آمریکا به دنبال فرش ایران نیست/افت شدید صادرات در ۱۲ سال گذشته

خبرگزاری شبستان – گروه اقتصادی: فرش دستباف ایرانی تا سال های سال برند یک صنایع دستی جهان بوده اما خب چند سالی است که راه های خروج این کالای نفیس از ایران بسته شده و وضعیت بازار داخلی نیز به دلیل کاهش قدرت خرید مردم حال و روز خوبی ندارد. در این میان تولید کنندگانی هستند که موفق شده اند فرش ایرانی را به دست بازارهای جهانی برسانند تا همچنان در این رقابت ایران بتواند رتبه نخست را در اختیار داشته باشد. احد عظیم زاده مدیرعامل فرش عظیم زاده یکی از این تولید کنندگان و صادرکنندگان فرش دستباف ایرانی است که در گفت و گو با شبستان در خصوص نحوه تولید فرش دستباف، صادرات و بازار داخلی ایران توضیح می دهد. مشروح این گفت و گو به شرح زیر است:

خودتان و فرش عظیم زاده را معرفی کنید:

من احد عظیم زاده مدیرعامل فرش عظیم زاده هستم. از 7 سالگی که پدرم را از دست دادم وضعیت مالی مان اجازه نداد درس بخوانم به همین دلیل فرش بافی را شروع کردم تا کمک مالی به خانواه ام انجام بدهم.7 سال فرش بافتم و تا 14 سالگی این حرفه را ادامه دادم و در کنار قالی بافی شب ها در اکابر درس خواندن را ادامه دادم. پس از آن وارد عرصه فروش فرش شدم و از سال 1380 فرش عظیم زاده را به ثبت رساندم.

شرکت فرش عظیم زاده تا کنون توانسته 5 سال متوالی به عنوان برترین صادر کننده فرش دستباف ایرانی شناخته شود و تنها برندی است که به عنوان اولین برند فرش ایرانی در ژنو به ثبت رسیده. همچنین من به عنوان مدیرعامل فرش عظیم زاده رتبه کارآفرین برتر ایران را دریافت کرده ام و روزهای ابتدایی سال 95 به عنوان رهبر کارآفرین های ایران شناخته شده ام.

من در کنار کار فرش چون کودکی ام را با یتیمی گذراندم تلاش کرده ام که تا جایی که می توانم دست کودکان یتیم را بگیرم و امروز 1200 فرزند یتیم دارم و افتخاراتی که تا کنون کسب کرده ام هیچ کدام برایم ارزشی ندارد و ارزش برای من همین 1200 فرزندی  هستند که پدری شان را پذیرفته ام.

بازار فروش فرش دستباف در ایران چگونه است؟

بازار فروش فرش دستباف در ایران در سال های ابتدایی پس از انقلاب و تا اواسط دهه 80 بازار پر رونقی بود اما الان چند سالی است که با رکود مواجه شده. طبق دسته بندی فرش قبل از انقلاب فرش دستباف اصفهان در جایگاه اول بود که بعد از انقلاب تاکنون فرش تبریز و بعد از آن فرش قم توانسته اند تا جایی پیشرفت کنند که فرش اصفهان را کنار بزنند و به رتبه های اول و دوم برسند.

در نائین یکی از شهرهای مشهور در امر قالی بافی در اصفهان است 7 رنگ فرش دست باف بافته می شود اما در تبریز هزاران رنگ فرش بافته می شود و برخلاف باقی شهرهای ایران بافنده های فرش تحصیلکرده های مرد هستند که هنرمندند و نباید به آن ها بگوییم بافنده.

صنعت فرش تبریز تا جایی پیشرفت کرده که حالا حرف اول فرش دست باف ایرانی را می زند و در خارج از کشور هم توانسته مشتری های خوبی به خودش جلب کند و به همین دلیل سال 2018 یک نمایشگاه بزرگ بین المللی فرش با حضور فعالان خارجی این حوزه در تبریز برگزار می شود.

شما برای پیشرفت فرش تبریز چقدر تلاش کرده اید؟

من برای فرش تبریز یک ستونم و چون از بافندگی پیشرفت کرده‌ام از بافنده های خرد حمایت می کنم و دانسته فرش آن ها را با قیمت مناسب خریداری می کنم و در حال حاضر 1200 بافنده در دو کارخانه در اسفنجان و تبریز دارم که برای فرش عظیم زاده فعالیت می کنند. تاکنون در ایران فرش بالای 100 متر تولید نشده اما ما دو فرش 20 در 20 یا 400 متر و 20 در 30 و یا 600 متر که جمعاً 2000 متر می شوند با یک رنگ و یک نقش به عنوان نفیس‌ترین فرش تبریز در دست بافت داریم.

وضعیت صادرات فرش دستباف ایران چگونه است؟

متاسفانه برای فرش کشور ما تبلیغات خوبی صورت نمی گیرد چون بسیاری از فعالان فرش اطلاعات بازار جهانی را ندارند. فرش ایران سه هزار سال قدمت دارد و در هیج جای دنیا موزه فرش وجود ندارد و هیچ کشوری تاکنون در موزه‌های بزرگ جهانی فرشی ندارد و فقط فرش های ایران در موزه‌های جهانی هستند.

صادرات از 20 سال پیش تا 12 سال گذشته دوران اوج خود را داشت از 12 سال گذشته افت صادرات داشته ایم. ما قبل از این 2 هزار و 250 صادرکننده داشتیم که الان به 100 صادرکننده فرش رسیده اند و صادرات افت زیادی داشته که برای رفع این افت باید به حمایت از تولید و صادرات پرداخته شود. ایران سال هاست در جهان به نام فرشش شناخته شده و این امر فرصت مناسبی فراهم می کند که بتوانیم تبلیغات گسترده ای در خصوص فرش دستباف انجام دهیم.

با تبلیغ این صنعت ملی می توانیم آن را بهتر به جهان معرفی کنیم. در حال حاضر یک دهم کشور در این صنعت می توانند شاغل شوند و این نکته مهم بودن صنعت فرش دستباف در ایران را نشان می دهد و به همین خاطر دولت باید به این صنعت احترام بگذارد و از آن حمایت کند.

پس از اجرایی شدن برجام، طبق توافقی که بین ایران و آمریکا به وجود آمد، تحریم صادرات فرش ایرانی به آمریکا از بین رفت. پس از این توافق آیا گشایشی در صادرات فرش ایرانی ایجاد شده است؟

صادرات فرش به آمریکا طبق اعلام دولت رفع تحریم شده است اما آمریکا به دنبال فرش های ویژه نیست و می خواهد فرشی بخرد که متری 25 تا 30 دلار بر آن هزینه کند این در حالی است که ما 35 تا 40 دلار فقط برای سرویس و شستن فرش ها هزینه می‌کنیم. فرش نفیس را فقط کشورهای به خصوصی می خرند و پس از آن که فرش ایرانی در آمریکا به فروش نرسید بازار این کشور به دست فرش های چین، هند، نپال و  پاکستان سپرده شد که به دلیل کیفیت ناچیزی که دارند و همردیف فرش های ماشینی به حساب می آیند قیمت گرانی ندارند. حالا برای آمریکایی هایی که تفاوت جنس فرش ایرانی و این کشورها را نمی دانند سخت است که قیمت بیشتری برای فرش های ما پرداخت کنند.

گفت و گو از پریسا رهنما