مسجد؛ خانه خبر

اشاره:
رسانه به عنوان یک ابزار اطلاع‌ رسانی در برهه‌ها و مقاطع مختلف از گذشته تا حال همواره توانسته ایفا‌گر نقش واقعی خود باشد، به گونه‌ای که با تورق کتاب‌های تاریخی و مطالعه رویدادهای مهم سیاسی، فرهنگی، اجتماعی و ... که منجر به شکل‌ گیری یک نهضت، انقلاب یا حرکت ملی گردیده، می‌توان ردپای رسانه‌ها را در این عرصه به خوبی مشاهده کرد.
در واقع می‌توان این چنین اذعان کرد که حرکت‌های شکل گرفته در برهه‌های مختلف با پیشتوانه ابزار اطلاع‌رسانی آغاز شده و در ادامه مسیر نیزتداوم یافته است. یعنی می‌توان نقش برجسته ابزارهای اطلاع ‌رسانی را در این حرکت‌ها و رویدادها لمس کرد و متوجه اهمیت این نقش شد.
بر همین اساس امروزه از مطبوعات به عنوان "رکن چهارم دموکراسی" یاد می‌شود و اندیشمندان و فرهیختگان علوم سیاسی نیز بر این امر صحه گذارده و معتقدند جوامعی که می‌خواهند در مسیر مردم‌ سالاری و جامعه مدنی گام بردارند بایستی این رکن را قبول داشته و موانع بر سر راه مطبوعات مستقل و آزاد را برچینند.
در واقع بایستی گفت یک رسانه موفق در عرصه‌های مختلف همواره خود را مدیون زحمات و تلاش‌های بی‌ وقفه‌ خبرنگارانی می‌داند که در گرما و سرما و مواجهه با انواع ناملایمات و بدون هیچ چشم‌ داشتی در مسیر رسالتی که بر عهده دارند گام برمی‌دارند، به این امید که افکار عمومی را متوجه واقعیات و رخدادهای اجتماعی نمایند.
یک روز را مثل سایر روزهای سال که هیچ فرقی با یکدیگر ندارند به نام روز خبرنگار نام گذارده‌اند تا بتوان به بهانه فرا رسیدن این روز ویژه، اندکی با مشکلات و مسائل این قشر فهیم و تلاش‌ گر آشنا شد هر چند ما در این گزارش به دنبال طرح مشکلات عدیده خبرنگاران نیستیم و تنها هدف از نگارش این گزارش، برجسته کردن نقش خبرنگاران و ارتباطات رسانه ای در پررنگ کردن نقش مساجد در جامعه است. هر چند که مسجد خود یک مرکز رسانه ای و اطلاع رسانی از بدو اسلام تاکنون بوده است.

اما:
اولین عمل نبی مکرم اسلام(ص) بعد از هجرت به مدینه ساخت مسجد بوده و این دلیل بر آن است که در فرهنگ دینی و حکومت اسلامی مسجد جنبه محوری دارد و سایر مسائل باید در حول مسجد شکل بگیرد.

با نگاهی گذرا به تاریخ اسلام در می ‌یابیم که علی رغم گذشت چندین قرن از ساخت اولین مسجد، همچنان شأن و قداست معنوی مساجد حفظ شده است و در طول تاریخ جایگاه خود را از دست نداده و به عنوان مقدس‌ ترین و مهم ترین و عظیم ‌ترین پایگاه دینی و مهم ترین سنگر اسلام محسوب و بزرگترین نقش را در تقویت و تثبیت و توسعه زیرساخت های فرهنگ اسلامی داشته و همواره دژ پولادین و استوار در مقابل هجمه های فرهنگی دشمنان اسلامی بوده است.
با توجه به حملات شدید دشمن علیه مسجد و فعالیت های فرهنگی زیر مجموعه آن، باید فعالیت های کانون های فرهنگی و هنری مساجد بیش از پیش اطلاع رسانی شود و خبرنگاران در این راستا نقش مهم و تاثیرگذاری را می توانند ایفا کنند.
به همین بهانه و به بهانه روز خبرنگار با تنی چند از خبرنگاران و اصحاب رسانه گفتگویی را ترتیب داده ایم که در ذیل می آید:

خبرنگاران باید با کانون های فرهنگی و هنری مساجد ارتباط داشته باشند
سرپرست نمایندگی روزنامه قدس در استان قم بر ارتباط خبرنگاران با کانون های مساجد تاکید کرد و ابراز داشت: خبرنگاران و اصحاب رسانه باید با کانون های فرهنگی و هنری مساجد ارتباط داشته باشند و نظرات اعضای آن را جویا شوند و وقتی نیازشان را شناسایی کنند می توانند با درج در رسانه ها حامی آن ها باشند.

محمد رضایی رسالت خبرنگاران در عصر امروز را مورد تاکید قرار داد و عنوان کرد: خبرنگاران عضوی از جامعه بزرگ هستند، هر جا کار فرهنگی است خبرنگار عضو آن است و کار کانون های فرهنگی و هنری مساجد هم کار فرهنگی است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به ویژگی های خبرنگار مسجدی گفت: خبرنگار مسجدی باید مسجدی باشد و از لحاظ عقیده و فکر هم با فعالیت های مسجد سنخیت داشته باشد.

سرپرست نمایندگی روزنامه قدس در استان قم با بیان راهکارهای جذب نوجوانان و جوان در مساجد اظهار داشت: باید از خود مسجد شروع کنیم از امام جماعت تا دیگر اعضای مسجد در جذب افراد تاثیر دارند باید کیفیت برنامه های مسجد را در نظر گرفت.

احداث کانون های فرهنگی هنری در مساجد یکی از ابتکارات فرهنگی است
سردبیر خبرگزاری ایکنا در قم نیز با اشاره به دغدغه والدین نسبت به پرکردن اوقات فراغت فرزندان خاطرنشان کرد: از آنجا که پر کردن اوقات فراغت فرزندان خانواده ها برای والدین آنان از دغدغه های اصلی است و والدین تمایل دارند فرزندانشان را به مکانی قابل اعتماد بسپارند تا نه تنها آثار مخرب تربیتی نداشته باشد بلکه در رشد و بالندگی دنیا و آخرت آنان موثر باشد از این رو این کانون های فرهنگی و هنری مساجد با توجه به مسجدمحور بودن آنان می توانند بسیار مهم باشند.

علی فرج زاده  ادامه داد: از این رو ضرورت اطلاع رسانی در این زمینه جای تردید ندارد؛ درباره ضرورت فعالیت این کانون ها، به نظرم احداث این کانون ها در مساجد یکی از ابتکارات و بدایع فرهنگی است، البته به شرط آن که فعالیت آن ها در طول سال قابل دسترس برای همه اقشار، سهل و بدون هزینه قابل توجه و رافع نیازهای تحصیلی و پرورشی، تربیتی و جسمانی فرزندان و قابل رقابت با مراکز رقیب باشد.

وی با تاکید بر جایگاه کانون های فرهنگی هنری مساجد ابراز داشت: اگر چه مسجد به خودی خود جایگاهی رفیع در اسلام دارد اما شاید بسیاری از مساجد در محله های مختلف با کانون های آن و با فعالیت های خوب یک کانون شناخته می شوند.

سردبیر خبرگزاری ایکنا در قم همچنین نقش خبرنگاران در اطلاع رسانی فعالیت های مساجد را مورد تاکید قرار داد و عنوان کرد: باید گفت متاسفانه در دنیای پر رقابت کنونی و سیاست زده جایی برای فرهنگ در رسانه ها باقی نمانده است و این غربت نه برای مساجد بلکه برای همه عرصه های فرهنگی سالم است از این رو نمی توان توقع زیادی از خبرنگاران در این راستا داشت اما این نافی مسئولیت عرفی و شرعی آنان نیست زیرا اگر کاری درست است انسان باید آن را انجام دهد و کاری هم به اقبال عمومی و ... نداشته باشد "قل انما اعظکم بواحدة ان تقوموا لله مثنی و فرادی" اگرچه ابتکار در انتشار اخبار دینی ذهنی آزاد و البته عاشق می خواهد.

بین خبرنگاران و مساجد، فاصله رسانه ای وجود دارد
خبرنگار خبرگزاری فارس در قم با اشاره به نقش خبرنگاران در تبیین چشم انداز کانون های مساجد خاطرنشان کرد: خبرنگاران در قالب فرهنگ سازی و گزارشی از عملکردها و برنامه چشم انداز کانون های فرهنگی و هنری مساجد می توانند این نقش را ایفا کنند.

ایمن سادات موسوی نژاد افزود: با توجه به نقش مساجد در جامعه کنونی باید تک تک افراد در هر حوزه ای وظایف خود را نسبت به مساجد ادا کنند و مسجد ها را در اذهان، سنگری مستحکم قلمداد کنند که مردم با مراجعه به آن نه تنها ابعاد اعتقادی خود را تقویت می کنند بلکه فعالیت های فرهنگی و آموزشی را نیز در محیطی سالم دریافت می کنند.

تاکید کرد: عرصه فعالیت های کانون های مساجد به دلیل اهمیت اطلاع رسانی بیشتر به یاری خبرنگاران نیازمند است تا با آگاهی افراد، آنها را به فعالیت ها جذب کنند.

موسوی نژاد با تاکید بر این که استقبال جوانان و نوجوانان از برنامه های کانون ها شاهد گویایی بر اطلاع رسانی جامع و صحیح است، گفت: در صورت عدم اطلاعات و آگاهی از فعالیت ها، جذب مخاطب صورت نمی گیرد و در امر آگاه سازی، خبرنگاران راس هرم قرار دارند و به ایفای نقش می پردازند.

وی در ادامه با بیان این که اکنون با افزایش برنامه ها، کانون های مساجد توانسته موقعیت خود را نسبت به گذشته ارتقا دهد، ابراز داشت: ولی هنوز برای دستیابی به نقطه مطلوب تر در سطح رسانه ها فاصله ای وجود دارد که با همکاری خبرنگاران و افزایش تعامل در زمینه اطلاع رسانی می تواند تا حدودی این خلا را کاهش داد و موفقیت در این زمینه به تعامل دو طرفه بستگی دارد.

خبرنگار خبرگزاری فارس ادامه داد: در بین رسانه های جمعی صدا و سیما از تاثیرگذاری بیشتری در اذهان برخودار است که در این امر کوتاهی هایی مشاهده می شود این رسانه با دسترسی به امکانات تصویری می تواند بسیاری از ناگفته های نوشتاری و شنیداری را به تصویر کشد.

موسوی نژاد همچنین نسبت به حملات دشمنان علیه مسجد هشدار داد و اظهار داشت: مسلما فعالیت های فرهنگی باید در مساجد صورت گیرد چراکه دشمن در نبرد فرهنگی، مساجد را هدف گرفته که این قضیه لزوم فعالیت ها را روشن می کند.

وی افزود: ریشه و سرنخ پاسخ به مشکلات در فرهنگ وجود دارد بنابراین ارائه فعالیت های فرهنگی در مساجد تبیین گر نقش مساجد در جامعه است و از طریق مساجد می توان جبهه و سنگر فرهنگی در نبرد با دشمن ایجاد کرد.

خبرنگار خبرگزاری فارس با تاکید بر این که ارائه فعالیت ها در مساجد نه تنها ضروری است بلکه از واجبات موکد است، گفت: چون مساجد ما قدمتی تاریخی دارند و از ابتدای ظهور اسلام همواره وجود داشته اند و اگر فعالیتی در مساجد صورت نگیرد نقش مسجد کمرنگ تر و ارتباط افراد با یکدیگر کمتر می شود و مسجدها کم کم به حاشیه رانده می شوند که خطری و تهدیدی بزرگ محسوب می شود.

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان این که در مساجد باید نهضت مهدوی تبیین و ترویج پیدا کند، تصریح کرد: مساجد سنگرهای امام زمان(عج) هستند و افرادی که در مساجد آموزش ها را فرا می گیرند روزی در صف سربازان حضرت ولی عصر(عج) قرار می گیرند.

موسوی نژاد کانون های فرهنگی و هنری مساجد را پشتوانه ارزش های اسلامی دانست و ابراز داشت: کانون های فرهنگی و هنری مساجد، نقشی سازنده در پر کردن اوقات فراغت دارد و نسل نو می تواند در سایه تشکیلات و هسته های فرهنگی و مذهبی با فضای معنوی مسجد پیوند یافته و این ارتباط را غنی تر سازد و بزرگترین دستاورد کانون های مساجد ایجاد هسته های مردمی و جوانگراست.

مسجد، خانه‌ خبر
مسجد، محل تجمع مردم، مرکزی برای اطلاع رسانی و پخش اخبار مهم، نقش ویژه‌ای را از زمان‌های گذشته تا حال ایفا کرده است که مصداق بارز آن در جریان انقلاب اسلامی ایران دیده شد. اصولا دین مقدس اسلام از این جهت که به مناسبت‌های مختلف مردم را فرا می خواند، در میان ادیان دیگر برجستگی خاصی دارد.
اهمیت این مرکز، به ویژه در زمان صدر اسلام که از جهت اطلاع رسانی فاقد رسانه‌های گروهی بود، اهمیت بسیاری داشت، زیرا در همین اجتماعات، رهبران دینی فرصت را مغتنم می ‌شمرند و به مناسبت‌های گوناگون راهنمایی ‌های لازم را به اطلاع عموم می ‌رسانند.
هم اکنون نیز در بسیاری از کشور‌های اسلامی، مساجد از جهت پخش خبرهای مربوط به جنبش‌های مردم و نهضت اسلامی نقش چشمگیری دارند.
در عصر تحول شگرف ارتباطات قرار گرفته‌ایم، عصری که از آن به "عصر دهکده‌‌ جهانی" یاد می ‌شود، نه می ‌بایست یکسره مرعوب این تحولات شد و نه از کار فرهنگی تبلیغی و ارتباطی عظیمی که در این مقطع حساس تاریخی بر دوش مبلغان و علما و خطبا و عناصر فرهنگی نهاده شده است،‌غفلت ورزید. ماندگاری فرهنگ اسلامی به حفظ این تلاش و افزوده‌تر شدن بستگی تام پیدا کرده است.
در دنیای ارتباطات، تحولات تکنیکی یک پایه‌ این تحول محسوب می شوند، ولی دنیا با فرو‌‌پاشی مکتب‌ها و بحران فرهنگی، فرهنگی درست برای رفع نیاز‌های انسان معاصر در دست ندارد. اهمیت اسلام و فرهنگ آن و توجه یک جا به نقش رسانه‌های امروزی و مساجد به عنوان مدل ارتباطی و رسانه‌ای سنتی در جوامع اسلامی،‌ نباید نادیده انگاشته شود.
کارکرد رسانه‌ ارتباط جمعی، با همه‌ تحولات تکنیکی ، ‌زمانی قرین توفیق قلمداد می شود که بتواند عمیق ‌ترین ارتباط و پیوند را با مخاطب خود برقرار سازد. مساجد در پیشرفت و پیروزی انقلاب اسلامی سال 57،‌ نشان دادند که می ‌توانند چنین ارتباطی را برقرار ساخته و نقش هدایتی و رسانه‌ای خود را ایفا کنند.
ویژگی های منحصر به فرد مسجد، در قالب پایگاه‌های ارتباطی مهم به هیچ وجه نباید در دنیای امروز فراموش شود، بلکه این پایگاه همواه می ‌تواند در تقویت فرهنگ شنیداری و دیداری مردم و مخاطبانش بسیار مؤثر باشد؛ ماندگاری فرهنگ اسلامی تاکنون به لحاظ پویایی و تحرک این کانون‌های سازماندهی حرکت‌های اجتماعی و توده‌ای مردم بوده است. در آینده هم یکی از عوامل و متغیر‌های مهم این ماندگاری ما تحرک همین پایگاه‌هاست.

پایان پیام/

تهیه و تنظیم:بیت اله احمدی