محمدباقر خراسانی، مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی در گفتگو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان در پاسخ به این سوال که آیا جامعه ای که مدعی زمینه سازی امر ظهور است، بدون ایجاد تحول در علوم انسانی خود و با وجود علوم غربی رایج می تواند کاری از پیش ببرد، گفت: به نظر می رسد با کپی برداری از علوم غربی که مبانی مادی گرایانه و فردگرایانه دارد، هرگز نمی توان به تحقق جامعه مهدوی یا فرهنگ انتظار و آماده سازی برای ظهور نقشی داشت یا منتظر واقعی بود.
وی ادامه داد: بنابراین، به طور حتم باید تحولی در علوم انسانی موجود صورت بگیرد به دلیل آن که مبنا در تحول علوم انسانی، تحول در فکر و برنامه ریزی جامعه را به همراه دارد. علوم انسانی اسلامی که برخاسته از مبانی اصیل اسلامی باشد، به طور یقین به فضای دینی و اخروی هم توجه دارد و مبانی مادی گرایانه محض را تنها مورد توجه قرار نمی دهد در حالی که علوم انسانی غربی، به فضای آخرتی توجه نکرده و دین حالت فردی دارد و کارکرد اجتماعی خود را از دست می دهد.
این استاد دانشگاه در ادامه بیان کرد: در علوم غربی مبانی دینی در فضای اجتماعی و ابعاد زندگی فرد رخنه نکرده و ظهور و بروز پیدا نمی کند در حالی که ما معتقدیم مبانی دین باید هم به زندگی ورود کرده و هم راهکار مناسبی برای مسائل مختلف داشته باشد، بنابراین، بدون تحول در علوم انسانی موجود، هرگز جامعه مهدوی تحقق پیدا نمی کند.
وی با تاکید بر اینکه باید این فضای مسوولیت را از مسوولین جدا کنیم، گفت: همه آحاد مردم و جامعه در این باره وظیفه دارند در واقع هم فضاهای علمی که به شکل غیردولتی هستند هم فضاهای علمی دولتی یعنی همه افرادی که در این سرزمین زندگی می کنند نسبت به تحقق این امر موظف هستند.
خراسانی اضافه کرد: البته تلاش در این راستا نیز به برگزاری چهار کنفرانس و سمینار و سخنرانی و حرف زدن نیست و محدود نمی شود بلکه باید اقدام موثر در این زمینه انجام شود به این ترتیب که اولا به این باور برسیم که علوم انسانی موجود غربی است و می توان علوم انسانی اسلامی تولید کرد، سپس قدم به قدم در راستای اجرای تحول کوشید.
مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی با اشاره به نقش مهم نخبگان در این زمینه تصریح کرد: اگر مبداء فکری استادان نظریه پردازی که کتاب و مقاله می نویسند، تغییر کند و بپذیرند که می توانیم علوم انسانی اسلامی داشته باشیم و آن را از مبانی دینی خود استخراج کنیم و در کنار آن از مبانی غربی نیز کمک گرفته و آن ها را بومی سازی کرده و با مبانی دینی و بومی خود تطبیق دهیم، می توانیم گام موثری در این زمینه برداریم.
وی تاکید کرد: دولت ها نیز باید با نقش حمایتی خود در این زمینه بکوشند و نخبگان را مورد تشویق و حمایت خود قرار دهند از سوی دیگر این نگاه که ما به فرهنگ داریم یعنی حتی نگاه درجه سومی نیز در این زمینه نداریم و به مبانی علوم انسانی نیز نگاه دست چندمی داریم، و هنوز پذیرش دانشجویان ما در این عرصه با رویکرد مثبت انجام نمی شود، لذا نمی توان تحقق علوم انسانی اسلامی را انتظار داشت بنابراین نقش نخبگان و دولت در این زمینه بسیار مهم است.
مدیر اجرایی مجمع عالی حکمت اسلامی خاطرنشان کرد: البته پس از انقلاب و به ویژه در سال های اخیز تحول علوم انسانی را شاهدیم اما هنوز سرعت ما در این زمینه کُند است و امیدواریم مراکز علمی در کنار حمایت دولت و نخبگان به چرخه این فرآیند سرعت بخشند و اگر با این سرعت پیش برویم تا ۲۰ سال آینده هم نمی توانیم به تحول علوم دست پیدا کنیم.
خراسانی در پایان یادآور شد: اگر بحث تحول علوم انسانی جدی گرفته نشود، بسیاری از شبهاتی که در پیش از عصر ظهور اتفاق می افتد به دلیل همین مبانی فکری و ذهنی ما است که بر اساس نظریه های فکری غربی شکل گرفته و بنابراین با این مبانی فکری نمی توان امید خاصی به آینده داشت.
نظر شما