فرمود من هرسه را می خواهم و جبرئیل گفت یکی از اینها را انتخاب کن و حضرت آدم(عليه السلام) عقل را گرفت و جبرئیل به دین و حیا ماموریت داد برگردند و دین و حیا گفتند ما جایی هستیم که عقل آنجا باشد و انفصال نداریم.

حجت الاسلام صدوقي با بيان اينكه عقل نقطه مشترک انسان و ملائک و امتیاز انسان با حیوان عقل است، گفت: عقل چیزی غیر از مغز است و پیامبر(صلي الله عليه وآله وسلم) در اين خصوص می فرماید: کسی که عقل نداشته باشد دین ندارد؛ علی(عليه السلام) می فرماید: کسی که عقل نداشته باشد دوست صمیمی ندارد و امام صادق می فرماید: مومنی که عقل در زندگی اش نباشد دلیل و راهنما و مرشد ندارد.

وي با اشاره به دو پیغمبر ظاهری و باطنی، اظهار داشت: مراد از پیغمبر ظاهری، انبیا از آدم تا حضرت محمد(صلي الله عليه وآله وسلم) و پیغمبر باطنی نيز عقل است.

حجت الاسلام صدوقي  با بيان اينكه عقل محض ملائك و غریزه محض حيوانات در کنار هم ترکیب شد و فتبارک الله احسن خالقین پديدار شد، عنوان داشت: زمانيكه براساس مدیریت عقل بخواهیم پیش برویم  نتیجه گرا می شویم« اگر گرسنه ای چیزی بخور که با خاصیت باشد» و براساس غریزه به نتیجه کاری نداریم و به روند توجه می کنیم« اگر گرسنه هستم فقط مي خورم».

وي با بيان اينكه عقل می گوید در برابر نعمت دهنده بی تفاوت نباش مثل نمک خوردن و نمکدان شکستن، تصريح كرد: خدا 24ساعت طعام، سلامتی و تنفس می دهد و سه بار می گوید حی علي الصلاه و ما روی برمی گردانیم و حاضر نیستیم 17دقیقه به نماز بایستیم؛ و ما به همین مقدار به نمک خدا هم احترام نمی گذاریم.

اين پژوهشگر علوم حوزوي به آیه 18سوره زمر اشاره كرد و اظهار داشت: اگر كسي پيرامون رابطه عقل و دين پرسش نمود مي توان با اين آيه پاسخگو بود.

 وي با بيان اينكه دائما مدیریت عقل و احساسات باهم در تعارض هستند، خاطرنشان كرد: امام صادق(عليه السلام) مي فرمايد: مَنْ کانَ عاقِلاً یعنی در تعارض بین احساس و عقل به نتیجه کار فکر می کند.