خبرگزاری شبستان- خراسان جنوبی؛ سربیشه یکی از شهرستان های محروم و مرزی خراسان جنوبی است که دارای روستاهای پراکنده و کم آب است. روستاهایی که فاصله برخی از آنها تا مرکز شهرستان به بیش از 150 کیلومتر هم می رسد و این دوری خود عامل افزایش محرومیت و بیکاری شده است.
شغل اصلی روستائیان سربیشه کشاورزی و دامداری است و حالا قهر طبیعت و خشکسالی چندین ساله در شرق کشور باعث شده تا دیگر کشاورزی به تاریخ بپوندند و جوابگوی امرار معاش مردم این منطقه نباشد.
بی توجهی مسئولان کشوری و استانی و شهرستانی به موضوع اشتغال روستائیان به خصوص مرزنشینان باعث شده تا این روزها شاهد خالی شدن این روستاها از سکنه و مهاجرت به شهرها باشیم، موضوعی که می تواند آثار نامطلوبی را به همراه داشته باشد و اگر از سوی مسئولان مورد توجه واقع نشود علاوه بر خالی شدن روستاها از سکنه به فرهنگ مهاجرت به شهرها تبدیل شود.
«دهنه تنگل» یکی از روستاهای شهرستان سربیشه است که در بخش درح واقع شده و اکنون با داشتن نعمت برق و مدرسه در روستا اما چند سالی است که خالی از سکنه شده است، البته به گفته اهالی روستای اطراف، مردم این روستا به مرور زمان و در یک فاصله زمانی 10 ساله جمعیتی که بالغ بر 150 خانوار بوده است از روستا مهاجرت کردند و اکنون برخی ها در شهرهای بزرگ مانند تهران و مشهد و برخی ها هم در بیرجند و در حاشیه شهرها ساکن شده اند.
آخرین کفش بجا مانده!
به همراه چند تن از همکاران خبرگزاری شبستان برای تهیه گزارش وارد این روستای خالی از سکنه می شدیم، ابتدا فکر می کردیم که حداقل 10 خانواری باید در روستا سکونت داشته باشند اما وقتی وارد شدیم فضا بگونه ای دیگر بود.
نزدیک اذان ظهر به «دهنه تنگل» رسیدیم. سکوت مطلق بر روستا حاکم است؛ هیچ صدایی جز نفس باد شنیده نمی‌شود، تنها میراث باقیمانده از گذشتگان در اینجا فقط یک کفش بچگانه است که از دختر بچه ای به جا مانده است، دیوارها در حال تخریب و برخی از منازل هم دیگر به تلی از خاک تبدیل شده است.
کمی در کوچه های «دهنه تنگل» با همکاران قدم زدیم، اما هیچ منزلی که بتوان در آن ساعتی استراحت کرد هم باقی نمانده است، بیش از دهها منزل که روزی با هزاران امید در کنار کوه خاک برداری شده و برای ساختن آن زحمت ها کشیده اند، امروز به مکانی برای زندگی پرندگان و حیوانات صحرایی تبدیل شده اند. شاید کم آبی دلیل مهاجرت باشد، از قنات هم تنها یک لوله آب که به اندازه یک بند انگشت آبدهی داشت، باقی مانده و یک استخر سیمانی بزرگ سرشار از جلبک های سبز !!!
درختان تنومند کنار قنات هم خشک دیگر رنگی به رخسار ندارند امان از بی آبی، آب که نباشد آبادانی هم نیست، جایی که در گذشته نه چندان دور یکی از مراکز تولید گندم و جو و سایر محصولات کشاورزی بوده، امروز تنها زمین های خشک و خالی از آن باقی مانده که حتی دیم هم کشت نمی‌شود.
لزوم توجه به اشتغال مردم!
«دهنه تنگل» این روزها مرده است، دیگر کسی اینجا نفس نمی‌کشد، آن پیرمردی آفتاب نشین هم که چند سالی تنها وارث اینجا بوده امروز در گوشه قبرستان آرام گرفته و دیگر تنها نیست، اینکه چطور شد که یک دفعه و در فاصله زمانی کمی یک روستا، آن هم در مرز خالی از سکنه می‌شود، سوالی است که ذهن ما را هم به خود مشغول کرد اما آنچه مسلم اینکه اگر به این مردم قانع و روستایی توجه بیشتری می شد امروز«دهنه تنگل» هم حال و هوای دیگری داشت و صدای بازی بچه ها از مدرسه کنار رودخانه روستا شنیده می‌شد.
آقای قربانی که همراهمان به این منطقه سفر کرده و به اصلاح راه بلد است، می گفت: این روستا در سالهای 80 جمعیت خوبی داشت، اما بی آبی و بیکاری باعث شد تا مردم یکی پس از دیگری به شهر مهاجرت کنند و چون افرادی که به شهرها مهاجرت کرده بودند به مرور زمان اوضاع اقتصادی آنها خوب شد، سایر مردم روستا هم ترجیح دادند تا از اینجا بروند و آینده شان را در شهر بگذرانند.
وی با بیان اینکه سایر روستاهای این منطقه هم اگر توجه به آن نشود و موضوع بیکاری مردم حل نشود، به شهرها مهاجرت خواهند کرد، گفت: مردم اینجا حق مرزی نمی گیرند و اگر هم بدهند هر چند مدت یک بار شاید پرداخت کنند، بیشتر مردم با پول یارانه خود زندگی می کنند، چراکه سغلی نیست و دولت هم اینجا نیامده به مردم کاری یاد بدهد.
به نظر می رسد که اگر مسئولان در زمینه صنایع دستی و اشتغال خانگی حمایت بیشتری از مردم این منطقه داشته باشند، دیگر لزومی نخواهد داشت که با این هزینه سنگین زندگی در شهر به شهرها مهاجرت کنند اما اگر قرار باشد وضع به همین منوال پیش رود در آینده شاهد خالی شدن سایر روستاها هم باشیم.
۱۷۰۳ روستای خراسان جنوبی بدون سکنه!
محمد شفیعی مدیرکل دفتر روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان گفت: طبق سرشماری سال ۱۳۹۰ ؛ استان خراسان جنوبی ۳ هزار و ۵۵۵ آبادی دارد که از این تعداد یک هزار و ۸۵۲ آبادی دارای سکنه و یک هزار و ۷۰۳ روستا فاقد سکنه است.
وی خشکسالی، کم آبی و عدم وجود شغل را از مهمترین دلایل مهاجرت مردم روستا به شهرها ذکر کرد و افزود: مهاجرت مختص استان خراسان جنوبی نیست و متاسفانه این اپیدمی، شرق کشور را درگیر کرده است و حتی مشاهده شده که برخی از مردم از استان سیستان و بلوچستان به خراسان جنوبی مهاجرت می کنند.
شفیعی با اشاره به اینکه در حال حاضر آمار جدیدی از مهاجرت روستاییان به شهرها در دست نیست، اظهار داشت: این مهم در سرشماری نفوس و مسکن امسال مشخص خواهد شد.
وی توضیح داد: بر اساس این سرشماری، ۹۸۳ روستا دارای شبکه آبرسانی، ۷۶۵ روستا فاقد شبکه آبرسانی و ۴۹۶ روستا نیز با تانکر آبرسانی می شوند، همچنین ۱۰۹ روستا از نعمت گاز طبیعی بهره مند بوده و یک هزار و ۷۴۱ روستا فاقد شبکه گاز هستند و ۲۸ روستا نیز عملیات اجرایی گازرسانی به آنه ادر حال انجام است.
وی درخصوص زیرساخت راههای روستایی نیز گفت: ۷۸۵ روستا دارای راه آسفالته، ۷۲ روستا خاکی و ۴۵ روستا دارای راه شوسه هستند.
مدیرکل دفتر روستایی و شوراهای استانداری خراسان جنوبی با اشاره به اینکه ۱۵۶۰ روستا از نعمت برق بهره مند هستند، تصریح کرد: ۲۹۲ روستای زیر ۲۰ خانوار تاکنون برق دار نشده اند و همچنین ۳۶۸ روستا فاقد تلفن ثابت و ۳۴۷ روستا فاقد پوشش تلفن همراه هستند.
شفیعی با بیان اینکه بیشتر روستاییان شغل دامداری و دامپروی دارند، خاطرنشان کرد: متوسط درآمد یک خانوار روستایی ۷۷۰ هزار تومان است اما هزینه امرار و معاش یک خانواده روستایی در طول سال ۹۲۳ هزار تومان است
نظر شما