«ناصر تکمیل همایون» نویسنده، جامعه‌شناس و تاریخ‌نگار ایرانی و استاد دانشگاه درباره اینکه جایگاه مسجد در هنر کجاست به خبرنگار ادبیات شبستان گفت: این جایگاه را خود مسجد تعریف می کند «وَأَنَّ الْمَسَاجِدَ لِلَّهِ فَلَا تَدْعُوا مَعَ اللَّهِ أَحَدًا» مسجدها از آن خداست و با وجود خدای يکتا کسی را به خدايی نخوانید. یعنی بسیاری از زینت آلات و عکس های ائمه اطهار و ... به نظر برخی فقها درست نیست و اگر هم قرار است تزئینی همچون کاشیکاری در مسجد باشد باید از خوشنویسی آیات قرآنی و مانند اینها استفاده شود.
وی ادامه داد: چه بسا مساجدی را با چه تجملی می سازند که در آنها معنویت و روحانیتی وجود ندارد اما در عین حال مساجد قدیمی بسیاری هم که با کاه گل و آجر ساخته می شوند که وقتی به آن داخل می شویم احساس معنویت به آدم دست می دهد؛ بنابراین مسجد باید نوعی هنرمندانه ساخته شود که با روانشناسی هنر نیز ارتباط داشته باشد.
این جامعه‌شناس و تاریخ‌نگار ایرانی در ادامه بیان کرد: در دورانی از تاریخ ما از یک زمانی جدای از جنبه های عبادتی مساجد به جنبه های هنری مساجد نیز توجه شد یعنی برای مثال در دوران سلجوقی و صفوی و بعد هم قاجاریه به تقلید از آنها بسیار به معماری مسجد توجه شد و آثار هنری معماری ساخته شد که به عنوان بنای هنری اسلامی نیز بسیار با ارزش است اما این می توانست در مورد یک کاروانسرا و یا حسینیه هم اتفاق بیفتد. ولی برای مساجد بیشتر هنرهای روحانی و معنوی و دیانتی لازم است.
وی با تاکید بر ارتباط معنویت و هنر و تاثیر آن بر قلب مردم، تصریح کرد: اگر بنای مسجدی شاهکار هنری باشد و وقتی مردم به آن داخل می شوند، حال معنویت بالایی احساس کنند مسجدی هنری و با روح بالای معنویت ساخته شده است اما اگر فقط توجه به تزئینات و تجملاتی از قبیل فرش و قالی و در و دیوار باشد و مردم حس معنویت در آن نداشته باشند، اثر هنری معنوی ساخته نشده است.
تکمیل همایون در پایان تاکید کرد: مساجد جدیدی همچون مسجدی در سعادت آباد در دست احداث است هیچ گونه مسجدی در آن دیده نمی شود و یا حتی مساجدی که اخیرا با گنبدهای طلا درست می کنند هم همینطور. باید معماری اصیل زمان را با پیوند با معماری کهن آمیخته کرد تا مساجدی همچون مسجد سپهسالار با روح معنویت بالا و تاثیرگذار ساخته شود.
نظر شما