به گزارش خبرنگار گروه قرآن و معارف خبرگزاری شبستان ، مدیریت تبلیغ اینترنتی معاونت تبلیغ و آموزشهای کاربردی حوزه های علمیه استفتائاتی درباره احکام پرداخت زکات فطره در کانال تلگرامی این مدیریت منتشر کرده است.
گفتنی است این کانال با عنوان مرکز نشر احکام و با نشانی telegram.me/ahkam_din در فضای مجازی اقدام به انتشار احکام مبتلابه و مورد نیاز مردم می کنید و فعالان فضای مجازی می توانند با عضویت در این کانال از مسائل شرعی کاربردی خود آگاه شوند.
بر اساس این گزارش در این ایام سوالاتی درباره «زکات فطره مهمان» «تعریف شرایط نان خور» « اختلاف مرجع تقلید میزبان و میهمان در زکات فطره» «زکات فطره دانشجویان» و «زمان پرداخت زکات فطره» در این کانال منتشر شده است که مشروح آن در ادامه می آید:
زکات فطره مهمان
سوال:
کسی که در افطار شب عید فطر، میهمان دیگری باشد، فطریه‌اش به عهدۀ کیست؟خودش یا صاحبخانه؟ آیا فرقی می‌کند که قبل از اذان مغرب به میهمانی رفته باشد یا بعد از آن؟
آیت الله خامنه ای: فطره مهمانى كه پيش از غروب شب عيد فطر با رضايت صاحب خانه وارد شده و نان خور او حساب مى‌شود، بر او واجب است؛ و فطره مهمانى كه بعد از غروب شب عيد فطر وارد مى‌شود بر صاحبخانه واجب نيست، اگرچه پيش از غروب او را دعوت كرده باشد و در خانه او هم افطار كند.
نکته: با یک شب مهمان نان خور حساب نمی شود.
آیت الله مکارم شیرازی: میهمانى که پیش از غروب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شده و نانخور او محسوب مى شود (یعنى تصمیم دارد مدّتى نزد او بماند) دادن زکات فطره او نیز واجب است، امّا اگر فقط براى شب عید دعوت شده فطره او بر میزبان واجب نیست و در صورتى که بدون رضایت صاحب خانه باشد نیز بنابر احتیاط واجب فطره او را بدهد، همچنین فطره کسى که انسان را مجبور کرده است که خرجى او را بپردازد.
آیت الله سیستانی : فطریه مهمانی كه پیش از غروب شب عید فطر وارد بر میزبان شده و نانخور وی - هرچند موقّتاً - محسوب می‌شود، بر میزبان واجب است مثل مهمانی كه قبل از غروب آفتاب وارد منزل میزبان شده و شب نیز در منزل او می‌ماند و میزبان هم امكانات رفاهی لازم را برایش فراهم نموده و عهده‌دار مخارج او شده است هرچند مهمان چیزی نخورد یا با غذای خودش افطار نماید؛
اما به مهمانی كه تنها برای افطاری دعوت شده و شب نمی‌ماند، نانخور صدق نمی‌كند و زكات فطره‌اش بر عهده میزبان نیست.
فطریه مهمانی كه بعد از غروب آفتاب در شب عید فطر وارد بر میزبان می‌شود در صورتی كه نانخور او محسوب نشود، بر ميزبان واجب نيست و اگر نانخور او حساب شود (بنا بر احتياط واجب) مراعات مقتضای احتياط ترک نشود مانند اين كه يكی با اجازه ديگری فطريه را بدهد.
آیت الله وحید خراسانی : چنانچه پیش از غروب آفتاب شب عید فطر با رضایت صاحب خانه وارد شود و تا صبح نزد او بماند فطره او بر صاحب خانه واجب است و اگر تا صبح نزد او نماند بر او واجب نیست.
منبع: استفتاء از سایت مراجع عظام
نعریف و شرایط نان خور
سوال : به چه کسی نان خور گفته می شود؟
پاسخ: کسی که هزینه تغذیه او - هر چند برای مدتی کم - به عهده انسان باشد؛ مانند افراد تحت سرپرستی شخص (زن، فرزند، خدمتکار) و نیز مهمان با وجود شرایطی.
سوال: شرایط نان خور چیست؟
پاسخ: در وجوب پرداخت فطره فرقی نمی کند که نان خورهای فرد کوچک (1) باشند یا بزرگ، مسلمان باشند یا کافر، خرج آنان بر او واجب باشد (2) یا نه (3) و در شهر دیگر (4) باشند یا در شهر خود او.
(1): مانند طفل شیرخوار.
(2): مانند همسر.
(3): مانند فردی که مدتی در منزل او میهمان است.
(4): مانند فرزند انسان که در شهر دیگری مشغول به تحصیل است.
منبع:
حضرات آیات خامنه ای، سبحانی، صافی و مکارم: استفتا؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، م 1173 و استفتا.
توضیح المسائل ده مرجع، م 1993؛ سبحانی، توضیح المسائل، با استفاده از م 1898.
اختلاف مرجع تقلید میزبان و میهمان در زکات فطره
سوال :
هرگاه میزبان مقلد مرجعی باشد که فطریه مهمان را برعهده میزبان نمیداند و مهمان نیز مقلد مرجعی است که فطریه مهمان را برعهده میزبان میداند، تکلیف فطریه مهمان چیست؟
پاسخ :
آیت الله خامنه ای: هر فرد طبق نظر مرجع تقليد خود عمل کند.
آیت الله مکارم شیرازی: اگر مرجع تقلید میزبان و مهمان متفاوت باشد به گونه ای که مرجع میزبان، فطریّه کسى که فقط شب عید را میهمان اوست بر عهده میزبان نمى داند، و میهمان مقلّد مرجعى باشد که فطریّه چنان شخصى را بر عهده میزبان مى داند، پرداخت فطریه بر عهده هیچ کدام نیست.
آیت الله شبیری زنجانی: هیچکدام تکلیفی ندارند اگر چه احتیاط مستحب این است یکی از دیگری اجازه بگیرد و از طرف کسی که مکلف به ادا است بپردازد.
آیت الله وحید: هر کدام میتواند بر طبق حجت شرعیه ای که دارد عمل کند (یعنی نپردازد)و مشکلی ندارد البته حجت شرعیه برای هر مکلفِ غیرِ مجتهد ،فتوایِ عالمترین مجتهد جامع الشرائط است.
آیت الله سیستانی: هرکدام به فتوای مرجع خود عمل می کند.
آیت الله فاضل لنکرانی: اگر میزبان مقلّد مرجعی است كه فطریه مهمان را برعهده میزبان میداند و مهمان مقلد مرجعی است كه فطریه مهمان را برعهده میزبان نمیداند باید هم میزبان فطریه مهمان را بدهد و هم خود مهمان، لیکن مهمان می تواند از صاحب خانه اجازه بگیرد و به وکالت از طرف میزبان فطریه خود را بدهد.
منبع: استفتائات موجود در واحد پاسخ به سؤالات اداره تبلیغ اینترنتی حوزه های علمیه
رکات فطره دانشجویان
سوال: آیا زکات فطره بر دانشجویی که در خواب گاه سکونت دارد، واجب است؟
پاسخ:
اگر مخارج او را پدر و مادرش می دهند و نان خور آنان محسوب می شود، بر عهده آنها است و اگر مستقل است و فقیر هم نیست، بر عهده خودش می باشد.
منبع: توضیح المسائل ده مرجع، با استفاده از م 1993؛ العروه الوثقی مع تعلیقات، ج2، (الزکاه، فی من تجب عنه)، م 2؛ بهجت، استفتائات، ج2، س3332؛ خامنه ای، استفتا؛ سبحانی، احکام جوانان، م 359؛ سیستانی، منهاج الصالحین، ج1، با استفاده از م 1172.
پرداخت زکات فطره قبل ازعید فطر
سوال: آيا جايز است پيش از ماه رمضان، فطره را به فقير داد؟
آیت الله خامنه ای: اگر پيش از ماه رمضان فطره را بدهد صحيح نيست، و احتياط واجب آن است كه در ماه رمضان هم فطره را ندهد، ولى اگر پيش از رمضان يا در ماه رمضان به فقير قرض بدهد و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد طلب خود را بابت فطره حساب كند مانعى ندارد.
آیت الله مکارم شیرازی: زکات فطره را نمى توان قبل از ماه رمضان داد و اگر بدهد باید روز عید فطر اعاده کند، همچنین احتیاط واجب آن است که در ماه مبارک رمضان هم ندهد، ولى اگر پیش از ماه رمضان یا در ماه رمضان چیزى را به فقیر قرض دهد و بعد از آن که فطره بر او واجب شد طلب خود را به جاى فطره حساب کند مانعى ندارد.
آیت الله وحید خراسانی: اگر پيش از ماه رمضان فطره را بدهد صحيح نيست ، ولى بعد از داخل شدن ماه رمضان مى تواند بدهد ، و احتياط آن است كه در ماه رمضان هم ندهد ، و مى تواند پيش از ماه رمضان به فقير قرض بدهد ، و بعد از آن كه فطره بر او واجب شد ، طلب خود را بابت فطره حساب كند.
آیت الله سیستانی : اگر فرد پیش از ماه رمضان، زکات فطره را بدهد صحیح نیست ولی بعد از فرا رسیدن ماه رمضان میتواند زکات فطره را بدهد هرچند احتیاط مستحب آن است كه در ماه رمضان هم فطریه را ندهد و پرداخت آن را تا شب عید فطر به تأخیر اندازد، ولی اگر فرد، پیش از ماه رمضان به فقیر قرض بدهد و بعد از آنكه فطریه بر او واجب شد، فقیر مذکور هنوز هم استحقاق دریافت زکات فطره را دارا باشد میتواند طلب خود را از فقیر بابت زکات فطره حساب كند
منبع: استفتاء از سایت مراجع عظام
نظر شما