حجت الاسلام سید علی اکبر حسینی، مدیر گروه تفسیر و تدوین متون آموزش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به معنا و مفهوم عید فطر اظهار کرد: عید به معنای لغوی – اعم از تمامی اعیاد اسلامی – به معنای بازگشت و بازگشتن (ریشه عاد و یعود) است و یعنی بازگشت به چیستی، آثار، اهداف و ویژگی های یک پدیده که ذهن ما را درگیر می کند.
وی با بیان این که این سوال هایی است که در معنای لغوی عید نهفته است، افزود: به طور کلی هر یک از اعیاد اسلامی، خاستگاه یک پدیده ویژه است که در هدایت انسان ها نقش آفرینی دارند؛ به طور مثال عید مبعث که روز بعثت پیامبر (ص) است، مربوط به برای تربیت و هدایت انسان ها است و به تعبیر قرآن، انسان به معنویت باز می گردد و با پذیرش دعوت پیامبر اکرم (ص)، حیات طیبه را درک می کند.
مولف کتاب «نظریه وحدت موضوعی سوره های قرآن( نگرش ها و چالش ها)» ادامه داد: اما عید فطر شفاف ترین و روشن ترین معنا را از جهت تطابق و تناسب با فطرت انسان دارد، یعنی بازگشت به فطرت؛ بر اساس منطق قرآن، انسان به طور فطری خداجو است و اگر او را به طور طبیعی در نقطه و مکانی رها کنیم که از آسیب های اجتماعی و وسوسه های شیطانی به دور باشد، در عمق وجود خود خداجو و خدا باور و خداگرا است و حتی بندگی و ستایش گری در عمق وجود او فطری است.
حجت الاسلام حسینی با یادآوری این مطلب که امروز حتی علم روان شناسی ثابت کرده است که یکی از امور فطری انسان ستایش گری و پرستش است، تاکید کرد: انسان به طور طبیعی در برابر خداوند سر تعظیم و کرنش فرود می آورد و این دقیقا مفهوم عبادت است، بنابراین، انسان طبیعتا خدا جوست و آن چه که مانع می شود آدمی در مسیر طبیعی خود حرکت کرده و انجام وظیفه کند، مِیل های رهزن و گرایش های مادی است.
وی با بیان این که یک نوع تعارض و دوگانگی درون انسان وجود دارد و دو میل متفاوت، اذعان کرد: در حقیقت یک میل به سمت تعالی و معنویت که قرآن از آن به عنوان سرشت و فطرت یاد می کند و دیگری میل و گرایش های مادی و منحط و پست و دون که قرآن از آن به عنوان گرایش های طبیعی تعبیر می کند که از جمله می توان به حسد، کینه توزی و ناسپاسی اشاره کرد.
این استاد حوزه و دانشگاه ادامه داد: اما این که عید فطر چه ارتباطی به این موضوعات دارد، باید گفت خداوند به صورت نمادین در این برهه زمانی لطف مضاعفی به بندگان خود کرده و رمضان را به عنوان سفره مهمانی خود فراهم می کند تا اناسن از آن روزمرگی و خواب و خور و دنیای مادی کمی فاصله گرفته و مدیریت داشته باشد.
وی ابراز کرد: در حقیقت عید فطر، اتفاقی است برای آشتی کردن با فطرت خود و بازگشت به سرشت خویش تا به تعبیر قرآن «لعلکم تتقون؛ تا پرهیزکار شوید» شویم.
مدیر گروه تفسیر و تدوین متون آموزش پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی افزود: بنابراین، روزه به نوعی بازگشت به فطرت و تقوی یعنی تجربه زندگی انسانیِ متناسب با عقل و فطرت است تا انسان خود را رها نکرده و در اختیار شهوات و امیال نگذارد و این مفهوم انسانی است که خدا خلق کرده و جانشین خود قرار داده است و روزه این هنر را دارد که انسان را به این درجه برساند.
وی خاطر نشان کرد: هیچ عملی تضمین کاملی برای رستگاری ندارد مگر آن که در تمام شرایط لطف خدا را چاشنی آن کنیم؛ بنابراین وقتی یک ماه از روزه داری می گذرد و تمام آداب روزه رعایت می شود، آن اتفاق مبارک یعنی «لعلکم تتقون» می افتد و انسان هنر پرهیزگاری را پیدا می کند و به عنوان مهارت در رفتار و گفتار خود به کار می گیرد و این جشن بازگشتن به خویشتن و جایی که انسان باید در آن نقطه قرار می داشت، بود اما غرق شدن در لذت های مادی او را در باتلاق غفلت غرق کرده بود بنابراین خداوند یک ماه در سال را به انسان لطف ویژه کرده و انسان را مجبور به خوب بودن می کند.
حجت الاسلام حسینی یادآور شد: در حقیقت رمضان یک نوع الزام برای خوب شدن است و همچون بیماری که پزشک او را قرنطینه و مجبور به بستری شدن می کند تا از دست نرود، خداوند انسان را مجبور به خوب شدن می کند تا هویت انسانی و فطری فراموش نشود و عید فطر یعنی بازگشت به فطرت انسانی.
نظر شما