جایگاه مسجد در جهان امروز

 خبرگزاری شبستان، امروزه مساجد در غرب و نیز جهان اسلام از جایگاه مطلوبی برخوردار نیستند، البته ممکن است جایگاه مسجد در منطقه ای نسبت به منطقه دیگر متفاوت باشد اما با یک نگاه کلی می توان دریافت که مساجد کنونی با مسجد در صدر اسلام فاصله دارند.

 امروزه از یک سو تهدیدهای دشمنان  علیه اسلام فراوان و روز افزون است، اسرائیل سرزمین های قدس شریف را به اشغال در آورده و تخریب مسجد الاقصی را در سر می پروراند، آمریکا با دخالت های فراوان در کشور های اسلامی و ظلم ها و فشارهای روز افزون نسبت به آنان شروع مجدد جنگ های صلیبی را فریاد می کشد، تمام امکانات و تجهیزات استکبار جهانی علیه اسلام فعال شده هجمه فرهنگی به صورت وسیع در جریان است و نیزاحتلافات شدید میان کشورهای اسلامی دل هر مسلمانی را پر از اندوه می سازد.

 از سوی دیگر ظرفیت ها و امکانات جهان اسلام بسیار چشمگیر می باشد، جهان اسلام بخش عظیمی از آسیا، آفریقا و اروپا را دست خویش دارد، امکانات اقتصادی جهان اسلام به گونه ای است که جهان غرب را به خود وابسته کرده است و مهمتر اینکه گستردگی مساجد در جهان اسلام و پراکندگی آن در اقصی نقاط عالم، سنگری مستحکم و پایگاهی قدرتمند برای برون رفت از مشکلات و مقابله با توطئه های دشمنان در اختیار حاکمان مسلمان قرار داده است و بر ماست از این سنگر ارزشمند و ظرفیت والا به نحوی شایسته استفاده کنیم.

مسجد در کشورهای غیر اسلامی

شاید بتوان گفت که جایگاه مسجد در میان غیر مسلمانان بهتر از جایگاه آن در جهان اسلام است، زیرا که به لحاظ کارکردی و نقش آفرینی به مسجد معیار و مطلوب اسلام نزدیک تر است شاید بتوان علت را در نکته ای جالب جستجو کرد. تجربه نشان داده است که هرگاه مسلمان تحت فشارهای  حکومت های خود قرار گیرند، سعی می کنند خود را به یکدیگر نزدیک ساخته انسجام و هماهنگی پیدا کنند.

 برخی از گروه های اسلامی جهت دفاع ایز حقوق مسلمانان و کمک به آنان اقدام به تشکیل سازمان های مردم نهاد می کنند. گستردگی و پراکندگی چنین سازمان هایی در کشورهای غیر مسلمان فراوان است. به عنوان نمونه می توان به صندوق های قرض الحسنه، ایجاد کشتارگاههای گوشت حلال، راه اندازی آشپزخانه های پخت غذای حلال و تشکیل گروه های ازدواج اسلامی اشاره کرد. نکته جالب اینکه محور انسجام اسلامی و فعالیت های گروه های مسلمان، مسجد است.

 مخاطبین اصلی مساجد در کشورهای غیر اسلامی دارای مذاهب و سلائق متفاوتی هستند. اما دو عامل دین و مسجد آنها را به یکدیگر گره زده است. عمده فعالیت های مساجد در ممالک غیر اسلامی عبارتند از: برگزاری مراسم نماز به صورت دسته جمعی، توزیع و آموزش قران کریم، راه اندازی کتابخانه، ایجاد مدرسه، اطعام نیازمندان، برگزاری جشن های اسلامی، دادن افطاری در ماه مبارک رمضان، برگزاری مرسم سخنرانی و مدیحه سرایی، تشکیل صندوق های قرض الحسنه و راه اندازی سفرهای زیارتی.

مساجد در کشورهای غیر اسلامی عموما از طریق کمک های مردمی و خیرین اداره می شوند. متولیان مساجد علاوه بر جمع آوری کمک های مسلمانان، اعانه نیز می پذیرند. برخی از مساجدی که توسط اقوام یا ملیت های خاص ایجاد شده اند به کمک امکانات اهدایی مردم کشور متبوع خود اداره می شوند. در این میان کمک های برخی از دول اسلامی را نمی توان نادیده گرفت. این گونه مساجد از سوی دولت های اسلامی حمایت می شوند و طبعا وضع بهتری دارند.

 حکومت ها و دولت های غیر اسلامی معمولا فعالیت های مساجد را کنترل و گاه محدود می کنند. در کشورهای اروپایی و آمریکایی مساجد اجازه فعالیت های عمومی و خارج از محدوده مسجد را ندارند. به بهانه مبارزه با تروریسم ورود و خروج نمازگزاران به مسجد کاملا کنترل می شود. مسلمانان اجازه فعالیت سیاسی ندارند و از برگزاری مراسم باشکوهی نظیر راهپیمایی روز قدس منع شده یا با مشکلات اساسی مواجه می شوند. مسلمانان مقیم کشورهای غیر اسلامی در رابطه با امور مساجد با چند مشکل اساسی مواجه هستند.

ممنوعیت ساخت مسجد

 در برخی از کشورهای اروپایی مسجدسازی با موانع قانونی یا سیاسی روبروست. براساس طرحی ساختن مسجد در اروپا محدود شده و تحت کنترل دولت در آمده است. براین اساس مساجدی مجوز ساخت می گیرند که در فاصله یک کیلومتری کلیسا ساخته شوند. شرط دیگر اینکه از اهالی آن محل نظر سنجی مثبت به دست آید. همچنین حزب راست گرای افراطی ایتالیا با ارایه لایحه ای به پارلمان این کشور خواستار ممنوعیت ساخت  مسجد شد. ممنوعیت ساخت مسجد در اتریش به تصویب قانونی رسیده است. گذشته از اینکه اقلیت مسلمان با پدیده ای جدید مواجه شده اند وآن تخریب مساجد است. آلیسون رائوف یکی از اعضای شورای عمومی کلیسا به عنوان هئیت  حاکم کلیسا خواستار ممنوعیت ساخت مسجد در بریتانیا شد تاچهره این کشور اسلامی نشود.

 محدود بودن مساجد

 مساجد در کشورهای غیر اسلامی برای مسلمانان روز به روز با محدویت بیشتری مواجه می شوند. به عنوان نمونه در  کشور گویان 130 هزار نفر مسلمان زندگی می کنند. نسبت به جمعیت مسلمانان  به کل جمعیت کشور 17درصد است. در حالی که این کشور فقط 130 مسجدوجود دارد. در کشور سورینام که حدود 25 درصد از جمعیت آن را مسلمانان تشکیل می دهند. تنها حدود 150 مسجد وجود دارد . در کشور برزیل، بیش از 400 هزار مسلمان و در کشور آرژانتین نیز بیش از  400 هزار مسلمان زندگی می کنند که بی شک از مساجد به میزان کافی برخوردار نیستند. در نیویوریک آمریکا برای یک میلیون مسلمان، تنها صد  مسجد وجود دارد. از دیگر محدویت های مساجد کمبود امام جماعت است. برای نمونه در کشور بلغارستان بیش از 1500 مسجد وجود دارد اما تنها 900 امام جمعه تحت پوشش دار الفتوا به عنوان عالی ترین مقام دینی اسلامی فعالیت دارند. کمبود امام مساجد، حدود دویست مسجد در سراسر بلغارستان را  در طول ماه رمضان تعطیل کرده است.

مسلمانان و هویت  فرزندان

 خانواده های مسلمان مقیم کشور های اروپایی و آمریکایی همواره با نگرانی شدیدی مواجهند. این نگرانی و دغدغه چیزی جز انحراف یا فراموش شدن فرهنگ اسلامی و آداب و رسوم اصیل کشور اسلامی توسط فرزندان نیست. از یک سو والدین به فرهنگ اصیل اسلامی پایبند هستند و از دیگر سو فرزندان با فرهنگ غربی انس گرفته همرنگ جوانان کشور مقیم می گردند. مسجد در هویت بخشی به گروه های اسلام و تقویت انسجام دینی آنان نقش بسزایی دارد و کمبود یا محدویت مساجد آنها  را با تهدید جدی مواجه کرده است.

 برگرفته از کتاب مسجد و سبک زندگی