میراث فرهنگی فراموش شده مساجد تاریخی، یادگاری از خیرین نسل های قبل

به گزارش خبرگزاری شبستان، سال گذشته بر آن شدیم تا مساجد تاریخی منطقه یازده تهران را به مخاطبان مان معرفی کنیم. اهمیت معرفی و آشنایی با این مساجد از آن جهت بود که اساسا بافت و شاکله منطقه یازده شهرداری تهران نیز منطقه ای تاریخی است و علاوه بر آن بسیاری از حوادث مهم در دوران معاصر در محله های این منطقه رخ داده است و به ویژه در دوران انقلاب اسلامی مردم ساکن در منطقه فعالیت های فراوانی را در حمایت از انقلاب اسلامی داشتند و مساجد در این میان نقش مهمی را ایفا کرده اند.

آنچه که در ادامه می آید مروری بر تاریخچه، فعالیت ها و شاکله مساجد منطقه یازده تهران است:

کمرنگ شدن فعالیت های مسجد عیسی خان وزیر به علت بنای مخروب مدرسه علمیه

حتی از نام این مسجد می توانیم متوجه قدمت این مسجد شویم: عیسی خان وزیر، شخصی که در سال 1323 این مسجد را ساخت، او که حاکم تهران بود تصمیم گرفت تا این مسجد را بسازد تا به قول معروف هم خدمتی کرده باشد و هم اینکه گام در مسیر جد خود امام زین العابدین(ع) گذاشته باشد. شجره نامه و مختصری از احوالات او در کتیبه ای در مسجد وجود دارد و نمازگزارانی که در این مسجد حضور می یابند می توانند این کتیبه را ببینند. گفت وگوی خبرگزاری شبستان با حجت الاسلام واعظی امام جماعت این مسجد را می توانید در لینک زیر بخوانید:

http://www.shabestan.ir/detail/News/483470

مسجدی به یادگار از دوران ظل السلطان های قجر

مسجدالاقصی، مسجد مشیرالسلطنه، یا همان مسجد ساعت از جمله مهمترین  و البته معروف ترین مساجد تهران است، آجر به آجر این مسجد ارزش تاریخی دارد. برج ساعت این مسجد معروف است به گونه ای ظاهرا مردم تهران روز خود را با صدای زنگ این ساعت تنظیم می کرده اند.

با این حال و با وجود تمام ماجراهای تاریخی که در مورد این مسجد بیان می شود اما مورد بی مهری قرار گرفته است و اگر نبود مختصر رسیدگی سازمان میراث فرهنگی و صنایع دستی تاکنون وضعیت مسجد و تخریب تدریجی آن بدتر از این می شد.

خبرگزاری شبستان با حضور در این مسجد و گفت وگو با حجت الاسلام بهاری، امام جماعت مسجد ساعت در مورد مشکلات این مسجد و وضعیت ساختمان آن گزارشی مفصل را تهیه کرد که می توانید در لینک های  زیر بخوانید:

http://www.shabestan.ir/mobile/detail/news/478879

http://www.shabestan.ir/detail/News/482346

کوزه به جای فیروزه؛صدای ناله مساجد تاریخی در همهمه داربست ها

شصت سال قبل، درست در یازدهمین روز از بهمن ماه سال 1334 بود که مسجد «حاج رجبعلی» در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفت. این مسجد که سند معماری فاخر ایرانی اسلامی را در جای جای آجرها و کاشی هایش حمل می کند، روزگاری به دست استاد رستم معمار بروجردی و به خواست کدخدای سنگلج وبازار ساخته شد. معماری که بقعه حضرت ابوالفضل العباس(علیه السلام) نیز از سوی او ساخته شد و سالیان سال محل حضور زوار بود.

با این حال اما مسجد حاج رجبعلی در گذر زمان مورد بی مهری قرار گرفت، فیروزه های معروف این مسجد به سرقت رفته و کوزه به جای آن فیروزه ها در بنای مسجد جا خوش کرد، در و دیوار مسجد رو به تخریب نهاد تا جایی که آنچه که از دور از نمای این مسجد قابل مشاهده بود هیچ شباهتی به مسجد سال ها قبل نداشت. این وضعیت ادامه داشت تا بالاخره با پیگیری های متعدد امام جماعت مسجد و مردم بالاخره کار مرمت و ترمیم این مسجد آغاز شد و شاید بهتر است بگوییم از نو آغاز شد چرا که در گذشته نیز مرمت بنا در دصتور کار قرار گرفته اما نیمه کار رها شده بود. این بار اما مساله ترمیم و مرمت این مسجد به نتیجه رسید و خوشبختانه بنای مسجد در حال مرمت است.

  گزارش خبرگزاری شبستان از مسجد حاج رجبعلی را می توانید در لینک زیر بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/473774

فعالیت های مسجدی نود و چهار ساله که از سر گرفته شد

سال 1322 مسجد ولی الله الاعظم حوالی خیابان شاپور سابق ساخته شد. این مسجد توسط یک روحانی به نام شیخ حسن شریعت سنگلجی بنا شد و تا سال ها محل مراجعه مردم بود اما به تدریج با جریاناتی که پیش آمد مسجد از حالت مسجد فعال و پویا خارج شد و به گفته حجت الاسلام زاهدانی، امام جماعت این مسجد، تقریبا فضای شبیه به حسینیه پیدا کرد که تنها یک نوبت نماز در آن اقامه می شد. اما این وضعیت دوامی نیافت و فعالیت های مسجد از سر گرفته شد.

اکنون تنها مشکلی که وجود دارد کمبود منابع مالی برای مسجد ولی الله الاعظم است چراکه این مسجد هیچ موقوفه ای هم ندارد.

گزارش خبرگزاری شبستان از این مسجد را می توانید در این لینک بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/485893

مسجدی پنجاه متری یادآور وقف کوچک حاجیه کوکب

مسجد کوکب الحاجیه را می توان از آن دست مساجدی دانست که واقف اش عاشق راز و نیاز بوده است و مرحوم حاجیه کوکب در زمان حیات اش علاقه مند بود که نمازش را به جماعت بخواند در نتیجه فضایی به مساجد پنجاه متر را از منزل اش ر ابه ساخت مسجد اختصاص داد، مسجدی که بخشی از خانه اش بود.

این مسجد در خیابان وحدت اسلامی، بعد از پل ابوسعید، خیابان فرهنگ واقع شده است.

گزارش خبرگزاری شبستان از این مسجد را می توانید در لینک زیر بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/484067

مشکلات عجیب و غریب مسجد منشورالسلطان

هفتاد و چهار سال قبل بود که یکی از متمولین تهران تصمیم گرفت مسجدی را حوالی میدان «حر» امروز تاسیس کند. او زمینی وقف کرد و مسجدی ساخت اما شاید هرگز حتی به ذهن اش خطور نمی کرد که این مسجد کوچک سال ها بعد دستخوش چه مشکلاتی خواهد شد.

این مسجد که نمایی ساده دارد و از گنبد و گلدسته در آن خبری نیست، محل حضور جمع کثیری از نمازگزاران است با این حال وضعیت قال تاملی دارد. وجود ساختمانی که غیرمجاز در حیاط مسجد ساخته شده است فعالیت های این مسجد را مختل کرده است. در راستای بررسی این وضعیت با حجت الاسلام مهدی محمدی، امام جماعت مسجد گفت وگو داشتیم که می توانید ماحصل آن را در لینک زیر بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/477850

بازسازی مسجدی که در آن به سمت خیابان ولیعصر باز می شود

بیش از نیم قرن از ساخت مسجد پنبه چی می گذرد. مسجدی که به ویژه در دوران انقلاب اسلامی نقش مهمی را ایفا کرد و برگزاری یادواره هرساله شهدای مسجد پنبه چی در میان مردم معروف است.

این مسجد به مرور زمان اما دچار فرسودگی بنا شد تا جایی که اقامه نماز در مسجد امکان پذیر نبود در نتیجه نزدیک به دوسال قبل کار بازسازی کلی مسجد کلید خورد. امروز بعد از گذشت دوسال بخش اعظم ساختمان مسجد ساخته شده است و تنها بخش هایی از کار نورپردازی و برخی بخش های دیگر مسجد باقی مانده است.

می توانید گزارشی خبرگزاری شبستان و گفت وگو با حجت الاسلام عباسیان، امام جماعت مسجد پنبه چی را در لینک زیر بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/483917

مسجدی هم سطح با عالی قاپوی اصفهان

بانو فخرالدوله، او کسی بود که بیست و هشت یتیم را تا زمان مرگ اش سرپرستی کرد؛ از اعیان و اشراف سلطنت قاجار بود اما همواره سعی در اصلاح و بازسازی و توسعه داشت به طوری که راه اندازی اولین تاکسیرانی تهران از جلمه اقدامات او به حساب می آید.  زنی که به توصیف رضاخان تنها مرد خاندان قاجار بود. رضاخان گفته بود: قاجاریه یک مرد و نیم داشت، مردش فخرالدوله و نیم مردش آقا محمد خان قاجار بود.

و این وصف زنی است که مسجد فخرالدوله، یا همان فخرآباد موقوفه اوست. آن مرحوم مسجدی را وقف کرد که تا سال ها جزو یکی از نمادهای اصلی شهر تهران محسوب می شد. اینکه فعل را گذشته به کار بردیم از آن بابت است که این مسجد اکنون دیگر مثل گذشته نیست، یعنی دیگر نماد شهری اقلا در اطراف و پیرامون مسجد نیست چراکه ساخت ناگهانی و بدون اطلاع پاساژ تجاری در مجاورت مسجد به کلی مسجد را از دیدگان پنهان کرده است. ما برای بررسی این وضعیت و ماجرای ساخت این پاساژ به مسجد فخرآباد رفتیم با امام جماعت این مسجد به گفت وگو نشستیم که حاصل آن را می توانید در لینک زیر بخوانید:

http://shabestan.ir/detail/News/519579

مساجد تاریخی، مأمن نیایش و البته میراث فرهنگی ما هستند

آنچه که سبب شد طی یکسال گذشته پرونده بسیاری از مساجد را ورق بزنیم شاید بر می گشت به این مساله که بسیاری از این مساجد در آستانه فروریختن بودند. برخی مانند مسجد حاج رجبعلی که به واقع تقریبا تبدیل به بنایی مخروبه شده بودند و برخی مانند مسجد ساعت در آستانه تخریب. هدف ما این بود که بتوانیم مسئولان زیربط را نسبت به وضعیت این مساجد بیش از پیش آگاه کنیم. هرچه نباشد این مساجد یادگار نسل های گذشته است. نسل هایی که با شنیدن صدای اذان بی هیچ وقفه ای به سوی مسجد می رفتند تا نماز خود را به جماعت در مسجد اقامه کنند.