سعدی، خاکسار در راه اهل بیت (ع) است

به گزارش خبرنگار خبرگزاری شبستان از شیراز،  وحید سبزیان پور، دانشیار گروه ادبیات زبان عرب دانشگاه کرمانشاه امروز (۱اردیبهشت) در نشست علمی روز سعدی، ‌با اشاره به اینکه «خوشا شیراز وضع بیمثالش // خداوندا نگهدار از زوالش»، گفت: منظور حافظ از شیراز، مردم ادب دوست شیراز هم هست.

وی در خصوص فرهنگ ایرانی و عربی در آثار سعدی نیز اضافه کرد: فردوسی ایران دوست و ضد عرب بوده است و یک منتقد عرب ادعا کرده است که سعدی از خودش چیزی ندارد.

سبزیان پور با اشاره به اینکه دکتر شفیعی کدکنی، فردوسی را شناخته و با اشعار نیز «متنبی»، شاعر عرب زبان آشنا بوده است و اگر فردوسی پا روی متنبی ها نمی گذاشت شاهنامه به این شکل، پا نمی گرفت، افزود: فردوسی با شعر عرب آشنا داشته و پا روی سر آنان قرار داده است.

سبزیان پور با تاکید بر اینکه یک خانم دکتر مصری پایان نامه ای نوشته و از سعدی دفاع کرده است و متنبی را دریافت کننده ترجمه های اوستا و زند دانسته است، اظهار داشت: سعدی اقتباس از ادب عرب دارد اما با شیرن سختی شاعرانه به آن پرداخته است.

سبزیان پور، سعدی را شاعری با ویژگی های خاص از جمله عزت نفس، خوش بینی، دین داری و خاکساری در راه اهل بیت (علیهم السلام) دانست و تاکید کرد: در مقابل این موارد را در متنبی نمی بینیم چرا که او شاعری درباری است و از این درباری به آن درباری می رود و حتی ادعای نبوت کرده است.

این استاد دانشگاه یادآور شد: متنبی ادمی مغرور و دارای کبر بوده و از همه مهمتر اینست که سرقت ادبی و تعصب های نژادی زیادی از خود نشان داده است، اما سئوال اینجاست که شاعری که خودش سرقت ادبی می کند، چطور سعدی می تواند از او تاثیر بگیرد.

وی با اشاره به اینکه سعدی مضامین ادب عربی را آموخته است، اظهار داشت: فردوسی مسلمان است و از فرهنگ اسلامی متاثر است اما با داشته هایی که از ادبیات ایران باستان داشته، شاهنامه را بنا نهاده است.

سبزیان پور با تاکید بر اینکه در هیچ یک از دیوان های متنبی با این بیتی که دکتر محفوظ، منتقد عرب عراقی آورده است، وجود ندارد او می خواهد القا کند سعدی از متنبی وام دار بوده است، اضافه کرد: در منابع عربی از انوشیروان جملاتی نقل شده است که دشمن خرد را نباید کوچک شمرد، «دانی که چه گفت زال با رستم گرد // دشمن نتوان حقیر و بیچاره شمرد.» اما این منتقد عرب مصراع دوم را با تلفیقی از یک فرد دیگر می خواسته ادعا کند که سعدی وامدار اعراب است و با شیطنتی خاص سعدی را تحقیر کند و آن منتقد قصد داشته با حذف های هدفمند و مختلف سعی داشته سعدی را خوار کند.

سبزیان پور اظهار داشت: عبدالحسین زرین کوب، در کتاب «نه شرقی و نه غربی» از گلستان سعدی 52 مضمون را نقل کرده و گفته است که از ادبیات عرب وام گرفته شده است اما از بین مضمون 32 مضمون را جستجو کردم و نشان دادم قبل از شاعران ادب از ایرانیان باستان به شکل صریح نقل شده است.

وی با اشاره به اینکه بعد از شکست ایرانیان از متون پهلوی از بین رفتند ولی آثار ترجمه آن در منابع عربی کاملا واضح است، اضافه کرد: یک هزار مضمون اخلاقی در زبان عربی موجود است که صریحا از ایران باستان نقل شده است.

این مقام دانشگاهی با تاکید بر اینکه ادب فارسی تا چه اندازه متاثر از ادب ایرانیان باستان و تا چه حد متاثر ادبیات عرب، افزود: ادبیات عربی یک ادب خالص نیست و نوخاسته و تازه به دنیا آمده است و من ادعا می کنم مضامین موجود در ادبیات فارسی که توسط سعدی، حافظ و فردوسی منتشر شده است یا از طریق سینه به سینه و یا به شکل ترجمه از زبان عربی به دست آنان رسیده است چرا که اعراب در زمان حمله کتاب های ایرانیان را به تاراج بردند و یا سوزاندند.

سبزیان پور با اشاره به اینکه نمی توانیم تاثیر ادبیات فارسی را از ادبیات عرب انکار کنیم نکته ظریفی که مورد توجه قرار نگرفته است، افزود: فرهنگ عربی دوره عباسی ایرانی است و متاثر از ایران بوده اما متاسفانه پژوهش کاملی در این خصوص انجام نشده است و در جلد سوم امثال و حکم دهخدا از منابع عربی درباره ایرانیان مطلب نقل کرده است.