آذربایجانی یکی دیگر از دلایل فاصله زیاد علوم انسانی موجود در کشورمان با علوم فاضله اسلامی را توجه به ترجمه در بسیاری از موارد دانست و خاطرنشان کرد: بخش عمده ای از مبانی علوم انسانی ما از ترجمه و بهره برداری از فرهنگ های دیگر است و از آنجایی که ما انطباق کافی در علوم انسانی با فرهنگ خودمان نداریم پس از علوم فاضله اسلامی هم دور می شویم.
مدیر گروه علمی فلسفه های مضاف مجمع عالی حکمت اسلامی در ادامه به تشریح جنبه های دیگری از مشکلات موجود در علوم انسانی مورد توجه در کشورمان پرداخت و گفت: علوم انسانی که در ایران کاربرد دارد ارزش های مورد نظر ما را تامین نمی کند و علاوه بر کاربردهای عموی خود در اقتصاد وجامعه شناسی و غیره همه علوم انسانی در این که ارتباط مستقیم و غیر مستقیم با ارزش ها دارند دارای مشکل مشترکی هستند و علوم انسانی مورد استفاده در کشور ما برای تامین ارزش ها و هنجارهای مورد نیاز جامع ما کارآمدی لازم را ندارد.
آذربایجانی در خصوص یکی دیگر از موانع موجود بر سر راه علوم انسانی ایرانی برای رسیدن به علوم فاضله اسلامی، مساله بین المللی نبودن مقالات موجود در کشورمان را مطرح کرد و توضیح داد: یک مشکل دیگر ما این است که در زمینه علوم انسانی در سطح بین المللی مقالاتمان بسیار به روز و جدی نیست که راحت تر بتوانیم با نمونه های خارجی آن ها رقابت رسمی تری داشته باشیم.
وی پس از تشریح مشکلات موجود در علوم انسانی مورد توجه در کشورمان به ارایه راه حل برای رسیدن به علوم انسانی اسلامی پرداخت و افزود: نتیجه این فاصله ها این نیست که باید علوم انسانی را کنار بگذاریم و از صفر شروع کنیم.
آذربایجانی تصریح کرد: روش درست این است که در قطار در حال حرکت سبک زندگی ایرانی به تدریج واگن های علوم انسانی را تعمیر و ترمیم کنیم به این صورت که هر کدام را در جایگاه خودش قرار دهیم و در عین استفاده به جهت گیری های خودمان هم توجه کنیم که از مقصد اصلی دور نشویم.
این استاد حوزه و دانشگاه در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی براین که با جمع بندی از علوم انسانی موجود در جمهوری اسلامی ایران، نهادهای فعال در این زمینه مانند پژوهشگاه ها و دانشگاه های ما در مقایسه با دیگر کشورهای اسلامی در چه جایگاهی قرار دارند؟ اظهارداشت: ما در مقایسه با بسیاری از کشورهای اسلامی در امر علوم انسانی اسلامی از جایگاهی کاملا برتر برخوردار هستیم.
وی ادامه داد: ما در علوم انسانی تا حدی از سیطره علوم ترجمه خارج شده ایم و در ۱۰ـ ۱۵ ساله اخیر به سمت دانش بومی در زمینه های علوم انسانی در حال حرکت هستیم به نحوی که از تولیدات بی نظیری در این امر بهره مند شده ایم و در عرصه علوم انسانی از این جهت پیشرفت ما قابل توجه است.
مدیر گروه علمی فلسفه های مضاف مجمع عالی حکمت اسلامی با اشاره به مقایسه ایران با دیگر کشورهای پیشرفته در امر علوم انسانی اسلامی، خاطر نشان کرد: ما می توانیم خودمان را با کشورهایی مانند مالزی که در این جهت ارزشمند هستند مقایسه کنیم. این کشورها از جمله مالزی و اندونزی در زمینه مطالعه و پژوهش و دست یافتن به الگوهای خاص در اقتصاد اسلامی توانسته اند به جایگاهی بی نظیر در جهان دست یابند که بسیاری از کشورهای غیر مسلمان از الگوهای آن ها بهره می برند و جمهوری اسلامی ایران هم در این زمینه هم سطح این کشورهاست.
وی در ادامه به مقایسه علوم انسانی حاکم در ایران با دیگر کشور اسلامی مانند ترکیه پرداخت و تصریح کرد: در ارتباط با کشورهایی مانند ترکیه ممکن است که این کشور از نظر شاخص های پیشرفت و یا توسعه اقتصادی در سطح جهانی نسبت به کشورما برتر باشد اما در خصوص دیگر ابعاد علوم انسانی مانند تولید دانش های بومی و حرکت اسلامی در رشته هایی مانند روانشناسی آن ها حرکت جدی نداشته اند و می توان گفت در این جهت بسیار کند هستند و ایران از جایگاه برتری نسبت به آن ها در این علوم برخوردار است.
آذربایجانی همچنین به مقایسه ایران با کشور عربستان هم اشاره کرد و گفت: نسبت به کشورهایی مثل عربستان ایران تا حدی جلوتر است و می توان گفت در زمینه علوم انسانی ما حرکت جدی تری داشته ایم.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه در ادامه در پاسخ به سوال دیگری مبنی براین که کدام یک از رشته های علوم انسانی در کشور ما توانسته بیش از سایر شاخه ها از مبانی اسلامی بهره مند شود، عنوان کرد: ما در رشته حقوق مقداری پیشرفت بیشتری داشته ایم به این علت که بحث عرضه و تقاضا در کشور جدی تر و مهم تر بوده است و باعث شده که به سمت ترمیم نیازها پیشرفت بیشتری داشته باشیم.
وی یادآور شد: پس از انقلاب اسلامی در دانشکده های حقوق و مبانی قوانین کیفری، فقه اسلامی جایگزین قوانین پیش از انقلاب اسلامی شد و به همین دلیل ما در رشته حقوق توانسته ایم به تولیدات اسلامی ناب دست یابیم.
آذربایجانی یکی دیگر از رشته های علوم انسانی اسلامی که در کشور ما توانسته جایگاه نسبتا مناسبی را به دست آورد، رشته تعلیم و تربیت دانست و افزود: در زمینه پرداختن به قوانین اسلامی در رشته اقتصاد هم پیشرفت هایی داشتیم تا جایی که بانکداری اسلامی ما الگوی مناسبی برای برخی از کشورها تلقی می شود.
وی در پایان الگو گرفتن از روایات و تاکیدات اسلامی در رشته روانشناسی را یکی دیگر از پیشرفت های ما در عرصه علوم انسانی اسلامی اعلام کرد و اظهارداشت: بعد از حقوق، تعلیم و تربیت و اقتصاد پیشرفت قابل توجهی در روانشناسی اسلامی و فاصله گرفتن از تئوری های غربی داشته ایم که البته هنوز هم جای پیشرفت بسیاری در آن زمینه برایمان باقی مانده است.
طلیعه
نظر شما