به گزارش گروه مهدویت خبرگزاری شبستان، در گذشته به پيشينه راه اندازي بي‌بي‌سي و به بخشي از توطئه‌هاي اين رسانه بين المللي اشاره شد. در ادامه مي‌خواهيم به موضع‌گيري‌هاي دور از واقعيت اين رسانه، درباره مهدويت بپردازيم.
با كمي بررسي مي‌فهميم، بيشترين حجم گزارش‌ها و مقاله‌هاي منتشر شده، در ميان رسانه‌هاي بين المللي غرب درباره مهدويت از سوي بي‌بي‌سي انجام شده است؛ در اين‌جا به بخشي از ديدگاه‌هاي بي‌بي‌سي در ارائه و شناساندن تفكر مهدويت و سم‌پاشي‌هاي اين رسانه، نسبت به مهدويت اشاره مي‌كنيم كه خواننده از لابه‌لاي آن به موضع‌گيري و تلاش‌هاي ضد مذهبي و ضد معنوي رسانه‌هاي غربي، از جمله بي‌بي‌سي نسبت به اسلام، تشيع و ايران اسلامي پي مي‌برد.
تعریف های جدید
در يكي از گزارش‌ها به قلم جمشيد برزگر، گزارشگر و مفسّر بخش فارسي بي‌بي‌سي ـ كه در نوامبر سال 2005 با نام «تعاريف و جلوه‌هاي تازه مهدويت در جمهوري اسلامي» منتشر شده است ـ موضوع مهدويت و توجه به آن از موضوع هاي جديد دانسته شده كه بعد از انقلاب اسلامي به آن توجه می شود، در حالي‌كه به اعتقاد معماران انقلاب اسلامي؛ مهدويت، از عوامل اصلي جهت دهنده و زيربناي انقلاب اسلامي بوده است.
در ادامه اين گزارش، نويسنده، توجه به مسجد مقدس جمكران را به بعد از انقلاب نسبت مي‌دهد و مي‌نويسد: باورهاي مربوط به مسجد جمكران را بيشتر دانشمندان ديني به رسميت نشناخته‌اند با اين همه، اين مسجد، اکنون موقعيتي منحصر به فرد پيدا کرده و يکي از شلوغ‌ترين مکان‌هاي مذهبي در ايران است.
بر خلاف اين ادعا از گذشته‌هاي بسيار دور، دانشمندان بزرگ شيعه به اين مسجد توجه داشته‌اند و داستان‌هاي بسياري از حضور آنها در اين مسجد مقدس، ثبت شده است و هيچ كدام از انديشمندان، وجود اين مسجد و اعتبار آن را رد نكرده‌اند.
نويسنده با اشاره به رواج برخي خرافات درباره مهدويت، توجه سياستمداران و نظام جمهوري اسلامي را عامل نشر خرافات مي‌داند و مي‌نويسد: شماري از منتقدان، رويکردهاي تازه گسترش يافته درباره مهدويت و سياست و حکومت جمهوري اسلامي را مسبب رواج اين باورها مي‌دانند با ژست دايه‌اي دلسوزتر از مادر و تأکيد مي‌کنند، پيامد چنين امري در نهايت سست شدن ايمان و باور مذهبي مردم خواهد بود و به چيزي جز جايگاه مذهب در جامعه آسيب وارد نمي‌كند.
آوردن نظر منتقداني كه نامي از آنها به ميان نمي‌آيد و نگفتن نظر موافقان، اين ذهنيت را ايجاد مي‌كند كه اين، ديدگاه همين مفسر و حاميان او است. شيوه بيان چند‌پهلوي مطلب و ارائه ديدگاه رسانه ی ياد شده، از زبان گروه‌هاي نامعلوم، از روش‌هايي است كه اين رسانه‌ها براي سم پاشي‌هاي سياسي و مذهبي خود استفاده مي‌كنند در حالي كه اگر اين مفسر و مفسران ديگر اين رسانه‌ها، به تاريخ توجهي مي‌كردند، متوجه مي‌شدند، انحراف‌هاي بزرگي مانند بابيت ـ كه به دليل تمسك به خرافات و سوء استفاده از معارف مهدويت به وجود آمد ـ به علت نبود آگاهي مردم و حمايت‌هاي مالي استعمارگران خارجي بود در حالي كه توجه سياستمداران به مهدويت، در جمهوري اسلامي پيش از انقلاب، منجر به انقلاب اسلامي شد و بعد از انقلاب، حركت بزرگ مبارزه با استكبار جهاني را به وجود آورد.
در اين گزارش، فعاليت‌هاي انجام شده، در حوزه مهدويت به دو گروه، تقسيم شده است: انجمن حجتيه و گروه جديدي که پيشينه امنيتي و اطلاعاتي دارند با دولت جديد مرتبط هستند و بدون درك ريشه‌داريِ موضوع مهدويت در باورهاي شيعي و كاركرد مهدويت در ساختار تشيع، برخي شايعات درباره ارتباط دولت نهم با مهدويت را مبنا قرار داده‌اند و تلاش مي‌كنند، سوء استفادة سياسيون از مهدويت را القاء نمايند.
پژوهشگران بي‌پژوهش
«موج تازه گرايش به مهدويت در ايران و ريشه‌هاي آن» نام پژوهشي است كه به قلم مهدي خلجي که در بي‌بي‌سي منتشر شده است، اين پژوهشگر با اشاره به توجه نسل جوان ايران به شعاير ديني و آيين‌هاي مذهبي به‌ويژه دربارة امام دوازدهم (عج) ادعا مي‌كند: افزايش رويکرد جامعة جوان ايران به آيين‌هاي ديني به‌ويژه آداب و شعاير مربوط به امام دوازدهم شيعيان (عج) در سال‌هاي اخير، نشانه‌‌اي بر روند رو به رشد عرفي شدن (جداشدن نهادهاي ديني از نهادهاي حکومتي) جامعه و فاصله گرفتن آن از ايدئولوژي اسلامي ارزيابي مي‌شود.
اين نظريه، نمونه‌اي از نظريات بي‌پايه‌اي است كه برخي نظريه‌پردازان رسانه‌هاي غرب منتشر مي‌كنند، بدون اين‌كه پژوهشي درباره آن انجام داده باشند. از طرف ديگر به اعتقاد بسياري از بزرگان دين از جمله معمار بزرگ انقلاب، شعاير ديني، اسلام و انقلاب را زنده نگه داشته‌اند و ايدئولوژي اسلامي در كنار همين شعاير و آيين‌ها مانند عاشورا، گسترش پيدا كرده و ميان مردم ريشه گرفته است.
در بخشي از اين پژوهش با نام «مسجد جمکران، نقطة آغاز» نويسنده مدعي است، رواج تفكر مهدويت از مسجد جمكران شروع شده و امروزه در ايران به اين گستردگي رسيده است. در ادامه، نويسنده تلاش مي‌كند با القاي اين موضوع ـ كه اين مسجد بر اساس خواب و خرافات، بنا شده است ـ در باورهاي امروز شيعيان دربارة مهدويت، خلل وارد كند. پژوهشگر بي‌بي‌سي مي‌نويسد: مسجد جمکران ـ که در روستايي به همين نام در نزديکي شهر قم قرار دارد ـ بر پايه خواب يکي از اهالي اين روستا، ساخته شده است و در آن، چاهي وجود دارد که برخي مردم با طي مراحلي، عريضه خود به امام زمان (عج) را درون چاه مي‌اندازند به اين اميد که وي، آنها را بخواند و حاجت نويسندگان نامه را روا کند.
اين پژوهشگر اگر به يكي از كتاب‌هايي مراجعه مي‌كرد كه درباره تاريخچه مسجد مقدس جمكران نوشته شده است، متوجه مي‌شد، كه اين جريان نه در خواب بلكه در بيداري اتفاق افتاده است.
جالب است، اين نويسندگان و گزارشگران بدون اشاره به ماهيت مسجد بودنِ مسجد مقدس جمكران ـ كه زايران در آن نماز امام زمان عجل الله تعالي فرجه الشريف را به‌جا مي‌آوردند و آثار تربيتي مهمي كه اين مسجد دارد ـ نظر خود را به چاه اين مسجد معطوف مي‌كنند كه در برابر اهميت مسجد، اعمال و نماز و آثار آن، اهميتي ندارد.
اين پژوهشگر در ادامه با اشاره به تاريخچه‌اي خودساخته از توجه به مهدويت در طول تاريخ، بابيت و بهاييت را در جايگاه مذهب معرفي مي‌كند و آن را از عوامل توجه به مهدويت در دوره قاجاريه مي‌شمارد در حالي كه بابيت و بهاييت به اعتقاد بزرگان شيعه، انحراف و سوء استفاده از موضوع مهدويت بود كه استعمارگراني مانند انگليس و روسيه به آن دامن زده، از آن حمايت كردند و اكنون بهاييت با حمايت صهيونيست‌هاي اشغالگر فعاليت مي‌كند.
وی در ادامه با اشاره به کارکرد سياسي پديده «آخرالزمان» بدون درك نياز بشر امروز به موضوع موعودگرايي در جهان به ويژه در غرب ـ كه منجر به توجه ويژه غرب به آخرالزمان شده است ـ توجه به اين موضوع را در ايران، ضعف و سقوط حكومت‌ها دانسته و گفته است: از نظر تاريخي، مسأله «آخرالزمان»، تلاش براي انطباق دوران معاصر بر آن و پيوستن حکومت موجود به حکومت امام دوازدهم (عج) در دوره‌‌هايي رواج يافته است که اقتدار حکومت ضعيف بوده است و مشروع بودن آن، جاي ترديد دارد در حالي كه توجه به موضوع مهدويت و مباني فكري شيعه، باعث آگاهي و هماهنگي مردم ايران شده و موجب شكل گيري نظام جمهوري اسلامي، قدرت گرفتن آن و تاثير بسيارش در معادله‌هاي بين المللي شده است.
اين پژوهشگر، اعتقاد مردم ايران به‌ويژه جوانان به مهدويت را دليل سرخوردگي آنها مي‌داند و مي‌نويسد: شايد گرايش مردم به‌ويژه جوانان به تفسير ويژه‌اي از مهدويت، نشانة پيشرفت فرايند عرفي شدن باشد؛ ولي اين شرايط موجود، نوعي سرخوردگي است و ممكن نيست، جامعه را از درون به مرحله سياسي تازه‌‌اي وارد کند.
اين تفسير در حالي است كه بعد از انقلاب اسلامي، تفكر مهدويت در جايگاه راهكاري مؤثر، به جهان شناسانده شده است و در بحران انديشه‌هاي به بن‌بست رسيده غرب، روشي براي نجات بشريت از بن‌بست پوچي ارائه مي‌كند.
اين نويسنده بدون درك مهدويت، با نگاهي جامعه شناسانه به گسترش توجه به مهدويت در جامعه ايران (بدون در نظر گرفتن گسترش موعودگرايي در جهان امروز ) ، اميدِ ساخته شدن مدينه فاضله مهدوي را ـ كه از ابتداي اسلام مطرح شده است ـ از نشانه‌هاي پوچ جوانان ايراني مي‌داند در حالي كه مهدويت در تاريخ و موعودگرايي در هر جاي جهان، نشانه اميد و پوپايي بوده است، جالب است، اين پژوهشگران به نقش مهدويت در شكل‌گيري انقلاب اسلامي ايران اعتراف مي‌كنند و اكنون بر پايه توهم‌هاي خود، همين تفكر را سبب پوچي جوانان اين سرزمين و اين انقلاب مي‌شمارند.
در گزارشي كه به قلم تام پورتئوس در بي‌بي‌سي منتشر شده است، نویسنده سفري به ايران داشته و از مسجد مقدس جمكران ديدار كرده است، اين گزارشگر بعد از توصيفاتي از فضاي اين مسجد به موضوع اعتقاد مردم به مهدويت پرداخته و نخست با اشاره به گروه انحرافي انجمن حجتيه بدون ارائة هيچ مدركي، مسؤولان نظام را از اعضاي اين گروه شمرده است و گمان كرده، هر كسي درباره انديشة مهدويت فعال باشد، يكي از اعضاي انجمن حجتيه است.
وی در ادامه گفت‌‌و‌‌گو و ارائه اين تفكر ناب را به جهانيان، نوعي فريب مردم مي‌داند. در حالی که اگر اين گزارشگر در دوران دفاع مقدس اواخر انقلاب و يا پيش از انقلاب به ايران مي‌آمد و رابطه تفكر مهدويت را با انقلاب اسلامي و بسياري از باورها و اعتقادات مردم شيعه جهان بررسي مي‌كرد به نتايج بسيار جالب‌تري مي‌رسيد و متوجه مي‌شد، اين تفكر در همة رويدادهاي سازندة شيعيان جهان، تاثير مستقيمي داشته است.
اين گزارشگر مدعي است: در سال‌هاي اخير، اعتقاد به بازگشت امام غايب (عج) به سرعت ميان همه مردم رشد کرده است.
مواردي كه در اين‌جا آمد، بخشي از دروغ پردازي‌ها و سم پاشي‌هاي بنگاه سخن پراكني انگلستان است كه در چند سال گذشته، تلاش كرده است با استفاده ابزاري از مهدويت، افزون بر تحليل‌هاي مغرضانه درباره سياست‌هاي نظام جمهوري اسلامي ايران، اطلاعات نادرست و دروغين درباره مهدويت به مخاطبان خود ارائه دهد و به اندازة خود از گسترش انديشه‌هاي مهدويت ـ كه اكنون بسيار مورد توجه انديشمندان غربي قرار گرفته است ـ جلوگيري كند.
توجه ويژة انديشمنداني مانند ميشل فوكو ـ كه از فيلسوفان معروف فرانسوي است ـ به موضوع انقلاب اسلامي در ايران و ريشه‌هاي آن ـ كه مهدويت را يكي از عوامل سازندة اين انقلاب بيان مي‌كند و تفكر شيعه را ابزاري كارآمد در به وجود آوردن سياست معنويت در برابر سياست سكولار غرب در جهان مي‌داند ـ هراس سردمداران سرمايه‌داري غرب را از گسترش انديشه‌هاي استكبار‌ستيز مهدويت بر‌انگيخته است كه نتيجه‌اش، برخوردهاي گوناگون با اين انديشه از رسانه‌هاي گوناگون مانند فيلم‌هاي سينمايي، گزارش‌هاي تلويزيوني، سايت‌هاي اينترنتي و ...بوده است.
بايد توجه داشته باشيم‌كه، پژوهشگران، مفسران و گزارشگران اين رسانه‌ها، امكان دسترسي به همة اطلاعات لازم دربارة انديشه‌هاي شيعه را دارند با اين حال با وارونه جلوه دادن و دروغ پردازي تلاش مي‌كنند، انديشه‌اي مسخ شده را به نام انديشة تشيع منتشر نمايند.
منبع: پایگاه اطلاع رسانی حوزه
نظر شما