حکایت تاریخ ایران زمین به روایت فلک الافلاک

خبرگزاری شبستان خرم آباد، قلعه باستانی فلک الافلاک یکی از بی نظیرترین آثار باستانی ایران و جهان است که همچون نگینی درخشان برفراز لرستان و شهر خرم  آباد می درخشد.

این قلعه زیبا و دیدنی با 5300 متر مربع مساحت بر فراز تپه ای در مرکز شهر خرم آباد، با چشم اندازی فوق العاده زیبا قرار گرفته است.

حریم این تپه باستانی، از شرق و جنوب غربی به رودخانه خرم آباد و از غرب به خیابان و محله دوازده برجی و از سمت شمال به خیابان فلک الافلاک محدود می شود.

فلک الافلاک با همان دژ شاپور خواست( دژ شاپور خواست نام قدیمی فلک الافلاک است که به دوره ساسانیان بر می گردد)، دارای 8 برج مدور و دیوارهای بلند و مستحکم است.

 وسعت محوطه باستانی که محل واقعی تحولات تاریخی بناست، حدود 400×300 متر مربع و ارتفاع تپه با احتساب دیوارهای بنا از سطح خیابانهای مجاور حدود 40 متر است.

فضای داخلی بنای فعلی به چهار تالار نسبتاً بزرگ حول دو حیاط و تعدادی تالار و اتاق تقسیم شده است. ابعاد حیاط اول 5/22×31 متر و ابعاد حیاط دوم 21×29 متر است. در ورودی بنا در سمت شمال و در بدنه برج شمال غربی تعبیه شده است.

جاری شدن چشمه پر آب گلستان از دامنه شمالی تپه از ویژگیهای اصلی بنا به شمار می آیند . از سوی دیگر نزدیکی بنا با غارهای پیش از تاریخ دره خرم آباد و دیگر آثار دوران تاریخی نظیر سنگ نبشته ، مناره آجری آسیاب گبری ، پل شکسته و گرداب سنگی ، بیانگر پیوستگی تاریخی قلعه با آثار یاد شده می باشد.

معماری کنونی بنا ، بیانگر الحاقات فراوانی است که در دوران های گوناگون به دان افزوده شده ، بیشترین این تحولات مربوط به دوره صفویه تا قاجار می باشد.

عطا حسن پور، کارشناس میراث فرهنگی لرستان، گفت: قلعه فلك الافلاك پس از ثبت در فهرست آثار ملي كشور، موزه فلك الافلاك نام گرفته و شامل بخش هاي مردم شناسي، هنرهاي سنتي و باستاني شناسي مي شود.

وی افزود: در تالار موزه مردم شناسي، عكس ها و ماكت هاي كوچك و بزرگ متعددي از شيوه ها و رسوم گوناگون زندگي مردان وزنان عشاير و روستايي در منطقه لرستان به نمايش گذاشته شده است.

حسن پور، اظهار داشت: كي از ديدني هاي موزه مردم شناسيي سنگ قبرهاي اهالي منطقه است كه با ديگر نواحي ايران تفاوت بنيادي دارند. در اين نواحي رسم بوده كه بالاي قبر، سنگي عمودي كار گذاشته و روي آن صحنه هايي از زندگي فردمتوفي را حجاري مي كرده اند. به عنوان مثال اگر متوفي شكارچي بوده، روي سنگ قبر عمودي وي تصاويري از اسلحه، شكار و… حك مي كردند.

وی تصریح کرد: بخش قابل توجه ديگر موزه فلك الافلاك، تالار باستان شناسي است. در اين قسمت، تعداد زيادي اشياي ارزشمند مفرغي، سفالي و سنگي متعلق به هزاره هاي پيش از ميلاد به نمايش گذاشته شده است.

این کارشناس میراث فرهنگی لرستان، اظهار کرد: اين آثار طي سالهاي اخير از قاچاقچيان و حفاران غيرمجاز ضبط شده يا در پي حفاري و كاوش گروههاي باستان شناسي به دست آمده و مجموع آنها بيانگر قدمت، ديرينگي و پيشرفت تمدن كهن منطقه لرستان است.

درب ورودي فلك الافلاك درسمت شمال و در بدنه برج شمال غربي تعبيه شده و راهروي ورودي حياط دوم در گوشه جنوب شرقي حياط اول از زير يك طاق نماي رفيع مي گذرد.

طاق نماي ديگري معاذي اين طاق نمادر گوشه شمال شرقي حياط اول برپاست و چاه آب قلعه در محوطه پشت اين طاق نما حفرشده است. اين چاه، 40متر عمق دارد و بجاری شدن  چشمه پر آبخش بزرگي از بدنه آن با برش صخره ها به چشمه گلسان راه يافته است. در گذشته آب موردنياز دژ فلك الافلاك از اين چاه تأمين مي شد كه اكنون  نیز قابل بهره بهره برداری است.

استان لرستان به عنوان نگین زاگرس دارای آب و هوایی کوهستانی است که از شمال تا جنوب آن با تنوع آب و هوایی با هم متفاوت است و می توان گفت دارای تنوع چهار فصل است.

این استان سرزمین پل های تاریخی، آبشارهای زیبا و تالاب های کم نظیر و رودخانه ها و دریاچه های بی نظیر طبیعی است.

در کنار جاذبه های گردشگری طبیعی استان لرستان سرزمین آثارتاریخی کم نظیر همچون فلک الافلاک،  مناره آری، پل شکسته، گرداب سنگی، مسجد قدیمی همچون مسجد جامع بروجرد، مسجد سلطانی بروجرد و... است.