به گزارش خبرنگار گردشگری شبستان، آیین نوروز به عنوان جشن ملی ایرانیان از قرن ها پیش در حوزه ایران، فرهنگی مرسوم بوده است. این آیین به مرور زمان، از صورت گاه شناسی به یک مولفه دینی و سیاسی تبدیل شد و جایگاه ویژه ای در فرهنگ ملل مختلف یافت.
جشن نوروز که از سال 583 هجری قمری به عنوان جشن ملی اعلام شد، دارای مراسم و سنت هایی است که ریشه در اساطیر ایران زمین دارد.
برگزاری جشن نوروز آمیخته با آیین هایی است که ریشه در فرهنگ ملل جغرافیایی نوروز دارد. بنابراین در جغرافیایی نوروز که شامل خاورمیانه، بالکان، آسیای میانه، آسیای صغیر، شبه قاره هند و... می شود، آیین های نوروزی به اشکال گوناگون برگزار می شود.
این آیین ها در آداب و رسومی چون استقبال از بهار با پاکی و زدودن آلایش ها، آمدن میر نوروزی، آب پاشی، افروختن و گستردن هفت سین و غیره تجلی می یابند.
آیین نوروز براساس نظم و بنیان طبیعی استوار شده است. این بنیان طبیعی، دارای ویژگی هایی است که هم واجد ویژگی های طبیعی است و هم از مشخصه اجتماعی برخوردار است.
در عین حال، این بنیان های طبیعی نوروز، زیمنه ساز صلح و دوستی در رابطه میان انسان و طبیعت و انسان با انسان است. این بنیان ها عبارتند از آغاز، پایان، تنوع زندگی، حیات، چرخه (اکوسیستم)، همگونی با طبیعت، طبیعت بشر، مفهوم تحول، ارزش ( نه بهای) طبیعت، انرژی، دوری بودن زمان، تاکید بر پیشرفت و در نهایت دوستی. که همزمان برای طبیعت و انسان دارای کاربرد است که با درک نوروز از منظر طبیعی به بسیاری از ابعاد زیست انسان ایرانی در سیر تاریخی آن می توان رسید.
حوزه نوروز و پهنه جهانی آن
جشن نوروز فقط متعلق به ملت ایران در چارچوب و قلمرو کنونی نیست. بیش از ۲۰۰ میلیون نفر از مردم جهان، نوروز را متعلق به خود و فرهنگ تاریخی خود می دانند و آن را پیام آور صلح و راستی و یگانگی می شمارند.
جهانیان نیز ارزشمندی این روز ایرانی و جغرافیای آن را به رسمیت شناخته اند به طوریکه در سال ۲۰۱۰ میلادی روز ۲۱ مارس ( یکم فروردین ماه) روز جهانی نوروز، زیر عنوان «فرهنگ صلح» در سازمان ملل متحد به تصویب رسید و تاکید شد که جشن های نوروز به عنوان میراث مشترک کشورهای حوزه نوروز که از طرف سازمان یونسکو به ثبت جهانی رسیده بودند، مورد توجه و احترام قرار گیرد.
تجلی صلح و همزیستی در شمایل های فرهنگی
پیام صلح و دوستی نوروز، در ایران همیشه به انواع مختلف ثبت شده است. در این میان، تمبرهای پستی به عنوان اسنادی گرانبها و شمایلی فرهنگی در به تصویر کشیدن و انتقال پیام های مهم به سراسر جهان، جایگاه خاصی را به خود اختصاص می دهند.
میراث تداوم و پیوستگ تاریخ فرهنگ ایرانی در مفهوم سازی صلح و همزیستی از نتایج جالبی است که تمبرهای ایرانی در نوروز هر سال برای همه ملل و اقوام به زیبایی به نمایش می گذارند.
جشن نوروز، جشنی که با طبیعت هماهنگی دارد و همواره یادآور و نویدبخش صلح بوده است و از گذشته های دور، راه نجات و آرامش انسان و صلح پایدار را در طبیعت می دانسته است و این پیام از طریق تمبرهای پستی نوروزی هر ساله با موضوع اصلی گیاهان، حیوانات و انسان ها به مناسبت نو شدن سال و فرارسیدن بهار طبیعت منتشر می شوند.
در گیاهان، حیوانان و انسان ها مفاهیم رمزگونه ای وجود دارد که پیوند آنها را با نوروز و صلح و دوستی نشان می دهد. رابطه محیط زیست و صلح سابقه ای طولانی دارد به طوریکه نوید صلح و هماهنگی، در جهان طبیعت پیدا می شود. صلح و عدالت اجتماعی در سایه هماهنگی و عدالت با محیط زیست به دست می آید. البته تاکید بر سلامت محیط زیست و ارزش ذاتی طبیعت، انسان را نیز دربر می گیرد.
تجلی حفاظت از طبیعت و محیط زیست در فرهنگ نوروز
تمبرهای نوروزی با نمایش شمایل هایی از گل و گیاهان متنوع، پرنده ها و حیوانات مختلف حیات وحش و انسان با هرآنچه با آن مرتبط است، به شاهدی مهم از میراث پیشینیان مبدل شده است که در آن جایگاه طبیعت و حفاظت از آن به خوبی مشهود است.
طبیعت همراه با تغییر و تحولات خود قبل از وجود انسان حضور داشته است و ظهور انسان موجب شد تا تعاملات بین انسان و سایر واحدهای طبیعت آغاز شود و به عنوان واحدی از طبیعت در عملکرد طبیعت دخیل شود و جامعه با طبیعت و محیط زیست متصل شود و گره بخورد و مفهوم خمزیستی صلح آمیز شکل بگیرد.
در این همزیستی، طبیعت پایه ای بود که همه واحدهای آن اعم از گیاهان، حیوانات و انسان به آن وابسته هستند و درک عمیق از این وابستگی و ارتباط، الهام بخش صلح بشری است. داستان صلح انسان ها با خود و طبیعت با شمایلی از سفره نوروزی که همزمان نمادی از جمع شدن و پیوستگی صلح آمیز است، راه آرامش و زیستن سالم را معرفی می کند.
نظر شما