قدر شب قدر خويش درياب

اسماعیل مجللی یکی از محققان و پژوهشگران استان مرکزی در خصوص لیالی قدر به خبرنگار خبرگزاری شبستان در اراک گفت: لیلة القدر و شب قدر، همان شبی است که در آن دست به دعا بر می داریم. سه اتفاق نزول یک باره قرآن، تقدیر زندگی یک ساله آینده انسان‌ها و ضربت خوردن و شهادت مولای متقیان علی(ع) از اتفاقات شبهای قدر است. همچنین بخشش گناهان انسان ها توسط خداوند متعال، رویکرد بزرگی است که در این شب رخ می دهد.

این محقق و جامعه شناس استان مرکزی ادامه داد: اصولا نگاه ما به شب قدر از این منظر است که در این شب سرنوشت یکساله ما رقم خواهد خورد و در این شب است که تقریبا همه مسلمانان، شب زنده داری می کنند و بیشتر با حضور در مساجد و تکایا با خواندن ادعیه های متنوع ، طلب بخشش و مغفرت از خداوند می کنند و این شب را احیا می گیرند .

وی بیان کرد: بخشی از از این شب صرف عزاداری مولای متقیان علی(ع) می شود زیرا بر اساس احتمالی که شب قدر بین شب های19و21و23رمضان باشد درست همین شب ها متناسب با شهادت امام علی(ع) است 19رمضان ضربت خوردن ایشان، 21رمضان شهادت و 23رمضان سومین روز شهادت امام علی(ع).گفته می شود خوارجی که قصد ترور امام علی، معاویه و عمروعاص را کردند در کنار کعبه قسم یاد کرده بودند که در سحرگاه لیله القدر، نقشه خود را عملی کنند و اگر این روایت درست باشد. احتمال این که شب قدر همان شب 19رمضان باشد را تقویت می کند . اما شب های 21و23وحتی27رمضان را نیز به عنوان شب قدر اعلام کرده اند . 

مجللی ادامه داد: در قرآن کریم درباره شب قدر چنین آمده‌است:به راستی که ما آن را در شب قدر فرو فرستادیم. و چه تو را به شب قدر آگاه تواند کرد. شب قدر از هزار ماه برتر است. در این شب فرشتگان و روح به اذن پروردگارشان از هر امر فرود می‌آیند. این شب تا صبحگاه «سلام» است. سوره قدر آیات ۱ تا ۵همچنین در این سوره به صراحت بیان شده که قرآن کریم در شب قدر نازل شده است: " انا انزلناه فی لیلة القدر. "

همچنین در سوره دخان آمده‌است: سوگند به کتاب روشنگر. به راستی ما آن را در شبی مبارک فرو فرستادیم زیرا که به حقیقت هشداردهنده بودیم. در آن شبی که هر امری با حکمت معین و ممتاز و جدا می‌گردد. تعیین آن امر البته از سوی ما خواهد بود، که ما رسولان را فرستنده بودیم. و این البته از رحمت و مهربانی پروردگار توست، به راستی او شنونده داناست. (سوره دخان آیات ۱ تا ۶)

این پژوهشگر گفت: در تفسیر نمونه حدیثی از پیغمبر اکرم (ص) نقل شده است که می فرمایند: خداوند شب قدر را به امت من بخشیده، و احدی از امت‌های پیشین از این موهبت برخوردار نبودند.

شعر و ادبیات فارسی نیز از شب قدر بی بهره نماند و این شب در شعر كهن فارسی واژه‌ی نام‌آشنايی است؛ شاعران كلاسيك ادب فارسی در اشعار خود به‌وفور از اصطلاح «شب قدر» استفاده كرده‌ اند که به برخی از آنها اشاره می شود:

شب عاشقت لیلة القدر است/ چون تو بیرون کنی رخ از جلبیب( رودکی)

مطلع نور تجلی آفتابِ روی اوست/لیلة القدری که می گویند هست آن ، موی اوست( نسیمی )

شب قدرست و روز عيد زلف و روي اين تركان/ نمي‌باشد دل ما را شكيب از روي اين تركان(اوحدی مراغه ای)

اي كه نداني تو همي قدر شب/ سوره‌ والليل بخوان از كتاب/ قدر شب اندر شب قدر است و بس/ برخوان آن سوره و معني بياب (ناصر خسرو)

از آنكه هست نشاط جهان ز رحمت حق /چو روز عيد و شب قدر شد صباح و مساش(سنایی غزنوی)

جاهش ز دهر چون مه عيد از صف نجوم/ ذاتش ز خلق چون شب قدر از مه صيام (خاقاني شرواني)

چه مبارک سحری بود و چه فرخنده شبی/ آن شب قدر که این تازه براتم دادند(حافظ)

آن شب قدری که گویند اهل خلوت امشب است/ یا رب این تاثیر دولت در کدامین کوکب است(حافظ)

در شب قدر ار صبوحی کرده‌ام عیبم مکن/ سرخوش آمد یار و جامی بر کنار طاق بود(حافظ)

همه به قدر تو كه كوتاه نخواهم كردن/ تا ببينم كه دهي تا شب قدرم ديدار (انوری)

امشب شب قدرتست بشتاب/ قدر شب قدر خويش درياب (نظامی)

آن كه گويند به عمري شب قدري باشد/ مگر آنست كه با دوست به پايان آرند (سعدی)

شب قدري بود كه دست دهد /عارفان را سماع روحاني/ رقص وقتي مسلمت باشد/ كستين بر دو عالم افشاني(سعدی)

تو را قدر اگر كس نداند چه غم؟/ شب قدر را مي‌ندانند هم(سعدی)

به عزت شب قدر و شب حساب برات/ به حرمت شب آبستن و شب يلدا (عطار نیشابوری)

مکانت کشتی نوح است ای صدر/زَمانَت وَ الضُحی وَ لَیلَةُ الْقَدر (عطار)

شبی کان دلبر عیار با ماست/نه یک شب ، صد شب قدر است ما را (کلیات شمس)