به گزارش خبرنگار قرآن و معارف خبرگزاری شبستان، نشست تخصصی «نقد و بررسی دیدگاه‌های عابدالجابری» تحت عنوان گونه شناسی مطالعات قرآنی در جهان معاصر، غروب یکشنبه، 16 خرداد با حضور و سخنرانی فروغ پارسا، عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و محسن آرمین، قرآن‌پژوه و مترجم کتاب «رهیافتی به قرآن» در پژوهشگاه علوم انسانی برگزار شد.
سید جمال‌الدین بنیانگذار تحول تفکر دینی بود
بنابر این گزارش، در آغاز این نشست فروغ پارسا ضمن ارائه تحلیلی از مطالعات قرآنی در جهان عرب، گفت: می‌توان سید جمال‌الدین اسدآبادی را بنیانگذار تحول در تفکر دینی دانست و مراد از دوران معاصر دوران پس از سید جمال‌الدین اسدآبادی است.
وی افزود: سید جمال‌الدین شوکت تمدن اسلامی را در بازگشت به قرآن، مبارزه با استبداد و استعمار می‌دانست که حرکت خود را نیز در همین راستا تنظیم کرده بود چرا که در زمان او مسلمانان از استبداد و استعمار رنج زیادی می‌بردند.
عضو هیئت‌علمی پژوهشگاه علوم انسانی، اظهار کرد: از این رو، تحول در مطالعات قرآن با رویکردهای جدید از جمله اقدامات سیدجمال ضمن طرح گفتمان فهم و تفسیر قرآن است.
فهم آرا جابری درباره قرآن گسترده است
در ادامه نشست محسن آرمین قرآن‌پژوه و مترجم کتاب «رهیافتی به قرآن»، ضمن ارائه بررسی و پژوهش‌های خود درباره عقاید جابری، گفت: فهم آرا جابری درباره قرآن بسیار گسترده و نیازمند آگاهی از عقاید او در خصوص میراث و سنت است.
وی افزود: جابری از دیدگاه عقل عربی به مدرنیته پرداخته و تلاش کرده تا بحران شکست جهان عرب از اسرائیل را توجیه کند زیرا اعراب پس از این شکست دچار بحران و فروپاشی هویتی شدند.
مترجم کتاب «رهیافتی به قرآن» با اشاره به بخشی از فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی جابری، بیان کرد: او پس از 11 سپتامبر از نظر نقد میراث به قرآن پرداخت و قرآن را بخشی از سنت جهان عرب می‌دانست.
این قرآن‌پژوه ضمن بیان اینکه جابری سنت را محصول تلاش گذشتگان می‌دانست، ابراز کرد: به نظر جابری تاریخ غرب از قرن 12 میلادی برای کسب مدرنیته فرایندی طبیعی را طی کرده است در حالیکه تاریخ ما به سبب استعمار نتوانسته به مدرنیته بومی دست یابد.
وی ادامه داد: از نظر جابری روشنفکران جهان اسلام برای رسیدن به مدرنیته متناسب با سنت، افزون بر شناخت سنت و میراث اسلامی، باید غرب را نیز بشناسند، تا با نقد ظرفیت‌های درونی، به مدرنیته بومی دست پیدا کنند.
جابری به مرجعیت قرآن اعتقاد داشت
آرمین ابراز کرد: جابری به مرجعیت قرآن اعتقاد داشته و نقد تاریخی آن را بی‌نتیجه می‌داند، او قرآن را بخشی از میراث نمی‌داند اما حدیث، تفسیر و تاریخ را جزء میراث اسلامی محسوب می‌کند و اعتقاد دارد که می‌توان همه غیر از قرآن را نقد کرد.
مترجم کتاب «رهیافتی به قرآن» با اشاره به اینکه جابری به فهم قرآن طی فرآیند ترتیب نزول اعتقاد داشت، گفت: این دیدگاه او با آنچه در جایگاه اسباب نزول علوم قرآنی کلاسیک مطرح می‌شود بسیار متفاوت است و به بررسی همه‌جانبه تاریخ عصر نزول پرداخته است.
جابری قرآن را امری الهی می‌دانست
این قرآن‌پژوه با اشاره به اینکه جابری قرآن را امری الهی می‌دانست، یادآور شد: او اعتقاد داشت که ما نمی‌توانیم مفاهیم امروزی را به قرآن نسبت دهیم چرا که قرآن با زبان مخاطب عصر نزول سخن گفته است بنابراین برای فهم آن باید رویکردی زبان شناسانه داشت.
آرمین در پایان بیان کرد: جابری برخی آیات اخلاقی و اعتقادی قرآن را فرازمانی و برخی را ناظر بر مسائل تاریخی دانسته است.
نظر شما