كتابخانه‌هایمان را به رنگ عاشورا آذین كنیم/ نوای محرم در ادبیات

خبرگزاری شبستان:ایام محرم و عزاداری اباعبدالله الحسین (ع) نیز از جمله ایامی محسوب می‌شود كه حوزه هنری و نشر سوره مهر با دستی پر به پیشوازش رفته است و کتاب هایی را با موضوع عاشورا تقدیم علاقه مندان می کند.

به گزارش خبرگزاری شبستان به نقل از پایگاه خبری حوزه هنری، هم‌زمان با فرا رسیدن ایام عزاداری سید و سالار شهیدان، امام حسین (ع)، بسیاری از ادب دوستان و دوست‌داران آن حضرت، به دنبال آثاری هستند تا هر چه بیشتر با فضای معرفتی و فرهنگ عاشورایی آشنا شوند و توشه ای از این ایام بر دارند. انتشارات سوره مهر حوزه هنری نیز در این راستا آثار بسیاری در بخش ها و قالب های متنوع ادبی تولید و منتشر كرده و گستردگی این آثار، از آثار پژوهشی مبتنی بر ادبیات كهن تا اشعار كودكانه كشیده شده است.

در این گزارش به معرفی تعدادی از كتاب‌های مرتبط و مناسب ماه محرم پرداخته‌ایم كه در زیر می‌خوانید.

پنجره های تشنه؛ روایتی امروزی از عشق ملتی به اباعبدالله الحسین (ع)

كتاب «پنجره‌های تشنه» روزنوشت‌های انتقال ضریح جدید امام حسین علیه السلام از شهر قم به شهر كربلا است كه به قلم مهدی قزلی به ثبت رسیده است.

نسخه الكترونیك خاطرات انتقال ضریح امام حسین (ع) با عنوان «پنجره‌های تشنه» نیز در بازار نشر الكترونیك موجود است.

قزلی در این كتاب سعی كرده است به رسم مالوف سفرنامه ‌نویسی در ادبیات كهن ایران، در كنار شرح سفرش و ماوقع پیرامونی آن، گاه با توصیفات كوتاه و كنایه‌ها و زخم زبان‌ هایی نیز زبان باز كند كه از نگاه مدیران و مسئولان شهری و كشوری تا پیش از آن دور مانده و یا مورد بی‌اعتنایی قرار گرفته است.

در بخشی از این كتاب می‌خوانیم: «رسیدیم به روستای نهر میان. مردم یا حسین‌گویان می‌دویدند سمت ضریح، انگار كه بخواهند تریلی را فتح كنند. چند دقیقه ایستادیم و موقعی كه تریلی داشت حركت می‌كرد، به مردم می‌گفتیم لبه حفاظ را ول كنند كه یك وقت زمین نخورند. پسر جوانی سماجت می‌كرد. گفتم: پسرجان ول كن الان زمین می‌خوری. پسر كه فهمید دیر یا زود باید تریلی را رها كند به من گفت: ببین من فرشادم، من را  به اسم دعا كن كربلا. بعد تریلی را ول كرد. داشتیم دور می‌شدیم كه داد زد: فرشاد... یادت نره. همانجا نشست به گریه كردن و كف دستش را كوبید زمین. دور می‌شدیم و فرشاد نشسته بود كنار جاده. من هم نشستم پشت تریلی به گریه. حاضر بودم همه چیزم را بدهم جایم را با فرشاد عوض كنم.»

در بخش دیگری از كتاب آمده است:

«مرحوم حاج محمد دانش آشتیانی یكی از خیّرین قمی بود كه بعد از فروپاشی نظام صدام راه عتبات را در پیش گرفت و خدمتگزار آستان مقدس معصومین، مدفون در عراق، شد؛ از بردن لوستر و فرش برای حرم های ائمه گرفته تا برگزاری مراسم جشن و عزادارای در آنجا. رفت وآمدهای عاشقانه اش در این مسیر باب رفاقتی بین او و متولیان عراقی، به ویژه مسئولان حرم مطهر حضرت سیدالشهدا (علیه السلام)، گشود.

در سال 1384 حاج محمد از طریق دوستانش در آستان قدس حسینی مطلع گردید كه تولیت، به دلیل فرسودگی ضریح مطهر و تعدی متجاوزان بعثی به آن، قصد دارد ضریح جدیدی بسازد و جایگزین ضریح فعلی كند.»

«پنجره‌های تشنه» در 354 صفحه و در قطع رقعی و قیمت 21 هزار تومان منتشر شده است.

نامه‌های كوفی یك شاعر

مجموعه شعر «نامه‌های كوفی» در سه فصل «خیزرانی»، «سیاه و سفید» و «نامه‌های كوفی» منتشر شده است. خیزرانی شامل 7 شعر مذهبی، سیاه و سفید شامل 27 غزل و چارپاره عاشقانه و اجتماعی و نامه های كوفی شامل 25 نامه كوفی می باشد.

این شعرها به فضای آیینی ما ایرانی‌ها در مورد عاشورا می‌پردازد كه نگاهی انتقادی به مردم و باورهایی كه وجود دارد و سوء استفاده هایی كه از مسئله عاشورا می شود اختصاص دارد و آن ها را به چالش می كشد. برای نمونه یكی از شعر‌های سپید بخش نامه‌های كوفی به این شكل است: «آن طرف راه را بر تو بسته‌اند/ این طرف چه راه‌بندانی است، جاده چالوس.»

كتاب گویای نامه های كوفی نیز در بازار نشر و سایت سوره مهر موجود است.

این اثر در 120 صفحه و قطع رقعی و قیمت 7 هزار و 900 تومان عرضه شده است.

عاشورایی های علیرضا قزوه

كتاب «عشق علیه السلام» مجموعهای است از شعرهای عاشورایی علیرضا قزوه از چهار دفتر «مرگ مهربان»، «عشق علیهالسلام»، «پشت هر سنگ خداست» و «دو نیمه حوا». این مجموعه همچنین شامل چند ترانه با عنوان های «شب بوها»، «زیارت»، «بچه های خط اول»، «ستاره ها» و «چش به راه» و قصیده «هوای كعبه» است. كتاب «عشق علیه السلام» اولین بار توسط انجمن شاعران ایران در سال 84 منتشر شد ولی با اظهار علاقه مندی قزوه، تجدید چاپ آن به سوره مهر واگذار شد كه با شكل و شمایل جدید از سوی این ناشر منتشر شد.

همچنین از علیرضا قزوه كتاب «من می گویم، شما بگریید» مجموعه ای از مرثیه های عاشورایی مرثیه‌سرایان توسط سوره مهر منتشر شده است. گفتنی است از قزوه تاكنون كتاب های «خورشیدهاى گمشده»، «غزل معاصر ایران»، «قدم ‏زدن در كلمات»، «با كاروان نیزه»، «من می‌گویم، شما بگریید» و «از نخلستان تا خیابان» توسط سوره مهر منتشر شده است.

كتاب «عشق علیه السلام» مجموعه شعرهای عاشورایی علیرضا قزوه تولید مركز آفرینش های ادبی حوزه هنری در 126 صفحه، قطع رقعی و در تیراژ 2 هزار و 500 نسخه و با قیمت 2 هزار و 300 تومان از سوی سوره مهر برای علاقه مندان به شعر منتشر شده است.

علیرضا قزوه در شعر «دو نیمه حوا» می‌سراید:

دو پنج و نیم ساله من

با چشم سیب، جهان را می‌نگرند

دو پنج و نیم ساله من

گردوبنانی كه دیر قد می‌كشند و

زود به گریه می‌افتند

دو پنج و نیم ساله من

كه تا همیشه همین خواهند بود

دو آینه برای پدر

با چار شمعدان فروزان

دوشمع درگرفته گریان

دو پنج و نیم ساله من

كه وقت بازی‌شان

قلب من را می‌برند

و مثل بادكنكی

به سمت هم پرتاب می‌كنند و می‌خندند

و قلب من می‌تركد از درد

وقتی مرا بازی نمی‌دهند

دو پنج و نیم ساله من

دو نیمه حوا

كه سیب دنیا را

همیشه بعد از دو گاز

می‌اندازند !

 

300 حكایت از یك گل سرخ

مجموعه «روایت گل سرخ» دربرگیرنده گزینه‌ای از حكایات با موضوع امام حسین (ع) از متون كهن فارسی است. ترتیب كتاب‌ها بر اساس تاریخ تالیف و یا با توجه به زمان زندگی و مرگ مولفان آن ها تنظیم شده است.

این كتاب، مجموعه 300 عنوان حكایت در متون كهن فارسی در رابطه با واقعه عاشورا و امام حسین(ع) توسط انتشارات سوره مهر است.

كتاب «روایت گل سرخ» تولید مركز آفرینش های ادبی حوزه هنری است كه در 477 صفحه، قطع رقعی و در تیراژ 2 هزار و 500 نسخه و با قیمت 7 هزار و 500 تومان توسط سوره مهر تجدید چاپ شد.

كودكانه های عاشورایی در یك اثر

كتاب «باران در خیمه» سرودهای عاشورایی مهدی مردانی برای گروه سنی «ب» و «ج» است.

«باران در خیمه» مجموعه‌ای است شامل اشعار عاشورایی در قالب چهارپاره كه برای دانش‌آموزان مقطع چهارم و پنجم دبستان (گروه سنی «ب و ج») سروده شده است. این مجموعه كه با تصویرگری فیروزه ولدآبادی اخیرا از سوی انتشارات سوره مهر منتشر شده است، می‌كوشد با حفظ ملاك‌ها و معیارهای هنری، وقایع كربلا را از زاویه دید بچه‌ها و با زبانی ساده به آن ها معرفی كند.

«باران در خیمه» شامل 13 شعر با عنوان‌هایی مانند گل روی نیزه، آش نذری، اسب تشنه، حواس تو به من هست، خجالت آب، پای روضه آب، خاك آسمانی، زیات‌نامه تو، سلام تشنه، بغض دخترك و ماهی كوچك است.

در یكی از اشعار این كتاب می‌خوانیم:

«بگو چگونه بگویم

دوباره شعر برایت؟

تمام دفتر من را

سیاه كرده عزایت

چگونه از تو بگویم

كه مهربان و غریبی

عجب حكایت سختی!

چه سرنوشت غریبی!

گل محمدی من

دهان تشنه چه گفتی؟

چگونه بر سر نیزه

شبیه غنچه شكفتی؟...»

انتشارات سوره مهر، كتاب «باران در خیمه» را در قالب 32 صفحه مصور رنگی با شمارگان هزار نسخه و قیمت 120 هزار ریال منتشر كرده است.

مجلس حر بن یزید ریاحی به روایت علی معلم دامغانی

روایت علی معلم دامغانی، شاعر پرآوازه كشورمان، از ماجرای حر بخش كوتاهی است از یك كار مفصل با الهام از زیارت وارث. این منظومه كه لحنی حماسی، عاشقانه دارد، با فرازهای برجسته اش، می‌تواند مدخل پرسش های جدی تر باشد در ماجرای این مرد ریاحی كه تاریخ عاشورا جز نقل چند روز از احوال او را در اختیار ما قرار نداده است.

 

اهمیت این منظومه در آن است كه در داستان حر بن یزید ریاحی تا این اندازه در بررسی شرایط غور در زمانه و تصویر كردن زمانه و ماجرای حر چیزی شبیه به قهرمان سازی و قهرمان بازی های معمول راویان نبوده است. راوی این روایت از درون جویی و تاویل و به هم بافتگی رشته ای از وقایع تاریخی برای رسیدن به سرانجامی دلخواه پرهیز كرده و از اساس واقع بینانه همه سختی ها، فشارها و شرایطی را كه شخصیت اول داستان با آن درگیر بوده است شرح داده و رنگ شاعرانه بخشیده است.

بخشی از متن كتاب به شرح زیر است:

«خدا سازد، تو را در شرم ما، راضی كه با دست تهی سر در رهت بازیم و مستانه سراندازیم و طرح دیگر اندازیم و غم، گر لشكر انگیزد كه خون عاشقان ریزد من و ساقی به هم سازیم و بنیادش براندازیم ....»

با محمد مهدی تاج لنگرودی از مدینه تا مدینه

كتاب «از مدینه تا مدینه» ضمن بیان تاریخی وقایع محرم سال 61 هجری به مصیبت‌خوانی آن فاجعه هولناك توجه داشته است.

ذكر وقایع شب و روز عاشورا و پس از آن نه به شكل صرفاً روایت تاریخی و ذكر مواردی همچون شهادت حربن یزید ریاحی، شهادت حضرت قاسم بن حسین(ع)، شهادت حضرت علی‌اكبر(ع)، شهادت حضرت ابوالفضل العباس (ع)، وداع امام حسین(ع) با امام سجاد، شهادت امام حسین(ع)، صحنه‌ای سوزناك عصر دهم و شب یازدهم محرم، و... از محتویات این كتاب است.

 

كتاب حاضر به نقد و بررسی روایات، احادیث و چگونگی واقعه كربلا می‌پردازد كه مصایب و مشكلات و آنچه بر حضرت سیدالشهداء و خاندان و یاران وی رفته را به صورت مشروح بیان كرده است. حركت امام از مدینه و بازگشت خاندان وی پس از اسارت به مدینه محتوای اصلی كتاب است.

«آنچه را در كربلا گذشت، باید بیان كرد و این حادثه نباید فراموش و مرده شود. این حادثه باید زنده بماند. این حادثه را باید بگویید. هر شبی در هر جلسه‌ای كه روضه بزرگواری خوانده می‌شود، ماجرای او باید گفته شود. حالا یا به زبان شعر یا به زبان نثر.» آنچه را خواندید گزیده‌ای از سخنان مقام معظم رهبری در باب اهمیت عاشورا و وقایع آن است كه در راستای این هدف محمد مهدی تاج لنگرودی كتاب «از مدینه تا مدینه» تولید مركز آفرینش‌های ادبی حوزه هنری را در سال 1377 نگاشته است.

این كتاب در 368 صفحه و قطع رقعی و قیمت 4 هزار و 800 تومان به چاپ رسیده است.

چهل و یك مجلس از روز دهم محرم

كتاب «چهل و یك مجلس» نسخه خطی از كتابی با همین عنوان است كه در دوره ناصرالدین شاه و مشخصاً سال 1295 قمری، كاتبی با نام حسین بن محمد خوانساری كتابت كرده، كه بر اساس آن نسخه‌های تعزیه و روضه را می‌نوشتند؛ در واقع منبعی برای روضه‌خوانی و تعزیه بوده است.

این اثر پژوهشی نیز در 397 صفحه و قطع رقعی و 11 هزار تومان منتشر شده است.

انتشارات سوره مهر كتاب های بسیاری طی سال های فعالیت خود با موضوع واقعه عاشورا و شهادت امام حسین (ع) و یارانشان منتشر كرده كه بخشی از آن ها در این یادداشت منتشر شد و دیگر آثار نیز در كتابفروشی این نشر واقع در میدان انقلاب اسلامی، جنب سینما بهمن و همچنین در دیگر شعبه كتابفروشی در خیابان سمیه، نرسیده به پل حافظ موجود است.

کد خبر 578286

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha