لزوم توجه به روش‌شناسی نظام‌وار و استنباطی در مباحث حقوقی

خبرگزاری شبستان: حجت‌الاسلام و المسلمین علیدوست گفت: اگر مجتهدان و اندیشمندان در روش‌شناسی کشف حقوق، پس از مطالعه موردی حقوق، به نظامی که این حقوق را کنار هم قرار می‌دهد، توجه کنند، بسیاری از اشکالاتی که به حقوق اسلامی وارد می‌شود، حل می‌شود.

به گزارش خبرگزاری شبستان از قم، حجت الاسلام و المسلمین ابوالقاسم علیدوست، عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم امروز (12 مرداد) در سمینار تخصصی بین المللی حقوق بشر اسلامی که به همت ستاد حقوق بشر قوه قضائیه و با همکاری جامعه المصطفی در سالن جلسات شهید عارف حسینی مجتمع عالی امام خمینی (ره) برگزار شد، با اشاره به حقوق زنان وکودکان در اسلام عنوان کرد: امروز کشورهای غربی بیشترین پیشنهاد و اشکالی که در رویه قانونی و اجرایی در نظام جمهوری اسلامی ایران گرفتند، مربوط به حقوق زنان و کودکان است.

 

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به مبانی و فرآیند کشف حقوق بشر اسلامی با تأکید بر حقوق زنان و کودکان، اظهار داشت: ما زمانی که به قرآن کریم مراجعه می‌کنیم، خداوند بیش از 200 بار هستی را به عنوان نشانه خدا و آیت الله تعبیر کرده است.

 

وی افزود: خداوند در قرآن کریم، وقتی از خلقت انسان و زن سخن می‌گوید، به عنوان آیت الله یاد می‌کند؛ مطابق آیات متعدد قرآن هستی از شعور برخوردار است، یعنی فقط انسان از شعور برخوردار نیست بلکه قرآن کریم هستی را تسبیح کننده معرفی می‌کند و سجده هستی به معنای سجده آگاهانه است.

 

حجت الاسلام و المسلمین علیدوست افزود: جهان هستی، آیت الله، مسبح و در مقابل ذات مقدس خداوند، ساجد است و این مبنای معرفتی ما را به اصل حق هستی می‌رساند.

 

وی بیان داشت: دنیای کنونی ما اگر بخواهد به معرفت دینی احترام بگذارد باید دکترین حقوق بشر را حذف کند و حق هستی را جایگزین کند و نگاه این گونه به حقوق قهرا لوازم خاصی را به همراه دارد.

 

عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با اشاره به این که اسلام برای کودکان حتی در زمان قبل از تولد و در زمان تشکیل نطفه حقوقی را در نظر گرفته است، گفت: بر اساس دین مبین اسلام، انسان از وقتی که در رحم مستقر است، از حق هستی برخوردار می‌شود و به همین دلیل احکام فقهی دارد، همچنین وقتی انسان فوت می‌کند و می‌میرد از حقوق و احترام برخوردار است.

 

وی با بیان این که انسان نسبت به خود دارای تکلیف است، عنوان کرد: ما اصلی در دانش کلام تحت عنوان توحید در تقنین داریم، ما از نظر باور دینی قائل به توحید در تشریع هستیم، به طوری که بشر می‌تواند کاشف حق باشد و مجتهد می‌تواند مستنبط حق باشد، اما جعل حق از آن خداوند است.

 

حجت الاسلام و المسلمین علیدوست اظهار داشت: اصلی که می‌تواند مبنای دوم حقوق بشر اسلامی باشد یک لازمه دارد که چگونه حقوق مجعول از طرف خداوند را کشف کنیم و در متدلوژی و روش شناسی، استنباط حق چگونه است.

 

وی با اشاره به روش شناسی کشف حقوق از منابع معتبر، گفت: ما برای این که به استنباط صحیح برسیم باید حقوقی که وجود دارد را به طور موردی استنباط کنیم و برای استنباط حقوق، حقوق مکشوف مانند مسکن و نامکشوف مانند کسب حلال را در نظر بگیریم.

 

عضو جامعه مدرسین یادآور شد: فرایند حقوق در سه مرحله باید صورت بگیرد، در مرحله اول مسائل حقوقی باید به صورت موردی مطالعه شود و حق ها جمع آوری شود، ما باید ببینیم این حقوق از جمله حقوق زنان و کودکان نظامی دارد یا نه.

 

حجت الاسلام و المسلمین علیدوست افزود: مجتهدان و اندیشمندان در روش‌شناسی کشف حقوق، پس از این که حقوق را به صورت موردی مورد مطالعه قرار دادند، باید به نظامی که این حقوق را کنار هم قرار می‌دهد، توجه کنند، اگر به این نظام نگاه نکنند، اشکالاتی که بر حقوق اسلامی می‌گیرند، وارد می‌شود.

 

وی تأکید کرد: بسیاری از اشکالات این است که مطالعات موردی است، در حالی که اگر منتقدان تعریفی که اسلام از زن دارد، را بدانند، در فهم اسناد شرعی تأثیر به سزایی دارد و حتی اگر ادیان توحیدی نظام استنباط داشته باشند مشمول اصل می‌شود.

 

عضو جامعه مدرسین عنوان کرد: موارد باید به صورت موردی مطالعه شود و سپس به صورت نظام وار مورد مطالعه قرار گیرد، مرحله سوم استنباط کلان نظام است، رسالتی که فقیه دارد، این است که برای این که بتواند به یک سیستم و نظام جامع حقوق بشر اسلامی و حقوق زنان و کودکان برسد باید سه فرایند مطالعه اتمیک، مطالعه نظام ها و مطالعه کلان نظام ها را طی کند تا نظام منسجم که فارغ از هر اشکال است، به دست آید.

 

حجت الاسلام و المسلمین علیدوست اظهار داشت: بحث حق و تکلیف باید خیلی وسیع مورد بررسی قرار گیرد، مطابق برخی فتاوا زن از حق قضاوت برخوردار نیست، ما باید بررسی کنیم که آیا قضاوت کردن یک حق است یا تکلیف.

 

وی در پایان گفت: دانشمندان مسلمان باید بر حق هستی تأکید کنند، الزامات و اسناد و نتایج حقوقی را استنباط کنند، بر توحید بر تقنین تأکید شود و دیپلمات ها و کارگزاران باید به این مسأله توجه کنند به حسب اعتقادات اصلی در توحید تشریع داریم و برای مستنبطان باید در این زمینه به سه فرآیند استنباط توجه کنند.

کد خبر 562781

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha