دکتر مهدی زارع، استاد پژوهشکده زلزله شناسی در گفتگو با خبرنگار محیط زیست شبستان درباره طرح آمایش سرزمین گفت: طرح آمایش سرزمین از موضوعاتی است که بعد از جنگ جهانی دوم در دنیا فرانسوی ها به نوعی پیشتاز آن بوده اند. در ایران نیز طرح موضوعی آمایش سرزمین یک سابقه 50 ساله دارد.
مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی افزود: ساماندهی انسان ها در مناطق مختلف، ایجاد شهرهای جدید، اقداماتی که برای ساماندهی حاشیه شهرها انجام می شود همه از جنس آمایش سرزمین است.
چالش های پیش روی عدم اجرای مناسب طرح آمایش سرزمین
زارع با بیان اینکه طرح آمایش سرزمین به دلیل چندین چالش پیش رو به طور مناسب انجام نشده است، خاطرنشان کرد: عوامل طبیعی و عوامل انسانی در عدم اجرای مناسب طرح آمایش سرزمین در کشورمان بوده است.
وی با اشاره به عوامل طبیعی تاثیرگذار در اجرای طرح آمایش سرزمین، اذعان داشت: ایران سرزمینی است که همواره با مساله کمبود آب مواجه بوده است و به ویژه طی 20-10 سال اخیر این مساله به صورت جدی مطرح شده است.
استاد پژوهشکده زلزله شناسی با بیان اینکه وقوع زلزله از دیگر عوامل طبیعی تاثیرگذار در آمایش سرزمین است، خاطرنشان کرد: طبق سرشماری سال 85 حدود 26هزار شهروند کشته شده در زلزله بم جایگزین شده اند و آمایش سرزمین به اجبار اتفاق افتاده است.
زارع با بیان اینکه عوامل طبیعی نظیر سیل، زلزله و خشکسالی در آمایش سرزمین موثر هستند، تصریح کرد: عامل انسانی از عوامل دیگری است که در اجرای این طرح نقش آفرینی می کند یعنی مدیریت با نگاه علمی هر چقدر کمتر باشد، اتفاقات و حوادث طبیعی به دست عملکرد طبیعت سپرده می شود.
مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی با بیان اینکه نمی توان از تاثیر عوامل طبیعی بر آمایش سرزمین چشم پوشی کرد، افزود: از سوی دیگر نباید مجوز حفر چاه های زیاد را صادر کنیم تا جایی که زمین نشست کند، و اجازه ندهیم در مناطق خطرناکی نظیر دامنه های کوه و گسل ها که پتانسیل زمین لرزه وجود دارد، شهرک سازی انجام شود.
وی تاکید کرد: فضای شهری، باغ ها و زمین را با توجیه اینکه به بودجه نیاز داریم و برای کسب درآمد به فروش می رسانیم و درآمد آن را برای احداث زیرساخت های شهری هزینه می کنیم.
مدیریت کلان به ویژه در توزیع جمعیت شهرها علمی نبوده است
استاد پژوهشکده زلزله شناسی تصریح کرد: مدیریت کلان برای شهرهای ایران مخصوصا در توزیع جمعیت تا به امروز مدیریت علمی نبوده است بنابراین باعث شده تا آمایش سرزمین به درستی انجام نشود.
زارع با بیان اینکه برنامه های مدون خوبی در حوزه آمایش سرزمین داریم که از آن جمله می توان به بخشی از برنامه اقتصاد مقاومتی و برنامه ششم توسعه اشاره کرد، افزود: برنامه های خوبی در کشورمان تهیه و تدوین می شود اما باید افرادی بیایند که این برنامه ها را معتمدانه و دلسوزانه به پیش ببرند و از طرفی رویکردشان نیز باید ملی باشد.
مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی یادآور شد: احداث جاده برای توسعه شهر ضروری است اما اگر این اقدام یک پارک ملی را نابود کند، به استان و کشور آسیب وارد می کند، گونه های جانوری و گیاهی را ازبین می برد و تنوع زیستی را تخریب می کند. بنابراین برای توسعه شهری باید ایده های جایگزین بهتری بیابیم.
وی تصریح کرد: از نظر داشتن سند و برنامه مکتوب کلان، کشوری هستیم که برنامه های خوبی داریم و اهداف خوبی در برنامه ها تدوین شده و چشم اندازهای واقع بینانه ای در برنامه ها تعریف شده است این درحالی است که در عمل دچار ضعف اجرایی هستیم.
زارع ادامه داد: در مدیریت علمی همیشه علم نگاه پیش بینی می دهد و در پیش بینی نگاه به آینده وجود دارد در واقع باید در برنامه ریزی ها به دغدغه های 10 تا 20 سال آینده نیز باید توجه داشته باشیم.
ضرورت و اهمیت نیازسنجی و امکان سنجی در اجرای طرح آمایش سرزمین
مدیر گروه زلزله شناسی مهندسی افزود: جابه جایی جمعیت در ایران از نظر کیفیت و تعداد جمعیت جابه جا شده تبعات اجتماعی و فرهنگی، حاشیه نشینی هایی که ایجاد می کند، از نظر اقتصاد کشور نیز مسائلی را ایجاد می نماید که حتما باید لحاظ کنیم.
وی با اشاره به ضرورت و اهمیت نیازسنجی و امکان سنجی در اجرای طرح آمایش سرزمین، خاطرنشان کرد: کل منطقه شهری 22 تهران روی گسل های شمال تهران در حال احداث است و منطقه شهرسازی در نزدیکی پهنه گسل ها خواهد بود که این موضوع نکته مهمی است که باید به آن توجه شود.
نظر شما