خبرگزاری شبستان: «خانواده» مهمترین رکن یک جامعه است. اجتماع کوچکی که از پیوند زن و مرد حاصل شده و یکی از اهداف اصلی آن فرزند پروری است. پدر و مادر اولین معلمان و جمع خانواده ابتدایی ترین نهادی است که فرزتدان در آن می آموزند و پرورش می یابند. تغذیه و تربیت صحیح از اصلی ترین وظائف والدین محسوب می شود.
این دو اصل ثابت اگر در مسیر مناسب خود حرکت کند نتایج حاصل آن فرزندانی موفق و تأثیر گذار خواهد بود. زن به علت والد بودن و کودکان به جهت نیروی انسانی و ضمانت بقای جامعه از اصلی ترین گروه های مورد مخاطره در این موضوع هستند.
پرورش عمده کودکان در هر جامعه به عهده مادران است، زنان جوانی که برای تغذیه فرزندان خود باید منابع غذایی مناسب و سالمی در اختیار داشته باشند. اولین و مهم ترین منبع تغذیه تمام کودکان سراسر دنیا شیر مادر است؛ به اذعان بسیاری از متخصصان و پژوهشگران علوم تغذیه و حتی روان شناسان این شکل تغذیه بهترین و مناسب ترین نوع تغذیه به حساب می آید.
اهمیت شیر مادر از نگاه اسلام
بی مقدمه باید گفت تغذیه با شیر مادر در اسلام از چنان جایگاهی برخوردار است که آیات متعددی درباره آن در قرآن کریم به شکلی بی واسطه و مستقیم آورده شده است.
1- آیه 233 سوره بقره – این آیه به اعتباری، مهمترین آیه در خصوص شیرمادر است. مادران، فرزندان خود را دو سال تمام، شیر می دهند. (این) برای کسی است که بخواهد خوراک و پوشاک مادر را بطور شایسته (در مدت شیر دادن بپردازد؛ حتی اگر طلاق گرفته باشد)، هیچکس موظف به بیش از توانایی خود نیست......
2- آیه 15 سوره احقاف؛ ما به انسان توصیه کردیم که به پدر و مادرش نیکی کند، مادرش او را با ناراحتی حمل می کند و با ناراحتی بر زمین می گذارد؛ و دوران حمل و از شیر گرفتنش سی ماه است....
3- آیه 14 سوره لقمان؛ ... و دوران شیر خوارگی او در دو سال پایان می یابد.
4- آیه 23 سوره نساء؛ این آیه ناظر به ارتباط خویشاوندی رضاعی است.
5- آیه 6 سوره طلاق
6- آیه 2 سوره حج
7- آیه 7 سوره قصص
8- آیه 12 سوره قصص
آیه ابتدایی به شکلی واضح برنامه های شیر دهی و حتی حقوق مادرانی که به فرزندان خود شیر می دهند را تبیین کرده است. به گفته کارشناس دینی خانم «قاضی شعار»، مادر شیرده بر طبق احکام اسلامی از حقوقی مانند تأمین مالی و پرداخت نفقه کامل از سوی شوهر برخوردار بوده و حتی اگر زن برای شیر دادن پولی مطالبه کند، مرد مکلف به پرداخت آن است.
برطبق همین قوانین، اسلام برای زن مطلقه نیز حکم دارد. زن مطلقه شیرده نیز به شکلی در این رابطه دارای حق و حقوق و وظایفی است. به توصیه قرآن مادران تا دوسال در صورت توانایی جسمی می توانند به فرزندان خود شیر بدهند.
یادآور می شود: قرآن کریم بادیدی حساس به موضوع آزادی زن در خصوص شیردهی توجه کرده است. قرآن اجباری در این خصوص نداشته و زن بیمار را نیز از این کار معاف می کند. این موضوع شاید بهانه را از دست بسیاری از مدعیان دروغین گرفته است، منکرانی که قرآن را خالی از مباحث زنان دانسته و بیرون از دین به دنبال احقاق حق زنان هستند.
اسلام حتی با ظرافت خاص برای نوزاد شیرخوار نیز حقوقی در نظر گرفته است و در حدیثی عنوان می کند که «شیردادن زیر 21 ماه ستم به کودک است»؛ همچنین بر تغذیه کودک با آغوز تأکید بسیار شده است. در روایات توصیه شده مادران بیشتر از سمت چپ بدن به فرزندان شیر دهند.
حضرت رسول اکرم(ص) در بیان اهمت شیر مادر می فرمایند: «برای کودک هیچ شیری بهتر از شیر مادرش نیست» و در جایی دیگر می فرمایند: «شیر مادر مبارک ترین غذای کودک است». امام جعفر صادق (ع) نیز شیر دهی مادر را جهاد در راه خدا دانسته و زن را مجاهد معرفی می کنند.
روان شناسی و شیر دهی مادران
آرامش روانی مادر در دوران شیردهی نیز قابل تأمل است. لمس بدنی مادر و فرزند در انتقال حس های مختلف موثر است. این تنها منحصر به دوران شیردهی نیست، بلکه از همان دوران جنینی این ارتباط برقرار می شود و هر گونه حس خشم، شادی، فرح و افسردگی و گشاده رویی بر جنین و همین طور نوزاد شیر خوار تأثیر گذار است.
به گفته قاضی شعار مادرانی که فرزند را، با شیر خود تغذیه می کنند صاحب فرزندان با هوش تری هستند، حتی این شیوه بر سلامتی خود آن ها نیز موثر بوده و کمتر دچار بیماری هایی خاص مانند سرطان سینه می شوند. آغوش مادر اطمینان و آرامش دو جانبه ای را برای مادر و فرزند به همراه دارد. هرچه مادر خود را از محیط های تشنج آمیز و پر استرس دور نگه دارد آرامش بیشتری را برای خود و دیگر اعضا خانواده حاصل می کند.
به گفته «طاهره جان نثاری»، کارشناس علوم قرآنی تغذیه خود مادر نیز در تربیت و آینده روانی فرزند بسیار با اهمیت بوده و اسلام توصیه اکید دارد تا زنان جوان در انتخاب لقمه های حلال و حرام و شبهه ناک توجه کنند.
این کارشناس دینی معتقد است؛ بسیاری از آسیب های اجتماعی که در جامعه شاهد آن هستیم متأثر از این قضیه است. در مقابل نیز مادرانی که خوراک حلال را منبع اصلی غذایی خود قرار می دهند و بر آن دقت می کنند، فرزندان سالم تر و معنوی تری تربیت خواهند کرد.
شیر خشک پل جدایی مادر و فرزند
بر طبق تحقیقات صورت گرفته از تاریخ آمریکا بین سال های 1930 تا سال 1972 میلادی تعداد مادران شیرده از 80 درصد به 20درصد کاهش یافت. این آمار از نتایج تبلیغ گسترده رسانه های جمعی بود. آن روزها رسانه به شدت شیر خشک را به عنوان جایگزینی برای شیر مادر معرفی می کرد. مادرانی که به واقع برای کار و حضور در اجتماع فرصت شیر دادن به فرزندان کوچک خود را نداشتند. اشتغال یا استثمار زنان نشانه ای شد برای آزادی زن. دیگر زنان تمایل به بچه دار شدن نداشتند و همان تعداد کم بچه را نیز با شیر خشک تغذیه کردند. این نقشه کوچکی بود برای زنان جامعه غرب.
اما در کشور خودمان نیز، زنان تحت تأثیر فرهنگ وارداتی، چند صباحی است دچار بی توجهی به خانواده و فرزندان شده اند. فرزند پروری و نگهداری از آن برابر با خانه نشینی و محدودیت شده است. مادران جوان امروز بی خبر از تأثیر دامن پر مهرشان بر رشد و شکوفایی آینده سازان با پافشاری بی پایه بر حضوری دائمی در اجتماع سعی دارند به شکلی برابری با مردان را با فدا کردن خانه و خانواده به اثبات برسانند.
جان نثاری معتقد است؛ ناآگاهی مادران جوان از تأثیر مثبت شیر دهی، اصلی ترین عامل کم توجهی به این مسئله و اشتغال دومین علت تمایل مادران در استفاده از شیر خشک بوده است.
جان نثاری دو مبحث آگاهی بخشی و تبلیغات را بسیار مهم ارزیابی کرده و می گوید، رسانه ها موظفند با مخاطب قرار دادن خانواده ها با ابزاری مانند فیلم، برگزاری سخنرانی های تخصصی و پرداختن به داستان های زندگی بزرگان و شیوه زندگی آن ها در مسیر آگاهی بخشی به جامعه قدم بردارند.
وی با اشاره به اثرات روحی مثبت شیر مادر بر نوزاد اظهار کرد: گاهی خانواده با تمام سعی و کوشش خود رفاه مادی مطلوبی برای فرزند خود مهیا می کند، اما با بی توجهی به نیاز های روحی و آرامش روانی او زمینه بروز بسیاری از آسیب ها را نیز فراهم می آورد. سهل انگاری در مسئله شیر مادر از سوی مادران جوان یکی از همین مصادیق است. امروزه اثبات شده که فرزندان تغذیه شده با شیر مادر نسبت به دیگر کودکان از سلامت روان و آرامش روحی و حتی سلامت جسمی بهتری بر خور دارند.
توجه دادن زنان به جنبه باقیات و صالحات این عمل نیز بر گرایش آن ها در شیر دهی موثر است؛ چرا که به گفته قرآن دوران بارداری و شیر دهی از دوران های پرمشقت زندگی یک زن محسوب می شود و تلاش زن با توجه به پروردگار همراه است.
پایان پیام/
نظر شما