نیمه شعبان سالروز تشکیل استان مرکزی/ جداسازی قم از اراک

خبرگزاری شبستان/ اراک

استان مرکزی در سال ۱۳۵۶ مصادف با نیمه شعبان و ولادت حضرت ولی عصر(عج) تشکیل شد. آنچه در این گزارش می آید تاریخچه تشکیل این استان از ابتدا تا کنون است.

بر اساس آنچه که در شواهد تاریخی مشخص است سه ایالت از حکومت مادها به نام های مادای،بیت کاری و ساپاردا که بر اساس قراین به ماد سفلی شهرت داشته در محدوده کنونی شهرستان اراک بوده است محدوده وسیعی که شامل مناطقی از ساوه ، شازند ، خنداب ، فراهان ، وفس ، آشتیان و تفرش بوده است.

در دوران حکومت هخامنشیان بر ایران این محدوده(استان مرکزی) بخشی از ساتراپ دهم بوده است که در دوره اشکانیان تحت نظر ولایت بزرگ ماد قرار می گیرد و نهایتا در زمان ساسانیان در منطقه کوست خوریزان قرار داشته است.

آنچه که از نظریات جغرافی دانان پیداست استان مرکزی قبل از اینکه به عراق عجم معروف شود از قرن اول هجری جزیی از بلاد کهستان یا کوهستان یا قهستان یا جبال قرار داشته که در زمان حکومت سلجوقیان به عراق عجم تغییر نام می دهد.

در زمان قاجار به سبب نا امني و اختلافات ملي، قشوني به نام عراق تشکيل می شود و يوسف خان گرجي، سپهدار اعظم از فتحعليشاه تقاضا می کند تا براي مرکز قشون عجم قلعه اي نظامي احداث نمايد و بدين ترتيب ساختمان اصلي شهر اراک با نام سلطان آباد بنا نهاده می شود و در سال ۱۲۳۱ هجری شمسی به پايان رسيد.

استان مرکزی از اواخر دوره قاجار تا سال ۱۳۱۶ شمسی به عنوان یک ولایت شناخته می شده که در همین سال ها در محدوده استان یکم کشور و به مرکزیت رشت قرار می گیرد.

اما سوالی که مطرح می شود این است که از چه زمانی استان مرکزی تشکیل و مطرح شد؟

در سال ۱۳۲۶ تغییراتی در تقسیمات کشوری ایجاد می شود که حاصلش به وجود آمدن استان مرکزی به مرکزیت شهر تهران است استانی که پهنه وسیعی از مرکز کشور را در بر می گرفت شهرهایی مانند تهران ، قزوین ، ساوه ، قم ، دماوند و محلات.

در سال ۱۳۳۹ اراک و کاشان نیز به محدوده استان مرکزی اضافه می شود تا نخستین جرقه های تشکیل استان به مرکزیت اراک زده شود.

در سال ۱۳۵۶ دولت وقت تصمیم می گیرد تا مرکزیت استان مرکزی را از تهران به اراک منتقل کند.البته این تصمیم باعث به وجود آمدن مشکلات زیادی در رسیدگی به امور مردم می شود تا نهایتا دولت تصمیم به اصلاح این انتقال بگیرد.

در تصمیم جدید دولت استان مرکزی به دو استان تهران به مرکزیت تهران و استان مرکزی به محوریت اراک تقسیم می شود در تقسیم بندی جدید شهرهای اراک ، خمین ، محلات ، ساوه ، تفرش ، آشتیان ، کاشان و قم محدوده استان مرکزی را تشکیل می دادند.

پس از مدتی شهرهای کاشان و قم از استان منتزع شده و در پی آن شهرستان های دلیجان ، شازند ، کمیجان ، زرندیه ، خنداب و فراهان تاسیس و به استان مرکزی اضافه می شود.

بر اساس آخرین تقسیمات کشوری استان مرکزی دارای ۱۲ شهرستان ، ۲۳ بخش و ۳۲ شهر است.

رهبر انقلاب:استان مرکزی در حقیقت سرزمین رشد فرهنگی و فکری است 

مقام معظم رهبری در سفری که به استان مرکزی داشتند در بیان ویژگی های این استان فرمودند：( استان مرکزی در حقیقت سرزمین رشد فرهنگی و فکری و خدمات بسیار با ارزش فرهنگی و سیاسی است. سرتاسر استان همین خصوصیت را دارد. البته استان، شهرهای قدیمی و کهنی دارد؛ اما اراک چندان قدیمی نیست و حدود دویست سال بیشتر از بنای آن نمیگذرد و در مقایسه با بسیاری از شهرهای کهن، شهر جوانی است؛ اما در همین مدت شخصیتهای برجسته‌ای از آن برخاسته‌اند و هر کدام منشأ آثاری شده‌اند. ظهور شخصیتها و مردان بزرگ از این خطّه، نشان‌دهنده حقیقتی است و آن حقیقت این‌که این منطقه از لحاظ استعداد انسانی، یک منطقه ممتاز و کم‌نظیر است. )