«مصطفی رحماندوست» شاعر، قصه نویس و مترجم کتاب‌های کودکان و نوجوانان در پاسخ به سوال خبرنگار ادبیات شبستان درباره اینکه در فیلمهای ما هیچ نمونه‌ای از مراجعه به کتاب وجود ندارد این در حالی است که سینما می‌تواند در این خصوص ذائقه‌سازی کند. شما فکر می‌کنید چقدر سینما و تلویزیون در مورد پرداختن به کتاب و کتابخوانی پرکار یا کم کار هستند؟ گفت: قبل از اینکه در این مورد صحبت کنم، یاد فیلمهای وسترن آمریکایی افتادم که طرف بعد از کشتن آدم‌ها، روی تخت دراز می کشد و کتاب باز می کند و می خواند. اوایل فکر می کردم که اینها برای کتاب خواندن تبلیغ می کنند، اما بعداً به این نتیجه رسیدم که در آن جامعه کتاب خواندن رفتاری طبیعی است و هر آدمی می تواند کتاب بخواند و این، نوعی تصویر کردن واقعیت است و اگر این صحنه ها نباشد، نقصی در فیلم وجود دارد.
وی به تجملات در سریال ها و فیلم های ایرانی اشاره کرد و توضیح داد: از طرفی در سریال‌ها و فیلمهای ما، انواع و اقسام مبلمان و وسایل شیک و خاص وجود دارد اما حتی دکوری که کتابخانه باشد هم وجود ندارد. من فکر می‌کنم که اینها همه از واقعیت‌های اجتماعی شکل می‌گیرد؛ اهل کتابی که در سریال‌ها و فیلم‌هایمان نشان داده می‌شوند، آدم‌هایی نچسب با عینک ته استکانی که کلاه نخی روی سرش است و عبایی پوشیده است! در فیلم‌ها بیشتر افراد اهل مطالعه را مذهبی و قدیمی و پیر نشان می‌دهند.
رحماندوست تصریح کرد: نشاط کتابخوانی در اتوبوس، مترو و ... دیده نمی‌شود که اگر در سریال یا فیلم سینمایی نباشد، دور از واقعیت باشد. مشکل ما کمبود مطالعه است که نمود آن در سینما نیز وجود دارد.
وی درباره اینکه وقتی کاراکتر به مشکلی بر می‌خورد به سمت سیگار می‌رود نه کتاب! گفت: این تصویری از جامعه و کارگردان هم متعلق به همین جامعه است و خودش هم وقتی عصبانی می شود یا به مشکلی بر می‌خورد سیگارش را روشن می کند و به سراغ خواندن کتاب نمی رود. در حالی که خودم در خارج کشور با استاد دانشگاهی برخورد داشتم که برای ساختن یک اتاقک و اینکه ساختن آن توسط فرد دیگری، هزینه زیادی برایش دارد، کتاب خریده تا خودش این کار را فرابگیرد؛ این واقعیت اجتماعی است که در فیلمهای ما نیز نمود پیدا می‌کند.
این استاد دانشگاه در پایان برای بهبود این وضعیت و اینکه فرهنگسازی از طریق سینما شکل بگیرد، اظهار کرد: می‌توانیم فرهنگسازی برای مطالعه را از طریق سینما شروع کنیم اما خیلی سخت است که بخواهیم چیزی که در جامعه وجود ندارد را نمودی از واقعیت جلوه دهیم تا مورد قبول جامعه قرار بگیرد.
گفتگو: محمدصالح حجت الاسلامی
نظر شما