رفتار با زباله باید فراتر از دفن یا سوزاندن باشد

به گزارش خبرگزاری شبستان، به نقل از پایگاه اطلاع رسانی محیط زیست، مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست گفت: اقتصاد مدور با تامین بخشی از منابع اولیه مورد نیاز از محل زباله های حاصل از کالاهای مصرفی به دلیل مزیت بازگردش منابع تجدیدناپذیر منجر به پایداری بیشتر منابع می شود و نشان می دهد رفتار با زباله نبابد تنها به دفن یا سوزاندن آن ها منتج شود.

 زهرا جواهریان با تشریح اینکه توسعه پایدار به منزله فرآیندهایی است که موجب تامین تلفیقی از اهداف حفاظت و توسعه، تامین نیازهای انسانی، عدالت اجتماعی، خودمختاری و تنوع فرهنگی و حفظ یگانگی اکولوژیکی با توجه به محدود بودن منابع برای زندگی آیندگان می شود، گفت: در گذشته، برای تولید، عمده نگاه به سمت منابع خام اولیه بود.

وی افزود: اما امروزه کشورهای پیشرفته با تغییر در نگاه خود، توسعه و تولید را در بحث پایداری منابع و به سمت منابع تجدیدپذیر قابل بازیافت هدایت می کنند و از همین رو واژه، سیاست و خط مشی جدیدی در اقتصاد تحت عنوان اقتصاد مدور شکل گرفته است.

جواهریان با بیان اینکه خط مشی، سیاست و برنامه ریزی در اقتصاد مدور بسیار متفاوت از اقتصاد خطی است، اظهار کرد: اقتصاد خطی، شاخه ای از اقتصاد است که در آن تولید بر اساس منابع خام تعریف می شود.

به گفته وی، پیروی از دیدگاه اقتصاد خطی، موجب مصرف منابع اولیه و در نهایت خارج شدن این مواد از چرخه بازتولید پس از اتمام عمر مفید کالای تولیدی می شد که علاوه بر ایجاد تهدیدی بزرگ برای منابع اولیه، انباشت زباله هایی با سطح خطر متفاوت را به دنبال داشت، در حالی که در تضاد با یکی از مهم ترین مبناهای توسعه پایدار یعنی همان پایداری منابع بود.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست با تاکید بر اینکه تامین بخشی از منابع اولیه مورد نیاز از زباله های حاصل از کالاهای مصرفی منتج به پایداری بیشتر منابع می شود، تصریح کرد: این اقدام مزیت بازگردش منابع تجدیدناپذیر روی کره زمین را نیز به همراه دارد.

جواهریان افزود: آنچه امروزه از آن به عنوان شاخه ای نوین در علم اقتصاد یا همان اقتصاد مدور یا چرخه ای نام برده می شود به دنبال تحقق همین هدف پایداری بیشتر است.

مبنای اقتصاد خطی، تولید و ایجاد زباله است/ رفتار با زباله باید فراتر از دفن یا سوزاندن باشد

وی خاطرنشان کرد: بر خلاف اقتصاد خطی که مبنای آن تولید و ایجاد زباله بود، اقتصاد مدور بر مبنای استفاده مجدد یا بازیافت زباله های دیروز یا به عبارت دیگر زباله های حاصل از مصرف کالاهای امروز است و اب تمرکز بر همین هدف، بخش مهمی از پایداری منابع در تولید را تامین می کند.

به گفته مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست، رویکرد اقتصاد مدور بدان جهت دارای اهمیت بسیاری است که نه تنها زباله ها را مواد دور ریختنی و بی حاصل نمی داند بلکه آن ها را سرمایه هایی می داند که تولید آن ها در یک چرخه مناسب باز بهره وری، می تواند موجب کسب درآمد برای تولید کنندگان و بازسازی چرخه منابع از طریق تفکیک و باز گردش به چرخه تولید شود.

جواهریان ضمن تاکید بر اینکه چنین رویکردی در نهایت کاهش هزینه فرآیند تبدیل منابع خام به منابع قابل مصرف، کاهش برداشت منابع تجدیدناپذیر، کاهش آلودگی و مصرف سوخت های فسیلی می شود، تصریح کرد: رفتار با زباله نبابد تنها به دفن یا سوزاندن آن ها منتج شود.

وی اشاره ای هم به اسناد بالادستی مرتبط با اقتصاد سبز داشت و گفت: سیاست های کلی نظام در حوزه محیط زیست ابلاغی توسط رهبر معظم انقلاب، همچنین سیاست های اقتصاد مقاومتی و اهداف توسعه پایدار SDG)) که از جمله همین اسناد بالادستی مهم است همگی بر اهمیت و ضرورت اقتصاد سبز در کشور تاکید دارند.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست افزود: در سیاست های کلی محیط زیست نظام ابلاغی توسط مقام معظم رهبری به صنعت کم کربن، مدیریت پسماندها و پساب ها، بهره گیری از ظرفیت ها و توانمندی های اقتصادی، اجتماعی، طبیعی و زیست محیطی، اصلاح الگوی تولید در بخش های مختلف اقتصادی و اجتماعی و بهینه سازی الگوی مصرف آب، منابع، غذا و مواد اشاره شده است.

جواهریان ادامه داد: همچنین سیاست های اقتصاد مقاومتی ابلاغی مقام معظم رهبری که پلی مهم برای خروج از چالش های اقتصادی، اجتماعی و موضوعات پایداری توسعه است و به عنوان راهبرد و نقشه راه توسعه کشور ارائه شده، تکیه گاه مهمی برای برنامه ریزی مورد توجه در ششمین سند توسعه ای و ایجاد دیدگاه توسعه پایدار در کلیه برنامه ریزی ها است که باید از آن بهره گرفت.

وی با بیان اینکه سیاست های کلان نظام در حوزه محیط زیست و تاکید بر گسترش اقتصاد سبز  منجر به همگام سازی اقتصاد و محیط زیست در دنیای امروز، همچنین اصلاح و تغییر فرآیندهای تولید و الگوهای تولید و مصرف کالاها، کاهش سرانه تولید زباله و مصرف انرژی و اشاعه و توسعه تجارت پایدار می شود، اظهار کرد: لازمه دستیابی به این اهداف، ترسیم نقشه راه دقیق و عمل درست بدان است.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست همچنین اشاره ای به دستور کار 2030 برای توسعه پایدار شامل 17 هدف کلان داشت و خاطرنشان کرد: هدف شماره 12 این سند به تولید و مصرف پایدار تاکید می کند.

هدف گذاری دنیا برای کاهش 5 درصدی سرانه ضایعات غذایی تا سال 2030

به گفته جواهریان، تدوین چارچوب 10 ساله برنامه های مربوط به الگوهای تولید و مصرف پایدار با مشارکت تمامی کشورها ، تحقق مدیریت پایدار و استفاده کارآمد از منابع طبیعی تا سال 2030، کاهش سرانه ضایعات غذایی تا 5 درصد در سرتاسر جهان در سطوح توزیع کننده خرد و مصرف کننده و کاهش تلفات مواد غذایی در طول زنجیره تولید و عرضه تا سال 2030 از جمله تلفات پس از برداشت، بخشی از راهکارها و برنامه ریزی های صحیح در این حوزه است.

جواهریان ادامه داد: تحقق مدیریت مطلوب مواد شیمیایی و تمامی مواد زائد از منظر زیست محیطی در طول چرخه حیات این مواد، مطابق با چارچوب های بین المللی مورد توافق و کاهش چشمگیر انتشار آن ها در هوا، آب و خاک با هدف کاهش حداکثری عوارض نامطلوب آن ها بر سلامت انسان ها و محیط زیست تا سال 2030، کاهش چشمگیر تولید زباله تا سال 2030 از طریق پیشگیری، کاهش، بازیافت و استفاده مجدد منابع از دیکر راهکارها و برنامه ریزی های صحیح در این حوزه است.

وی اشاره ای هم به نقش نیروگاه های پسماندسوز در این خصوص داشت و اظهار کرد: با این روش، مقادیر قابل توجهی از انرژی موجود در زباله یا پسماند استخراج و به بهره برداری می رسد. مضاف بر اینکه تکنولوژی مذکور، قابلیت تبدیل پسماند و زباله های "شهری و صنعتی، حیوانی، انسانی" به گاز، پس از بازیافت را نیز دارا است.

مدیرکل دفتر توسعه پایدار و اقتصاد محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست خاطرنشان کرد: اقتصاد دوار به معنای آن است که هیچ چیزی پسماند و ضایعات به شمار نمی رود و تمام آنچه از انرژی و ماده که مورد استفاده قرار می گیرد باید به چرخه طبیعت باز گردد و از همین رو جدید ترین هدف گذاری اقتصادی اتحادیه اروپا مبنی بر تامین 25 درصد از رشد اقتصادی کشورهای عضو این اتحادیه از محل بازیافت انرژی و پسماند است.

جواهریان ابراز امیدواری کرد: ایران نیز با گام برداشتن در این مسیر، برای استفاده صحیح و حفاظت بیشتر از منابع اولیه خود اقدامی در خور تقدیر انجام دهد.