خبرگزاری شبستان – گروه سیاسی: گاز مایع یا ال‌پی‌جی (Liquefied Petroleum Gas) به دو گاز هیدروکربنی بوتان و پروپان یا ترکیب آنها گفته می‌شود که در حالت مایع نگه داشته می‌شوند. معمولاً مقادیر کمی از ترکیباتی چون پروپیلن و بوتیلن نیز در کاز مایع موجود است. گاز مایع بیشتر برای کاربردهای گرمایشی و به عنوان سوخت وسایل نقلیه استفاده می‌شود. همچنین در ساخت افشانه ها و به عنوان گاز خنک‌کننده در وسایل سرمازا همچون یخچال و فریزر نیز استفاده می‌شود.
ال‌پی‌جی در پالایشگاه محصول فرعی تصفیه گاز طبیعی و پالایش نفت خام است. ارزش حرارتی گاز مایع ۴۶.۱ مگاژول/کیلوگرم است که بالاتر از بنزین و نفت کوره است و در وزن مساوی انرژی بالاتری تولید می‌کند اما ارزش حرارتی آن در حجم مساوی کمتر است چون گاز است و تراکم کمتری دارد. هر لیتر گاز مایع ۵۰۰ تا ۵۸۰ گرم و هر لیتر بنزین ۷۱۰ تا ۷۷۰ گرم وزن دارد. این گاز در دمای ۲۱ درجه سلسیوس تحت فشار حداکثر ۸ کیلوگرم بر سانتیمتر مربع به مایع تبدیل می‌شود. و در زمان تولید فاقد رنگ و بو و حتی مزه است که برای ایمنی بیشتر به آن ترکیبات گوگرد دار به نام مرکاپتان (که شامل اتیل مرکاپتان و متیل مرکاپتان) اضافه می‌شود. ال‌پی‌جی را نباید با ال‌ان‌جی (گاز طبیعی مایع‌شده) اشتباه گرفت. ال‌ان‌جی در واقع همان گاز طبیعی (عمدتاً متان و اتان) است که برای حمل‌ونقل راحت‌تر و مقرون به صرفه تر به صورت مايع درمی‌اید. سی‌ان‌جی نیز گاز طبیعی است که فشرده شده تا حجم کمتری را اشغال کند.
اکثر مردم به ال پی جی گاز مایع می‌گویند که در سیلندرهای قابل حمل ۵۰ کیلویی ، ۱۱ کیلویی و ۲ کیلویی(پیکنیکی) در ایران به فروش می‌رسد.( قبل از این که شهرها لوله کشی گاز طبیعی شوند عمده مصرف خانه‌ها برای اجاق‌ها و در زمان بی برقی برای روشنایی، گاز مایع سیلندری بود که بعد از لوله کشی شبکه گاز طبیعی برای هر خانه، دیگر کمتر در خانه‌ها استفاده می‌شود.) در صنایع کوچک که مصرف کننده صنعتی نمی‌تواند هزینه نصب مخازن بزرگ گاز را تامین نماید و یا مکان نصب این مخازن را ندارد از سیلندرهای ۵۰ کیلویی که قابل حمل است استفاده کرده و آن را در خارج از ساختمان به لوله کشی گاز ساختمان وصل می کند.
برای مصارف صنعتی از ال پی جی (LPG) در مخازن بزرگتری که در محل تولیدی صنعتی نصب شده‌است استفاده می‌شود. این مخازن به وسیله ماشین‌های حمل گاز مایع (گاز کش) مستقیم از پالایشگاه و یا شرکت‌های توزبع گاز مایع پر می‌شوند. کشورمان با توجه به جایگاهی که در حوزه نفت و گاز در جهان دارد یکی از صادر کنندگان گاز مایع به دیگر کشورهاست و در راستای توسعه و پیشرفت در این مسیر درنظر دارد تا در حوزه صادرات گاز مایع سعم 40 درصدی از بازار را برای خود کسب کند؛ امری که با تکمیل پروژه پارس جنوبی محقق می شود. برآورد می شود كه ظرفیت صادرات ال پی جی ایران با بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی به سالانه پنج میلیون تن افزایش یابد.
بنابراین گزارش، وزرات نفت در این باره به نقل از محمدعلی براتی، مدیرعامل شركت بازرگانی گاز ایران نوشته است: "پیش بینی می شود تا سال ٢٠١٨ شاهد افزایش تولید صد درصدی در بخش ال پی جی باشیم و این مقدار را می توانیم با پایانه های صادراتی موجود به بازارهای هدف صادر كنیم. چنانچه افزایش تولید تداوم پیدا كند، ساخت پایانه های جدید صادرات ال پی جی از جمله برنامه های صنعت نفت كشور خواهد بود و این حوزه ظرفیت بالا و سود دهی مناسبی برای شركتهای سرمایه گذار بخش خصوصی دارد. حجم تولید ال پی جی از سال ٢٠١٠ تا سال ٢٠١٦ شاهد افزایش ٧٠ درصدی بوده و اكنون ٤٠ درصد از ال پی جی جهان از طریق پالایشگاه های نفت، ٣٥ درصد از طریق پالایشگاههای گاز و بقیه از محل گازهای همراه تولید می شود. حجم تولید و صادرات ال پی جی تولیدی در مجتمع گاز پارس جنوبی به مرز سه هزار تن رسیده است. راه اندازی كامل پالایشگاه ستاره خلیج فارس، ٧٠٠ هزار تن به ظرفیت تولید ال پی جی ایران اضافه می شود. افزایش كیفیت محصول تولیدی، امكان گسترش بازارهای موجود ایران را فراهم ساخته است و افزون بر بازار خاورمیانه می توانیم به دیگر مناطق جهان نیز صادرات داشته باشیم.
علی حسینی، عضو هیات مدیره شركت بازرگانی صنایع پتروشیمی ایران نیز در این رابطه اعلام کرده است که: "ایران تا سال ٢٠٢٠ میلادی، ٤٠ درصد از صادرات ال پی جی خاورمیانه را به خود اختصاص خواهد داد. بهره برداری از فازهای جدید پارس جنوبی و برنامه ریزی برای كاهش مصرف داخل، ظرفیت صادرات ال پی جی ایران را افزایش خواهد داد. اكنون ال پی جی در پالایشگاه های نفت، گاز و شركتهای پتروشیمی تولید می شود و با رشد چهار درصدی تولید و كاهش چهار درصدی مصرف داخل، می توان سهم قابل توجهی را در بازار جهانی این محصول به خود اختصاص داد. براساس برنامه پیش بینی شده در دوره ٢٠١٥ تا ٢٠٢٠، صادرات ال پی جی باید افزایش ١٩ درصدی به دنبال داشته باشد."
یادآور می شود: شركت های بزرگ و فعال حوزه ال پی جی جهان از ٦٥ كشور تشكیل می شود كه از جمله آنها استرالیا، انگلیس، هلند، نیوزلند، هند و پاكستان هستند.
نظر شما