به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام و المسلمین مهدی غلامعلی، استاد انجمن حدیث حوزه امروز (18 مرداد) در نشست علمی-رسانه‌ای «جایگاه و تأثیر امام رضا علیه السلام در احادیث شیعه» که در سالن جلسات ساختمان انجمن‌های علمی حوزه علمیه قم برگزار شد، عنوان کرد: اگر احادیث شیعه را یک بدنه حساب کنیم هر امامی در این بدنه نقش ویژه ای دارند.
فقه شیعه، فقه جعفری و اعتقادات شیعه، اعتقادات رضوی است
نویسنده کتاب «ماه هشتم» اظهار داشت: ما فقه شیعه را فقه جعفری می‌خوانیم، فقه ما غالبا احادیث امام باقر (ع) و امام صادق(ع) است، اگر فقه ما فقه جعفری است، اعتقادات ما رضوی است و بیشتر احادیث اعتقادی و کلامی ما از امام رضا (ع) است.
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی یادآور شد: طول عمر امام رضا (ع) 55 سال است و 20 سال دوره امامت آن حضرت بوده است و آن حضرت از سال 183 تا 203 هجری قمری به امامت نائل شدند.
اگر اصحاب رسانه در زمان اهل بیت (ع) حضور داشتند، امروز ما 10ها هزار حدیث از اهل بیت (ع) داشتیم
وی با بیان این که در دوران امامت امام علی (ع) و برهه امام رضا (ع) کاتبان حدیث داشتیم، تصریح کرد: امام علی (ع) در 5 سال دوران خلافت خود احادیث و روایات زیادی نقل کرده است که کاتبان حدیث آنها را نوشته اند، همچنین امام رضا (ع) در دو سال پایانی عمر خود به بدنه حکومت متصل بودند و کاتبان حدیث در کنار آن حضرت حضور داشتند و همین عامل سبب شده است که تعداد احادیث آن حضرت از سه امام بعدی بیشتر باشد.
نویسنده کتاب «امام رضا علیه السلام و زندگی» تأکید کرد: تمام راویان حدیث خبرنگارانی بودند که احادیث اهل بیت (ع) را مکتوب می‌کردند، اگر اصحاب رسانه در زمان اهل بیت (ع) حضور داشتند، امروز ما 10ها هزار حدیث از اهل بیت (ع) داشتیم.
دو رخداد مهم درون مذهبی و فرامذهبی در دوران امامت امام رضا (ع) رخ داد
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی بیان داشت: دو رخداد مهم درون مذهبی و فرامذهبی در دوران امامت امام رضا (ع) رخ داد که باعث شد بیشتر احادیث امام رضا (ع) احادیث اعتقادی و کلامی باشد.
وی افزود: اتفاق درون مذهبی که در دوران امامت امام رضا (ع) رخ داد، ظهور فرقه واقفه بود که این فرقه واقفیه به خاطر طمع دنیا مانند مال و مقام امامت امام رضا (ع) را انکار کنند و فرقه هفت امامی شدند و می‌گفتند که امام کاظم (ع) روزی بر می‌گردد و قیام می‌کند.
رئیس دانشکده مجازی قرآن و حدیث عنوان کرد: در دوران امامت امام رضا (ع) بخش قابل توجهی از خواص جامعه به واقفیه پیوستند و منکر امامت امام رضا (ع) شدند و امام کاظم (ع) را مهدی نامیدند و این مسأله باعث شد که امام رضا (ع) در 20 سال پایانی خود به مبارزه با این گروه بپردازد.
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی تصریح کرد: حضور واقفه ضربه زیادی به امام رضا (ع) وارد کرد، به طوری که فرقه واقفیه تا قرن پنجم حضور داشتند، امام رضا (ع) در این دوران، بحث‌های امامت را علنی کردند و مجبور شدند که بحث امامت را که یکی از اسرار شیعه بود، را منتشر کنند.
بحث عصمت امام اولین بار در دوره امامت امام رضا (ع) علنی می‌شود/ گسترش احادیث امامت نتیجه تلاش امام رضا (ع) بود
وی تأکید کرد: در دوران امامت امام رضا (ع)، اولین بار است که بحث عصمت امام علنی می‌شود و امام رضا (ع) در حضور مأمون با اشاره به آیات قرآن کریم به لزوم وجود امام در جامعه اشاره می‌کند و اثبات می‌کند که امام باید معصوم و از اهل بیت (ع) باشد.
نویسنده کتاب «زندگی به سبک خورشید» اظهار داشت: گسترش احادیث امامت نتیجه تلاش امام رضا (ع) بود، در روایات و زندگانی اهل بیت (ع) تا دوران امام رضا (ع)، کرامت‌های زیادی از اهل بیت (ع) نقل نشده است، در حالی که امام رضا (ع) در مکان‌های مختلف کرامات و مسائل غیبی فراوانی نشان داده است.
گسترش گروه‌های مختلف کلامی در جامعه در دوران امام رضا (ع)
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی بیان کرد: در دوران امام رضا (ع)، انحراف درون مذهبی از جانب واقفه در جامعه رخ داد، اتفاق دوم، بحث گسترش گروه‌های مختلف کلامی در جامعه آن روز است.
وی یادآور شد: در دوران امام رضا (ع) نهضت ترجمه رخ داد و آثار باستانی زیادی از جمله آثار هند باستان، ایران باستان، اروپا و ... ترجمه شده بود که نگاه آنها در مورد خدا و قیامت با نگاه و اعتقادات اسلام متفاوت بود، این مسأله باعث ایجاد گروه‌ها و فکرهای مختلف در جامعه شد.
استاد انجمن حدیث حوزه افزود: در این دوران، روحانیون اهل سنت نمی توانستند به سوالاتگروه‌های مختلف کلامی پاسخ دهند و مأمون بارها جلسات مناظره ای تشکیل داد که امام رضا (ع) با گروه‌های مختلف مباحثه می‌کرند و به اثبات مباحث اعتقادی پرداختند.
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی بیان کرد: در احادیث اهل سنت برخی اعتقادات یهودیان وارد شده بود و امام رضا (ع) به زیبایی به این سوالات پاسخ می‌دادند، همچنین امام رضا (ع) با رأس الجالوت (بزرگ یهودیان)، جاسلیق (بزرگ مسیحیان)، بزرگ زرتشتیان، بزرگ صابئین و ... مناظرات مختلفی انجام دادند؛ اشراف حضرت امام رضا (ع) به کتاب‌های ادیان و فرقه‌های مختلف کامل بود و بزرگان ادیان به این مسأله اقرار کردند.
گسترش احادیث سیره در دوران امامت امام رضا (ع)
وی تصریح کرد: ما در دوران امامت امام رضا (ع)، گسترش احادیث سیره را داریم، ما گزارش چندانی از سیره اهل بیت (ع) نداریم و تنها سیره چند تن از اهل بیت (ع) از جمله سیره پیامبر گرامی اسلام (ص)، امام علی (ع)، امام صادق (ع) و امام رضا (ع) را در متون دینی شیعه داریم.
رئیس دانشکده مجازی قرآن و حدیث یادآورشد: از آنجا که امام رضا (ع) از مدینه به مرو سفر کردند، کاتبان در این سفر حضرت را یاری می‌کردند و همه رفتار و سیره آن حضرت به صورت مکتوب نوشته شده است.
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی تصریح کرد: ایرانیان عشق اهل بیت داشتند حتی اهل سنت خراسان عشق و علاقه زیادی به اهل بیت (ع) داشتند و امروز نیز این مسأله در اهل سنت این مناطق دیده می‌شود و برخی روایات سیره امام رضا (ع) توسط اهل سنت این مناطق نقل شده است.
وی افزود: در بیان سیره امام رضا (ع)، فردی به نام رجاء ابن ابی ضحاک، خواهرزاده فضل بن سهل امام را در سفر مدینه به مرو همراهی می‌کرد و بنا به سفارش مأمون، تمام حالت‌های آن حضرت را زیر نظر می‌گرفت و گزارشی از سیره آن حضرت را در این سفر بیان می‌کند که بسیار زیباست و به دست ما رسیده است.
بیش از 2 هزار و 400 روایت از امام رضا (ع) جمع آوری شده است
نویسنده کتاب «ماه هشتم» بیان داشت: استاد عطاردی در کتاب «مسند الرضا» مجموعه احادیث امام رضا (ع) را 2427 حدیث و روایت عنوان کرده است که هزار و 38 روایت فقهی، 800 روایت اعتقادی، 204 روایت تفسیری و مابقی اخلاقی، دعا و ... است.
حجت الاسلام و المسلمین غلامعلی ادامه داد: اگر چه تعداد روایت‌های فقهی حضرت امام رضا (ع) 40 درصد است، اما تعداد صفحه‌های روایت‌های اعتقادی حضرت بیشتر است، همچنین 55 درصد احادیث امام کلامی اعتقادی است.
وی در پایان گفت: کتاب «امام رضا (ع) و زندگی» یکی از کتاب‌ها در مورد امام رضا (ع) است که داستانک‌های زیادی را شامل می‌شود و از استقبال زیادی برخوردار بوده است.
نظر شما