فرا رسیدن تاریخ انقضاء متون نمایشی؛ زنگ خطری برای جشنواره تئاتر رضوی

خبرگزاری شبستان _ خراسان شمالی؛ یازدهمین جشنواره تئاتر رضوی که از 15 مردادماه در مرکز خراسان شمالی آغاز شده شب گذشته با اجرای سه نمایش به کار خود پایان داد. در این جشنواره 10  نمایش در بخش مسابقه و چهار نمایش در بخش ویژه در سه سالن حافظ، گلشن و شمس بجنورد اجرا شد که امشب آئین اختتامیه با معرفی منتخبان این جشنواره در سالن گلشن بجنورد برگزار می شود.

باتوجه به اینکه استان خراسان شمالی برای هفتمین سال میزبان جشنواره تئاتر رضوی بوده به سراغ تعدادی از هنرمندان و علاقه مندان تئاتر رفته ایم تا پس از اتمام اجراها، نظرات آنان را درباره تئاترهای راه یافته به جشنواره و کم و کیف جشنواره یازدهم جویا شویم.

مهران رحمانی، یکی از هنرمندان تئاتر استان خراسان شمالی درباره جشنواره یازدهم می گوید: تئاترهای راه یافته به این جشنواره به جز یکی دو مورد، آنچنان که باید و شاید مطلوب جشنواره نبود و ما انتظار داشتیم کارهای قوی تری در این دوره حضور داشته باشد.

وی با بیان اینکه متاسفانه با وجود حضور برخی افراد صاحب نام در تولید آثار نمایشی بخش ویژه، کارهای قابل قبولی ارائه نشده بود، اجرای تئاتر «سردار» از تهران در بخش ویژه را یکی از اجراهای عالی و قابل تحسین بیان کرد که در این جشنواره، قوی و پرمایه ظاهر شده بود.

رحمانی اجرای تئاتر «وهزار سال و یک روز» از خراسان شمالی در بخش ویژه را هم قابل قبول خواند و گفت: تولید این نمایش با توجه به امکانات محدود استانی خوب بود و حتی می توان گفت این کار برای جشنواره آبروداری کرد.

کارگردان تئاتر شکلک، با بیان اینکه دوره های قبل، جشنواره بسیار قوی تر و پرمایه بود و  با اشاره به اینکه امسال مدیریت جشنواره بر عهده تهران بود، تصریح کرد: هرچند دلیل روشنی از واگذاری مدیریت به مرکز تبیین نشده ولی نه تنها تغییر مثبتی ملموس نیست بلکه کم و کاستی ها بیشتر به چشم می خورد.

رحمانی با بیان اینکه سال گذشته برنامه های جنبی جشنواره بهتر و بیشتر و حتی همایش تئاتر دینی هم برگزار شد، قابلیت استان در برگزاری صفر تا 100 کار را با توجه به تجریبات سال های قبل بالا دانست و گفت: همه ما هنرمندان برای آقای محمود عزیزی دبیر این دوره از جشنواره احترام ویژه ای قائل هستیم اما چه خوب بود برنامه ریزی ایشان با بهره مندی از هنرمندان خراسان شمالی صورت می گرفت.

وی با بیان اینکه ساخت و افتتاح بلک باکس شمس را می توان به عنوان مهم ترین دستاورد سخت افزاری جشنواره های تئاتر رضوی برای استان قلمداد کرد، با اظهارامیدواری برای حل کاستی های این تماشاخانه همچون جایگاه مخاطبان، تصریح کرد: پاسخگویی به نیازهای فرهنگی تئاتردوستان، مقایسه و آشنایی با آثار و نمایش های دیگر استان ها و محک و ارزیابی هنرمندان استانی را می توان در زمره دستاوردهای معنوی جشنواره حساب کرد.

 محمد شاکری، یکی دیگر از هنرمندان فعال خراسان شمالی با بیان اینکه مخاطب پروری یکی از آیتم های تأثیرگذار در کیفیت جشنواره های تئاتر است و طی برگزاری 10 دوره جشنواره تئاتر، نگاه مخاطبان تئاتر ارتقاء یافته، افزود: متاسفانه الان زنگ خطر انقضای متون نمایشی جشنواره تئاتر رضوی به گوش می رسد.

وی با بیان اینکه ما در جشنواره یازدهم شاهد متونی هستیم که در دوره های نخست جشنواره کار شده بود، ارتقای کیفی جشنواره را مستلزم تولید متون نمایشی جدید دانست.

شاکری با بیان اینکه نویسندگان در نوشته های خود سعی دارند به هر نحوی شخصیت های داستان را به پنجره فولاد حرم گره بزنند و آخر کار به شفاعت برسند، افزود: صحنه کرامات امام رضا علیه السلام هر روزه در حرم رضوی و بسیار زیباتر از صحنه نمایش اتفاق می افتد؛ آنچه نویسندگان باید در نوشته های خود به آن برسند به تصویر کشیدن باور و ایمان انسان هاست.

کارگردان تئاتر چند ریشتر حرف تب دار با اشاره به اینکه کرامات امام رضا علیه السلام بر هیچ یک از ما پوشیده نیست و تأکید بر توجه به باورهای فراموش شده مردم در تولید آثار نمایشی، چیزی از کرامات آن حضرت کم نمی کند، اظهارداشت: نویسندگان ما باید تلاش کنند با تولید متون ارزشی به معنای واقعی، کاری ارائه دهند که به زندگی مخاطب کمک کنند.

این هنرمند توانمند استان با تحسین برانگیز خواندن تئاتر «سردار» که در بخش ویژه جشنواره یازدهم اجرا شد، گفت: این اثر جدای از بازی خوب بازیگران، توانسته بود هم از لحاظ متن و هم توجه به موضوع امام رضا علیه السلام، دراماتیک و جذاب و ارزشی ظاهر شود.

وی با بیان اینکه تغییر رویه نویسندگان برای تولید محتوای خوب نیازمند زمان است، تا از توجه به کرامات خارج و به باورهای مردم بپردازند، اظهارداشت: بهتر است برای کیفی تر شدن جشنواره دست نویسندگان باز تر شود و علاوه بر محوریت امام رضا، موضوعات ارزشی دیگری هم در جشنواره گنجانده شود.

یکی از بانوان هنرمند استان هم با بیان اینکه جشنواره یازدهم تغییر مثبتی نسبت به دوره های قبل نداشت، گفت: نمایش های ارائه شده چندان جذاب نبود و با توجه به اینکه من اجراهای روز آخر را ندیده ام اما به عنوان یک بازیگر بقیه کارها را متناسب جشنواره ملی نمی دانم.

وی یکی از نتایج مثبت جشنواره برای استان را افتتاح تماشاخانه شمس به عنوان خانه دوم هنرمندان استان خواند و گفت: خارج از کیفیت آثار ارائه شده، آشنایی با دیگر هنرمندان و پاسخگویی به نیاز مخاطبان تئاتر را می توان به عنوان نتایج مثبت این جشنواره مدنظر قرار داد.

این بانوی بازیگر بجنوردی با اشاره به اینکه نمره جشنواره یازدهم از نظر من البته با ارفاق؛ 12 از 20 است، بر سخت گیری در انتخاب آثار راه یافته تأکید کرد و گفت: حتی اگر شاهد کاهش آثار رقابتی و یا عدم برگزاری جشنواره باشیم، بهتر است تا شاهد برگزاری جشنواره نامطلوب بود.

اسماعیل شاهرخی، یکی از مخاطبان حرفه ای تئاتر هم کیفیت آثار سال گذشته را بهتر از امسال توصیف کرد و گفت: امسال توقع داشتیم کارهای بهتری نسبت به قبل ارائه شود و از آنجایی که این جشنواره  در  10 دوره برگزار شده، قطعا انتظار مخاطب هم بالاتر رفته است.

این محقق و پژوهشگر حوزه سلامت، آثار بخش ویژه جشنواره را هم به جز یکی دو مورد، ضعیف خواند و اظهارامیدواری کرد سال های آتی این جشنواره در حد مطلوب تری برگزار شود.

مریم صبوری، یکی از مخاطبان حاضر در جشنواره یازدهم با ابراز خرسندی از برگزاری جشنواره یازدهم در بجنورد، گفت: هرچند بازی بازیگران در این نمایش ها نسبت به سال گذشته حرفه ای تر بود اما موضوعات انتخابی آنچنان که باید در حد جشنواره ملی باشد، نبود.

این بانوی خانه دار با اشاره به علاقه خود به حرفه بازیگری و پیگیری اخبار حوزه سینما و تئاتر، اظهارداشت: با توجه به اینکه مخاطبان ممکن است از یک تئاتر برداشت های متفاوت داشته باشند، اما متاسفانه موضوع برخی نمایش ها بعضا ملال آور و سردرگم کننده است.

صبوری با ابراز رضایت از زمان اجرای تئاترها که عصرها اجرا شد اما در عین حال گفت: با توجه به اینکه هر تئاتر دوبار اجرا داشت اگر اجرای اول صبح و اجرای دوم عصر برگزار می شد، برنامه ریزی مخاطب برای بهره مندی از همه اجراها بهتر جواب میداد.

 وی با بیان اینکه ازدحام جمعیت برای تماشای تئاتر و حتی راضی شدن به نشستن روی زمین، نشان از علاقه مردم استان به تئاتر و هنرهای نمایشی دارد، گفت: امیدواریم برای سال آینده کیفیت سالن ها از نظر تهویه، صوت، جایگاه مخاطب و ... بهتر و در حدقابل قبول تری شود.  

مهدی شفیعی، مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم در حاشیه برگزاری جشنواره یازدهم تئاتر رضوی در مرکز خراسان شمالی هم با بیان اینکه قبل از این که دنبال واژه بین المللی شدن جشنواره تئاتر رضوی باشیم، باید شاهد ارتقای کیفی آثار شرکت کنندگان جشنواره و به نوعی دخیل کردن بخش حرفه ای تئاتر در جشنواره باشیم، تصریح کرد: باید ایجاد انگیزه برای مشارکت بیشتر هنرمندان برای تولید اثر با محتوای رضوی اولویت اصلی جشنواره تئاتر رضوی باشد.

وی با بیان اینکه مهم ترین رسالت جشنواره تئاتر رضوی، باید توجه به معنویت و گسترش آن در جامعه و گسترش معارف انسانی باشد که گاهی به دلایل مختلف توجه کمتری به آنها  می شود، تاکید کرد: جشنواره رضوی به طور مشخص وظیفه تولید آثار معنوی با محوریت فرهنگ و معارف رضوی را دارد که هر اندازه تولید آثار کیفی بیشتر باشد، سبب اقبال و بهره برداری بیشتر و بهتر مردم و مخاطب قرار خواهد گرفت.

مدیرکل هنرهای نمایشی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی گفت: بهره گیری از گروه های حرفه ای در تولید اثر از نکات مثبت یازدهمین جشنواره سراسری تئاتر رضوی است که باید این روند در سال های آینده تقویت شود.

شفیعی، ایجاد شرایط برای تولید آثار حرفه ای و کیفی و بهره گیری از فضای اجرای عمومی پس از جشنواره در راستای تحقق اهداف جشنواره تئاتر رضوی را ضروری دانست و افزود: خوشبختانه همواره خراسان شمالی مخاطب خوبی برای تئاتر داشته است و از ویژگی های اصلی بجنورد، مردم تئاتر دوست آن است که همین موضوع از دلایل اجرای جشنواره تئاتر رضوی در این سطح در خراسان شمالی است.

گفت و گو از سمیرا نیستانی

عکاس: علی رازی