حسین بابایی مجرد، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت و گو با خبرنگار اندیشه خبرگزاری شبستان با اشاره به رابطه الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت و رسیدن به مرحله قوت علمی اظهار کرد: رهبر انقلاب اسلامی برای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت چهار رکن زندگی، معنویت، فکر و علم برشمرده اند.
وی با بیان این که خروجی این چهار رکن و الگو در قالب علم خود را نشان می دهد، ادامه داد: فکر فرآیندی است برای تحقق نظریات علمی در دامنه ها و حوزه های متفاوت علمی؛ معنویت و زندگی می تواند برای تحقق فکر مقتضی یا مانع باشد به این صورت که وقتی معنویت و زندگی مقتضی برای تحقق فکر قلمداد می شود که مطلوبیت داشته باشد و زمانی مانع تلقی می شود که مطلوبیت نداشته باشد به طور مثال اندیشمندی که با فقر اقتصادی مواجه است، این مساله یک مانع برای او در تحقق فرآیند فکر خواهد بود.
مولف کتاب «مدیریت توسعه از نظر اسلام» در ادامه بیان کرد: همچنین، اگر معنویت الهی و خدایی باشد زاینده فکر بوده و اینجا مقتضی است اما اگر معنویت کاذب و غیرواقعی و غیردینی باشد، این معنویت مانع تفکر درست و صحیح خواهد بود که از دل آن شناخت و علم بیرون آید.
بابایی مجرد با تاکید بر این که تفکر نیز فرآیندی است که علمساز بوده و خروجی الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت نیز علم است، توضیح داد: برای رسیدن به نظریه علمی که هم ناظر به زیست جهان ما بوده و هم ناظر به دین و رویکرد های ایدئولوژیکی است، باید این فرایند طی شود.
عضو گروه مدیریت اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی تاکید کرد: ایجاد یک بستر و زمینه مناسب معنوی و در حوزه زندگی، منوط به آن است که به رویکرد علمی درستی داشته باشیم یعنی اصلاح زندگی و معنویت منوط به اتخاذ رویکرد درست علمی است از این جهت این دو معنا و ساحت، با یکدیگر رابطه متقابلی دارند و هر دو در گرو هم هستند البته این در گرو هم بودن به معنای دور نیست که بگوییم تفرع بر هم بوده و دور نیز باطل است بلکه برای الگوی اسلامی ایرانی پیشرفت باید حرکت اجمالی و تفصیلی طراحی کرد.
وی با بیان این که حرکت اجمالی باید مبتنی بر مبادی و مبانی الگوی پیشرفت که در اذهان مختلف به صورت امری ارتکازی در آمده است، صورت بگیرد، گفت: برای اینکه این علم را که خروجی الگوی پیشرفت است محقق کنیم، نیازمندِ رجوع به مبانی ذهنی هستیم ضمن آن که ما نسبت به اصول و مبانی و مبادی مشترکاتی داریم و این گونه نیست که برای طراحی این الگو هیچ نقطه اشتراکی میان نخبگان و طراحان آن وجود نداشته باشد.
بابایی مجرد بیان کرد: بنابراین، باید حرکتی اجمالی از معنویت و زندگی در راستای فرآیند تحقق تفکر و نهایتا خروجی علم مبتنی بر مبانی یاد شده داشته باشیم که این رویکرد ما را به یک نظریه اجمالی از فضای الگو برساند.
وی با اظهار تاسف از این که الگویپیشرفتی که هم اکنون در اختیار است در حد چارچوب مفهومی باقی مانده که هنوز به نظریه تبدیل نشده، ابراز کرد: اگر این چارچوب مفهومی به نظریه تبدیل شود، در حوزه های مختلف علمی مسائل برای ما تبیین و روشن خواهد شد و راه حل های گوناگون به دست خواهیم آورد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی اضافه کرد: به طور مثال در حوزه اقتصاد، علم اقتصادی که ناظر به الگو نباشد، مسائل آن مسائل اصلی الگو نیست و ما درگیر مسائل کاذب و نه حقیقی، خواهیم شد اما در غیر این صورت مسائل را درست و دقیق خواهیم شناخت و پاسخ مناسبی هم دریافت می کنیم؛ بنابراین؛ وقتی به نظریه رسیدیم، آن نظریه به اصلاح زندگی و رویکردهای معنوی کمک می کند و دوباره این فرآیند از اول طی می شود اما این بار به نحو تفصیلی نه اجمالی.
وی با توضیح اینکه خروجی یادشده ارزشمند است و اگر علم مبتنی بر حرکت اجمالی و تفصیلی به دست آوریم، نظریه علمی ارزشمندی به دست آورده ایم، تشریح کرد: من قوت علمی را نظریه پردازی در حوزه های مختلف علمی مبتنی بر عوامل و مولفه های درونزای دینی و بومی و ناظر به واقعیات می دانم یعنی زمانی از نظر علمی قوی هستیم، که بتوانیم مطابق با چارچوب مبتنی بر الگوی اسلامی، شناخت پیدا کرده و راه حل بیابیم و مسائل را حل کنیم.
عضو هیئت علمی اسلامی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در پایان با تشریح فرآیند فکر یادآور شد: اما اینکه فرآیند فکر چگونه محقق می شود و مردم چگونه می توانند متفکر شوند، جای بحث دارد اما به طور کلی مواجهه با مسائل و چالش ها است که فکر را حادث می کند؛ در خصوص طراحی الگوی پیشرفت نیز باید اندیشمندان ما با مسائل واقعی مواجه شوند نه مسائل کاذب، لذا اگر این مواجهه به درستی انجام گیرد، فرآیند تفکر نیز رخ خواهد داد.
نظر شما