اخلاق را نمی شود محدود و محصور کرد

حجت الاسلام والمسلمین رمضان تیموری، مولف کتاب و کارشناس دینی و فرهنگی در گفت و گو با خبرنگار خبرگزاری شبستان در خرم آباد، در خصوص اخلاق گفت: اخلاق  بر وزن افعال کلمه ای عربی وجمع واژه خُلق است، خلق به ویژگی های نفس انسان گفته می شود، همانگونه که خَلق به صفات بدن گفته می شود.

وی افزود:  پیامبر اسلام خطاب به خداوند چنین دعا می کردند: ( اللهم حَسِن خُلقی کما حَسُنت خَلقی ) ( بحار الانوار ج97ص253)

حجت الاسلام تیموری، اظهار داشت:علم اخلاق علمی که فضائل و رذائل نفسانی انسان را شناسائی می کند، (اخلاق اداری و مناسبات انسانی  ص11) صاحب کشاف اصطلاحات الفنون در باره علم اخلاق می گوید : علم اخلاق عبارت است از معاشرت با خلق ، و آن از اقسام حکمت عملیه است و آن را تهذیب اخلاق و حکمت خُلقیه نیز می نامند .(کشاف الاصطلاحات الفنون )

وی ادامه داد: صاحب معارف ومعاریف می گوید: علم اخلاق عبارت است از آگاهی به سیرت های فاضله و شیوه های ستوده و چگونگی به دست آوردن آنها تا روان آدمی بدانها آراسته گردد و نیز آگاهی به صفات پست و نکوهیده و کیفیت ورود آنها در نفس و چگونگی پیراستن جان از آنها تا روان را از آنها پاکیزه دارد.

این کارشناس فرهنگی واجتماعی، بیان کرد: اموری که در حیطه ارزش مطرح شوند موضوع علم اخلاق می باشند حال این امور در عرصه ملکات نفسانی، رفتاری ویا جمیع امور متصف به خوب و بداگر مطرح شوند در دایره موضوع اخلاق قابل بررسی هستند.( آموزه های بنیادین علم اخلاق ص26

 وی خاطرنشان کرد: اندیشمندان مسلمان که از گذرگاه نورانی کتاب خدا آیات عدیده ای مانند« أَلهَمَهَافُجُورَها و تَقوَاها » را مرور می کنند به مراتبی از کمال دست یافته اند که غیر قابل مقایسه با   سایر اندیشه های  ظاهری بشری است.

حجت الاسلام ادامه داد:  این دانشگاه بنده نوازی و شیوه انسان سازی حضرت حق جلّ و علاء که خود متصدی تعلیم بنی نوع بشر شده است از هیچ موجود دیگری ساخته نیست. « واتقواالله یُعَلِّمُکم الله »( تقوا داشته باشید خدا تعلیمتان می دهد بقره 282) کدام ذی شعوری در حیطه توان خود تاب هماوردی با ذات لایزال الهی را دارد.

وی ابراز کرد: این نوع بشارت خداوند حکیم به معلم بودن خداوندیش برای بشر افشاء نمودن سراپرده دونی انسان خاکی است از آن حیث که توان و استعداد پرورش و تربیت یافتن در تحت ربوبیت حکیم متعال را دارد. از این رو رواست انسان اشرف مخلوقات باشد چون شرافت  تربیت ربانی را یافته است . ونهاد ناآرم درون به نام فطرت با کریمه« فطره الله التی فطر الناس علیها » مزین گردیده است.

این مولف کتاب، تصریح کرد: حال تخریب و اصلاح این قوه درونی که از الطاف جلیه محسوب می شود گاهاً در دست سرسپرده گان هوا و هوس قرار  گرفته و تخریب می گردد و گاهاً در تحت لوای نورانی عصمت مسیر حیات جاودانی خود را به مراحل کمال طی می نماید.

وی با بیان اینکه اخلاق نیکو یکی از موضوعات بسیار مهم دینی است، افزود: تا بدانجا که مرحوم علامه طباطبائی شالوده و اساس دین مبین اسلام را بر اعتقاد ، احکام و اخلاق می داند.

 حجت الاسلام رمضانی، ادامه داد: در کتب حدیث بحث از اخلاق نیکو و موضوعات مرتبط باآن بسیار فراوان به چشم می خورد، به طوری که می توان گفت تقریباً نیمی از احادیث ما مرتبط به مباحث اخلاق است.

وی افزود: این درصد فراوان نشان می دهد که دین و پیشوایان دینی ، برای اخلاق و مباحث اخلاقی اهمیت ویژه ای قائل بوده اند.

حجت الاسلام تیموری، ادامه داد: حضرت رسول (صلی الله علیه و آله) می فرماید : « الاسلام حُسن الخلق » ،« الخلق الحَسن نصف الدین » و حدیثی از امام باقر (علیه السلام) روایت شده که اهمیت اخلاق را از منظر دین و پیشوایان دینی نشان می دهد . آن حضرت فرمودند :« إن اکمل المؤمنین ایماناً أحسنهم خُلقاً» به درستی که کامل ترین مؤمنین از جهت ایمان خوش خلق ترین آنهاست .معیار در این روایت و دیگر روایات بیان محک ایمان انسانها از طریق اخلاق نیکو می باشد.

وی ابراز کرد: حضرت امام باقر (علیه السلام) به ابن ذر فرمود: اگر پیامبر خدا را دیدار کردی و او به تو فرمود : پس از من در حق ثقلین چه کردید، به آن حضرت چه می گویی ؟ ابن ذر در حالی که گریه می کرد گفت : «أمَّا الأکبَرُ فَمَزَّقناه، وَأمَّا الأصغَرُ فَقَتَلناهُ» اما بزرکتر (قرآن)را پاره پاره کردیم و اما کوچکتر(اهل بیت) را کشتیم . عدم پیروی و عدم عمل نمودن به فرامین آن حضرات چیزی جز تضیّع حقوق اهل بیت (علیهم السلام) ، به دست نسیان سپردن نفس و تسلیم  عملی شیطان شدن نیست.

این مولف کتاب، ادامه داد: باید دانسته شود آنانکه سراپرده درونشان برمبنای کریمه « انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا » استوار است قلمرو و دایره اخلاق الهی را در نهاد فرد به تنهایی و اجتماع به تنهایی محصور نکرده اند.

وی ادامه داد: بلکه باید دانسته شود « علم اخلاق چون پیرامون درستی و خوبی فعل انسان در همه عرصه های زندگی بحث می کند».

حجت الاسلام تیموری، بیان کرد: نمی شود آن را محدود و محصور کرد و ازآنجا که حضرات معصومین (علیهم السلام)  تمام زوایای پیدا و پنهان انسان را در پرتو عنایات الهی سیرکرده و مورد مُدّاقه قرار داده اند و با بیان امور مورد نیاز در راستای تکامل انسانی نقش ولی خدا و راهنمای حقیقی را نیز در اصلاح و ترقی فردی و اجتماعی به گونه ای بی بدیل به همگان عرضه کرده اند.

وی اذعان داشت: از این رو تنها آنان سردمداران شکوفایی درونی اخلاق در میان بنی نوع بشر هستندو با کاوش در شیوه و مِتُد سایر مدعیان اخلاق نگاه حضرات معصومین (علیهم السلام) به مقوله اخلاق را چیزی متفاوت و ممتاز از دیگر نحله ها و مذاهب می تواند درک کرد از باب نمونه  توجه به این روایت حضرت امیر (علیه السلام)  دلیل بر این مدعا است حضرت (علیه السلام)می فرماید : «  اگر به بهشت و پاداش امید نداشتیم و از آتش جهنم و عقاب نمی هراسیم، شایسته بودکه مکارم اخلاق را بخواهیم، زیرا که راهنمای نجات و پیروزی اند.

حجت الاسلام تیموری، خاطرنشان کرد: این نوع نگاه که بیان کننده نیاز فطری انسان به اخلاق پویاست در نگاه دیگر متفکران دیده نمی شود.

حجت الاسلام و المسلمین تیموری، ازمؤلفین، پژوهشگران و خطبای موفق لرستانی است، وی تا كنون موفق به تأليف بيش از 40 جلد كتاب در موضوعات متعدد شده است.