خبرگزاری شبستان / کردستان
مردم کردستان چند روز قبل از عید مشغول تدارک خرید عید مواد غذایی شامل گوشت، برنج، میوه، شیرینی و آجیل برای پذیرایی از میهمانان خود هستند و در این روزها بازار شلوغ و پر رونق است.
رمضان، ماه بندگی و عبودیت پرودگار وقتی به آخرین روزهایش می رسد، یکی دو روز قبل از عید گروه های استهلال هلال ماه شوال که متشکل از روحانیون و اساتید دانشگاهی هستند برای رصد ماه نو در چند منطقه از کردستان مستقر می شوند.
به محض مشاهده و اعلام عید فطر، شادی یک ماه بندگی بر لبان مرم مسلمان این دیار می نشیند و با شور و شعف خاصی رسیدن عید را به یکدیگر تبریک می گویند.
به محض طلوع آفتاب در روز عید صدای موذن از مناره مساجد کردستان به گوش می رسد و با نوای حزین و گوش نواز «الله اکبر، الله اکبر، الله اکبر، لا اله الا الله، الله اکبر، الله اکبر و لله الحمد» مردم را برای اقامه نماز عید فطر به مساجد فرا می خواند.
زنان و مردان مسلمان با لباس های محلی و ظاهری آراسته و چهره ای بشاش راهی مساجد می شوند و نماز بندگی یک ماه روزه داری را اقامه می کنند.
صف های نماز عید فطر بسیار فشرده و باشکوه است و حتی کسانی که به هر دلایلی نتوانسته اند روزه بگیرند در اقامه نماز عید شرکت می کنند.
صندوق های همچون کمک برای نیازمندان، زکات فطریه، کمک برای خادم، فطریه، کمک برای امام جماعت، کمک برای بیماران در بین نمازگزاران می چرخد و هر کسی با توجه به وسع مالی اش وجهی را داخل صندوق می اندازد.
حضور مردم کردستان در نماز عید فطر به گونه ای است که مساجد از همان لحظات اولیه صبح مملو از جمعیت می شود و ائمه جماعات همه مساجد نیز ضمن سخنرانی آداب و اعمال عید فطر را برای روزه داران تشریح می کنند.
این نماز شکوهمند در تمامی مساجد استان کردستان با حضور انبوه مردم اقامه می شود و جلوه ای دیدنی از عبودیت و بندگی را خلق می کند.
نماز عید
نماز عید در مذهب امام شافعی (ره) سنت مؤکده است، البته برخی از فقهای این مذهب آن را واجب کفایی دانسته اند؛ به این معنی که اقامه نماز عید بر همه مسلمانان (اهل تکلیف) واجب است و ترک آن موجب مؤاخذه و عقوبت همگان خواهد بود، اما اگر عده ای از مسلمین آن را اقامه کنند، تکلیف از عهده بقیه ساقط می شودد.
نماز عید دو رکعت است، مانند نماز جمعه با دو تفاوت، نخست اینکه امام جماعت در رکعت اول پس از تکبیرة الاحرام و پیش از قرأت سوره حمد ابتدا هفت مرتبه ذکر جهری «سبحان الله و الحمد لله و لا اله الا الله و الله اکبر» و در رکعت دوم باز هم پیش از سوره حمد، پنج مرتبه این ذکر را تکرار می کند.
مومنین نیز در این اذکار امام را همراهی می کنند. دوم اینکه خطبه نماز عید پس از نماز خوانده می شود، برخلاف نماز جمعه که خطبه ها پیش از نماز ایراد می شود، پس از سلام، خطبه نماز عید آغاز می شود و ائمه جماعات در این خطبه ها آداب و اعمال این عید سعید را تبیین و تشریح می کنند.
پرداخت زکات فطریه
رسم دیگر در رمضان پرداخت زکات فطر به مستحقان است، ثروتمندان، تجار، بازرگانان، کسبه، اعیان و اشراف در این ماه سخاوتمندانه تر از همیشه، زکات اموال و داراییهای خود را به فقرا، مساکین، یتیمان، بیوه زنان، قاریان قرآن و نابینایان می پردازند، اما فطریه را معمولاً از پانزدهم رمضان به بعد به مستحقان شرعی، پرداخت می کنند.
کردها زکات فطر را «سر فطره» می گویند و شیوه پرداخت آن را «قولاندن» می نامند که به معنای قبولاندن می باشد. چند روز مانده به عید فطر سرپرست هر خانوار باید برای خود و افراد تحت تکفل خود زکات فطریه را به نیازمندان بپردازد.
مبالغ زکات فطریه هر سال توسط عالمان دینی تعیین می شود و کسانی که پیشتر فطریه خود را پرداخت نکرده باشند، در روز عید که آخرین فرصت مجاز است، آن را به نیازمندان محل پرداخت می کنند و یا وجه آن را به صندوق هایی که توسط نمایندگان مؤسسات خیریه و یا نهادهای امدادی مانند بهزیستی و کمیته امداد امام خمینی در مساجد و مصلاها مستقر شده، می ریزند.
گاهی نیز با همکاری امام جماعت و هیأت امنای محل وجوه فطریه اهالی محل جمع آوری می شود تا به حسب تشخیص آنان، میان مستمندان محل توزیع گردد و احدی از فقرا و مساکین محل محروم نشوند.
در این روز معمول است که اهالی محل به امام جماعت مسجد یا روحانی محل، طلاب علوم دینی که در حجره های مسجد به فراگیری علوم دینی مشغول هستند و همین طور به خادم مسجد عیدی می دهند.
نو جه ژن
نو جه ژن به معنی اولین عید است. در کردستان رسم است که مردم پس از پایان مراسم نماز عید فطر، به صورت دسته جمعی همراه با ماموستا؛ یعنی روحانی برای تبریک عید و حلالیت طلبی و یا «گردن ئازایی» به منازلی می روند که عزیزی از دست داده و سوگوار مرگ وی هستند و بالأخره روز عید فطر با همین دید و بازدیدها به پایان می رسد.
روزه شه شه لان (شش روز نخست ماه شوال)
بسیاری از مردم استان کردستان پس از عید فطر طبق یک سنت دینی شش روز (شه شه لان) اول ماه شوال را به نیت مزید اجر و ثواب و نیز به منظور بدرقه ماه مبارک رمضان دوباره روزه می گیرند.
مردم کردستان مانند سایر مسلمانان اهل سنت روزه مستحبی «شه شه لان» را مستند به حدیثی از نبی مکرم اسلام می دانند که براساس آن هرکس شش روز نخست پس از عید فطر را روزه بدارد، مانند کسی است که همه سال و در حدیث دیگری همه عمر را روزه دار بوده باشد. این حدیث در منابع مهم روایی اهل سنت از جمله مسلم، ترمذی، ابی داود، بیهقی و طبرانی وارد شده است و مورد قبول همه مسلمانان اهل سنت جهان است.
نظر شما