خبرگزاری شبستان: گذشت کردن از قصاص چه ثوابی دارد؟ برای رسیدن به پاسخ این سوال به حدیثی از آخرین فرستاده خدا، رسول رحمت، محمد مصطفی (ص) استناد می کنیم. پیامبر خدا (ص) در این زمینه فرموند: «مَن عَفا عَن دَمٍ لمیَکُن لَهُ ثَوابٌ إلاّ الجَنّةُ»، هرکه از (قصاص) خونى گذشت کند ، او را پاداشى جز بهشت نباشد .همچنین رسول خدا (ص) در حدیث دیگری فرمودند: «ما مِن رَجُلٍ مُسلمٍ یُصابُ بشَیءٍ فی جَسَدِهِ فَیَتَصَدَّقُ بهِ إلاّ رَفَعَهُ اللّهُ بهِ دَرجَةً وحَطَّ عَنهُ بهِ خَطیئةً »، هیچ مرد مسلمانى نیست که به قسمتى از بدنش آسیبى وارد شود و از (قصاص) آن درگذرد ، مگر این که خداوند به سببِ آن یک درجه بالایش برد و یک گناه از او بزداید.
در آیات کلام الله مجید نیز به صراحت به این موضوع پرداخته شده است. که از آن جمله به آیه مورد سوال از ششمین امام شیعیان اشاره می کنیم. امام صادق (ع) در پاسخ به سؤال از آیه«فَمَنْ تَصَدَّقَ بهِ فَهُوَ کفّارَةٌ لَهُ»، پس هر که از آن (قصاص) درگذرد، آن کفاره (گناهان) او خواهد بود» با بیان این حدیث فرمودند:« یُکَفَّرُ عَنهُ مِن ذُنوبهِ بِقَدرِ ما عَفا»، به قدر گذشتى که کرده است از گناهانش پاک مىشود.
اهمیت این موضوع و تأثیر رواج آن در جامعه ما را بر آن داشت تا با «مجید ابهری»، جامعه شناس و استاد دانشگاه به گفت و گو بنشینیم.
وی با ستایش از رفتار« آمنه بهرامی» به تقدس عفو در جامعه اشاره کرد و گفت: از آنجا که عفو یکی از مبانی تعامل رفتاری در جامعه است، بنابراین هر انسانی که دارای این ویژگی رفتاری باشد، در نظر افراد جامعه فردی محترم و دارای خصوصیت های اخلاقی عالی انسانی به نظر می رسد.
ابهری با ابراز تأسف از این موضوع که در جامعه امروزی رفتاری که کمتر مورد توجه قرار گرفته و به آن عمل می شود روحیه عفو و گذشت از اشتباهات دیگران است، اظهار کرد: با اینکه در کتاب آسمانی قرآن درباره عفو و گذشت در مقابل دشمن و کسانی که دارای سطح فکر پایین‌تری هستند بسیار سفارش شده تا از اشتباه های دیگران چشم پوشی شود، اما در بعضی مواقع ممکن است یک اشتباه کوچک منجر به جنایت بزرگ شود.
فرهنگ گذشت را احیا کنیم
ابهری با تأکید بر اینکه در بعضی مواقع ممکن است یک عذر خواهی از وقوع حادثه ای هولناک جلوگیری کند، خاطر نشان کرد: متأسفانه هنوز روحیه عفو در جامعه چندان رایج نشده است، البته بارها در جامعه مشاهده کردیم که خانواده یک مقتول درست در لحظه اعدام از گناه قاتل چشم پوشی کرده و به وی زندگی دوباره داده است یا انسان‌های شریفی که حاضرند با هدیه کردن اعضای بدن عزیزترین کسانشان زندگی‌را به نیازمندان ببخشند، اما این روحیه انسانی هنوز آن طور که باید و شاید در جامعه گسترش نیافته است؛ رفتار « آمنه بهرامی» درست در لحظه ای که قرار بود چشمان «مجید عباسی» نابینا شود، باعث ایجاد موجی از شادمانی در جامعه گردید و اکثر افراد جامعه از صمیم دل رفتار این دختر رنج دیده را مورد تقدیر قرار دادند.
اسید پاشی، غیر اخلاقی ترین ناهنجاری رفتاری
ابهری با ذکر این جمله که چرا باید این چنین حوادثی در جامعه ما اتفاق بیفتد و این دختر تا پایان عمر از زندگی طبیعی محروم بماند، گفت: عمل اسید پاشی از نظر رفتار شناسی اجتماعی بسیار زشت و غیر اخلاقی تر از ناهنجاری های دیگر رفتاری است، چرا که این حرکت باعث زجر قربانی تا پایان عمر شده و چهره او را به حالتی در می آورد که حتی نزدیک ترین افراد خانواده اش ممکن است از روبرو شدن با او خودداری کنند.
ابهری این رفتار زشت اجتماعی را بدتر از قتل دانست و افزود: این اقدام زشت اجتماعی باعث ایجاد ترس و وحشت در قربانی و دیگر افراد جامعه می شود.
به اعتقاد این کارشناس علوم رفتاری در اصل افرادی که اقدام به اسید پاشی می کنند از تعادل روحی برخوردار نیستند و به نوعی سادیسمی هستند، آن هم به این دلیل که این افراد به علت انتقام جویی حاضرند باعث آزار، زجر و حتی نقص عضو افراد شوند.
به گفته وی 95درصد این اقدامات (اسید پاشی) به علت مسائل عشقی و کینه جویی عاطفی است.
بررسی دو دیدگاه در بخشش آمنه
ابهری افزود: امروز افکار عمومی معتقدند، بخشش آمنه باعث تکرار جرم می شود و عده ای دیگر هم معتقدند که این اقدام پیشگیرانه است؛ اما وی در این باره معتقد است که بخشش یک فرد انتقام جو و دارای عدم تعادل رفتاری می تواند الگوی مناسبی برای دیگر قربانیان خشم و نفرت شود و به تبع در جامعه شاهد کاهش چنین آسیب هایی باشیم.
وی در پایان برای کاهش این معضل اجتماعی گفت: بنابراین باید برای پیشگیری این گونه حوادث با تصویب قوانین بازدارنده و آموزش مهارت های اجتماعی به جوانان از تکرار و وقوع حوادث مشابه جلوگیری کرد، برای مثال اگر کسی دیگر اسید پاشی کرد ممکن است فرد مقابل آمنه نباشد و شخص مجرم قصاص شود و این اقدام انسانی می تواند عامل باز دارنده این عمل ضد اخلاقی باشد.
پایان پیام/
نظر شما