محمد فنایی اشکوری، عضو هیئت علمی مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که نگاه امام (ره) به اصلاح سبک زندگی چگونه بود، اظهار کرد: در راستای سبک زندگی چند واژه کلیدی وجود دارد که نخستین آن عقلانیت است.
وی ادامه داد: اما اینکه دیدگاه حضرت امام خمینی (ره) به عنوان بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به سبک زندگی و اصلاح آن چه بود، دقیقا هماهنگ است با سبک زندگی خودِ ایشان یعنی آنچه که پیشنهاد می دادند، در عمل به آن پایبند بودند.
فنایی اشکوری با تأکید بر اینکه به نظر می رسد اساسی ترین رکن سبک زندگی عقلانیت است، اظهار کرد: به عبارت دیگر زندگی بر اساس یک مبانی فکری و عقلانی استوار است که عموم مردم به طور طبیعی زندگی کرده و انتخاب ها و تصمیم ها و گزینش های آنها معمولا بر پایه عقلانیت نیست اما حضرت امام خمینی (ره) از آنجا که یک حکیم و متفکر و فیلسوف بودند انتخاب سبک زندگی را بر اساس عقلانیتی که ایشان را به دین و معنویت منتهی می کرد، گزینش کردند.
این استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره) با بیان اینکه بنابراین در سبک زندگی امام (ره) معنویت و خدامحوری کلیدواژه اساسی دیگر بود، ادامه داد: به عبارت دیگر دغدغه اصلی و عشق اصلی انسان باید خدا باشد یعنی غایت و هدف نهایی حرکت و سیر انسان در زندگی؛ بر این اساس، شریعت نقش مهمی در زندگی دارد. شریعت اراده الهی را به ما بیان می کند و زندگی انسان بر اساس تکلیف محوری در این دیدگاه آن چیزی است که خداوند به او تکلیف کرده و از آدمی می خواهد.
فنایی اشکوری در ادامه تصریح کرد: امر و نهی خدا، مدار زندگی است نه هوا و هوس و مُد که از این نظر نیز حضرت امام (ره) سبک زندگی خود را بر این دیدگاه استوار کرده بودند و ملاک آن حضرت در زندگی تکلیف الهی یعنی همان اراده و مشیت و خواست پروردگار بود.
عضو هیئت علمی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره) اخلاق و سبک زندگی متعالی امام (ره) مولفه مهم دیگر در این زمینه خواند و گفت: زندگی بر مدار ارزش های اخلاقی از عناصر مهم دیگری بود که بنیانگذار کبیر انقلاب اسلامی به آن توجه ویژه داشتند؛ نباید فراموش کرد ارزش های اخلاقی مهم بوده و در تصمیم گیری ها و در ترجیح هایی که ما می دهیم نقش اساسی دارند و این گونه نیست که عناصر مادی و لذت های شخصی در زندگی امام (ره) معیار باشد هرچند این مسایل نیز مشکلی ندارد و اگر انسان به دنبال منافع و لذت باشد ایرادی بر او وارد نیست اما مسئله اینجاست که باید حدود این مسایل را اخلاق تعیین کند.
این استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در ادامه سخنان خود ابراز کرد: بر اساس همان عقلانیت یادشده عنصر کلیدی دیگر در سبک زندگی اعتدال است؛ در واقع خودِ عقلانیت مقتضی اعتدال است. به تعبیر ارسطویی حکمت پیروی از حد وسط و دوری از افراط و تفریط است.
وی تاکید کرد: حضرت امام (ره) انسان معنوی و در عین حال فردی اجتماعی نیز بودند و در معنویت همچون صوفیان افراط نمی کردند بلکه در عین اینکه انسان معنوی بودند، حضور اجتماعی خود را نیز حفظ می کردند و این برداشت ایشان از اسلام بود.
فنایی اشکوری در ادامه ابراز کرد: حضرت امام (ره) در تمامی عرصه ها معتدل بودند و در نگاه به دین نه رویکرد اباحه گرایانه داشتند و نه متحجرانه که این موضوع نیز مقتضی عقلانیت است.
وی سخت کوشی و مجاهدت در سبک زندگی مطلوب را از دیگر عناصر مورد نظر امام راحل در سبک زندگی دانست و گفت: بنیانگذار کبیر انقلاب افراد را از تنبلی، سستی و تسلیم شدن در برابر شرایط برحذر می داشتند و آنها را مطابق با آیات قرآن به مجاهدت و تلاش و سختکوشی فرا می خواندند.
این استاد فلسفه دانشگاه علامه طباطبایی (ره) در پایان با بیان اینکه اعتدال امام (ره) و جامعیت ایشان موجب می شد در عین اینکه انسان معنوی بودند و با خدا خلوت داشتند فردی اجتماعی نیز باشند، یادآور شد: این مسئله ایشان را از توجه به خانواده نیز غافل نمی کرد و ارتباط محکمی میان اعضای خانواده برقرار بود. در واقع حضرت امام (ره) معنویت و فعالیت اجتماعی را در کنار هم می دیدند و این دو را در کنار استحکام خانوادگی در نظر داشتند.
نظر شما