فلسطین و انتفاضه سومش در سال ۹۴

دیار فلسطین، محل ظهور و موطن و مزار حضرت موسی (ع) و زادگاه و مزار حضرت عیسی و نخستین قبله گاه مسلمین، همواره کانون توجه و احترام مذاهب بزرگ دنیا و همه ملل جهان است. مسلمانان همواره اکثریت مطلق جمعیت فلسطین را دارا بودند و قرن ها در سایه حکومت مسلمین، همه مذاهب و فرق در همزیستی کامل زندگی کردند اما از هنگامی که با دسایس استعماری، تسلط انحصاری صهیونیزم و نادیده گرفته حقوق اکثریت ساکنان آن دیار آغاز شد، به پایگاه استعمار در منطقه و کانون تهدید و تفرقه در منطقه حساس خاورمیانه تبدیل شد. با وقوع انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، روح جدیدی در کالبد مبارزات ضدصهیونیستی دمیده شد. جمهوری اسلامی ایران براساس نگاه ویژه امام خمینی(ره) در دفاع از مردم مظلوم فلسطین همواره در این امر در خط مقدم مقاومت بوده به همین دلیل به ارایه گزارشی در خصوص سال ۹۴ فلسطین می پردازیم.

بنابراین گزارش، سفر رهبران گروه‌های بزرگ فلسطینی همزمان با سی و هفتمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی ایران به تهران و آغاز انتفاضه قدس که طی ۶ ماه گذشته بیش از ۲۰۰ فلسطینی به شهادت رسیده اند، از جمله تحولات مهم فلسطین در سال گذشته بود.

صحنه فلسطین در سال گذشته نیز همانند هر سال شاهد جنایت های وحشیانه صهیونیست ها علیه فلسطینیان بود و این بار شهرک نشینان صهیونیست با آتش زدن خانه یک فلسطینی در جنوب نابلس خوی وحشی گری خود را بار دیگر به نمایش گذاشتند.

از مهم ترین تحولات صحنه فلسطین در سال گذشته آغاز انتفاضه قدس در پائیز بود که در اوایل اکتبر آغاز شد و راه را به روی تلاش های آمریکا و اسرائیل برای اجرای دیدگاه واشنگتن و تل آویو در خصوص روند مذاکراتی که به دلیل لجاجت اسرائیل به بن بست رسیده است، ناکام گذاشت و بر این اساس سفر جان کری وزیر خارجه آمریکا به سرزمین اشغالی و تلاش های وی برای آرام کردن فلسطینیان و وادار کردن اسرائیل به توقف شهرک سازی راه به جایی نبرد.

31 جولای شهرک نشینان صهیونیست منزل خانواده سعد دوابشه در شهرک دوما واقع در جنوب شرقی نابلس در کرانه باختری را به آتش کشیدند که در نتیجه آن کودک شیرخوار (18 ماهه) این خانواده زنده در آتش سوخت و پس از آن پدر خانواده در اثر شدت جراحت در بیمارستان جان باخت و پس از آن نیز مادر خانواده به فاصله یکماه از این حادثه از دنیا رفت در حالیکه فرزند 4 ساله آنها به نام احمد که دچار سوختگی شدید به نسبت 60 درصد شده بود در بیمارستان رژیم صهیونیستی تحت درمان بود.

پس از این حادثه و در تاریخ 2 اکتبر مبارزان فلسطینی که مدتی بعد مشخص شد از اعضای گردان های القسام شاخه نظامی حماس هستند موفق شدند یک خاخام صهیونیست به نام «ایتام هکنین» افسر ذخیره در یگان ویژه را به همراه زنش طی یک عملیاتی در نزدیکی شهرک ایتمار واقع در شرق نابلس به قتل برسانند.

تنها یک روز پس از این حادثه نیز یک نوجوان فلسطینی به نام مهند الحلبی (19 ساله) موفق شد طی یک عملیاتی در قدس اشغالی با ضربات چاقو یک خاخام صهیونیست و یک سرباز را به قتل رسانده و 3 نفر دیگر را زخمی کند.

الحلبی که از فعالان جنبش جهاد اسلامی بود باب اجرای عملیات های شهادت طلبانه با استفاده از سلاح سرد و زیر گرفتن با خودرو را باز کرد و بنا به اذعان محافل سیاسی و نظامی رژیم صهیونیستی تا کنون طی این عملیات ها 35 صهیونیست به قتل رسیده اند.

این در حالی است که نظامیان صهیونیست نیز از ابتدای انتفاضه تا کنون 200 فلسطینی را به شهادت رسانده و 15078 نفر را زخمی کرده اند که 663 نفر از این زخمی ها هدف اصابت با گلوله جنگی و 3051 نفر هدف اصابت با گلوله پلاستیکی قرار گرفته و بقیه نیز دچار سوختگی و شکستگی شده و یا در اثر استنشاق گاز اشک آور مصدوم شده اند.

رهبران گروه های بزرگ فلسطینی اعم از جنبش های فتح، حماس، جهاد اسلامی و جبهه خلق همزمان با سی و هفتمین سالروز پیروزی باشکوه انقلاب اسلامی ایران (22 بهمن) به تهران سفر کرده و با مسئولان عالی رتبه ایران دیدار کردند. 

در همین راستا، هیئت جنبش مقاومت اسلامی "حماس" متشکل از محمد نصر عضو دفتر سیاسی این جنبش و اسامه حمدان مسئول روابط خارجی آن و نیز زیاد نخاله معاون دبیر کل جنبش جهاد اسلامی، ابو احمد فواد معاون دبیر کل جبهه خلق، خالد عبد المجید، ابو حازم، ابو الهیجا، طلال ناجی، فهد سلیمان و عباس زکی از رهبران جنبش فتح وارد تهران شده و با مقامات ایرانی دیدار کردند.

پس از این دیدارها جنبش حماس نتایج سفر به تهران و دیدار با مقامات ایرانی را مثبت ارزیابی و ابراز امیدواری کرد که این سفر منجر به باز شدن صفحه جدیدی در همکاری های دوجانبه شود.

هیات حماس در سفر به تهران با مقامات ایرانی و در مقدمه آنها علی لاریجانی رئیس مجلس شورای اسلامی و علی شمخانی دبیر شورای عالی امنیت ملی دیدار کردند.

همچنین اوایل سال 2015 کابینه رژیم صهیونیستی که از اقدام تشکیلات خودگردان فلسطین در خصوص پیوستن به 20 سازمان بین المللی از جمله دادگاه کیفری بین المللی به خشم آمده بود، پرداخت درآمدهای مالیاتی فلسطینیان را به تعلیق درآورد.

محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین پس از شکست در تصویب قطعنامه ای در شورای امنیت سازمان ملل متحد در خصوص پایان دادن به اشغالگری اسرائیل در مدت زمان مشخص، اسناد مربوط به پیوستن فلسطین به 20 سازمان بین المللی را امضا کرد.

5 مارس- شورای مرکزی سازمان آزادی بخش فلسطین طی نشستی در شهر رام الله تصمیم گرفت که به دلیل استمرار تجاوزات صهیونیست ها و عدم پایبندی آنها به توافقنامه های امضا شده با تشکیلات خودگردان و بلوکه کردن درآمدهای مالیاتی فلسطینیان، هماهنگی امنیتی با رژیم صهیونیستی را به تعلیق درآورند.

پس از این تصمیم رهبران فلسطینی، کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) و کمیته سیاسی آن برای بررسی راهکارهای تعیین سطح روابط امنیتی و اقتصادی با اسرائیل تشکیل جلسه داد که تا به امروز نیز این مصوبات اجرایی نشده است.

اول آوریل- فادی العبدالله سخنگوی رسمی دادگاه جنایی بین المللی اعلام کرد که فلسطین رسما به این دادگاه پیوست و به عنوان عضو این دادگاه از حقوق کامل برخوردار است.

تشکیلات خودگردان پس از پیوستن به این دادگاه پرونده های جنایت های جنگی اسرائیل و شهرک سازی را به دادگاه ارائه کرد.

12 جولای- رژیم صهیونیستی شیخ خضر عدنان از رهبران برجسته جنبش جهاد اسلامی در کرانه باختری را پس از اعتصاب غذای وی که 55 روز به طول انجامید، آزاد کرد.
شیخ خضر عدنان در اعتراض به بازداشت اداری دست به اعتصاب غذا زده بود.

22 آگوست- محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین که ریاست کمیته اجرایی سازمان آزادی بخش فلسطین (ساف) را بر عهده داشت از ریاست این کمیته استعفا داد و علاوه بر آن 9 عضو این کمیته نیز استعفا دادند تا نشست فوق العاده شورای ملی فلسطین (پارلمان سازمان آزادی بخش فلسطین) برگزار شود.

پس از رایزنی های صورت گرفته برای برگزاری دور جدید نشست شورای ملی، سلیم الزعنون رئیس این شورا طی یک کنفرانس خبری در رام الله اعلام کرد که برگزاری این نشست به تعویق افتاده است و از اعضای این شورا خواست تا در نشست دوره ای شورا که هر چهار ماه یکبار برگزار می شود، شرکت نمایند و تا به امروز نیز این نشست برگزار نشده است.

هدف عباس از برگزاری نشست فوق العاده شورای ملی فلسطین اجرای انتخابات جدید برای انتخاب کمیته اجرایی جدید و رهایی از برخی اعضای کمیته کنونی از جمله یاسر عبدربه بود که منصب دبیر کل کمیته را بر عهده داشت که عباس طی حکمی وی را از این منصب برکنار کرد.

30 سپتامبر- محمود عباس رئیس تشکیلات خودگردان فلسطین طی سخنانی در اجلاس سالانه مجمع عمومی سازمان ملل متحد تاکید کرد که تشکیلات خودگردان تنها به شرطی به توافقات امضا شده با اسرائیل پایبند خواهد بود که طرف اسرائیلی نیز به آن پایبند باشد.

5 نوامبر- رژیم صهیونیستی محمد علان اسیر فلسطینی را که از یکسال پیش در اسارت بسر می برد و بیش از دو ماه بود دست به اعتصاب غذا زده بود، آزاد کرد.
پس از آزادی علان، پلیس رژیم صهیونیستی در تاریخ 16 سپتامبر گذشته بار دیگر وی را بازداشت کرد.

16 دسامبر- اختلافات محمود عباس با یاسر عبدربه همچنان ادامه داشت و وی در ماه جاری میلادی شورای اداری موسسه فرهنگی محمود درویش که عبدربه ریاست آن را بر عهده داشت، منحل کرد.

در سال 2015 نیز محاصره نوار غزه برای دهمین سال متوالی ادامه داشت و با وجود اینکه برخی مصالح ساختمانی برای بازسازی ویرانه های جنگی در نوار غزه به صورت محدود وارد این منطقه شد اما گذرگاه ها همچنان بسته بود و صهیونیست ها از ورود بسیاری از کالاها به نوار غزه ممانعت کردند.

گفته می شود که سال 2015 بدترین سال برای ساکنان غزه بوده است به گونه ای که مسئولان مصری 340 روز سال گذرگاه مرزی رفح را بسته و تنها 21 روز این گذرگاه را به روی مردم محاصره شده غزه باز کردند.

ارتش مصر همچنین در ادامه تشدید محاصره غزه مقادیر زیادی از آبهای دریا را به مرز غزه پمپاژ کرد تا به این ترتیب تونل های ارتباطی در مرز غزه را تخریب نماید.

تنش بین جنبش حماس و مصر همچنین با ربوده شدن 4 جوان فلسطینی در رفح مصر تشدید شد و تا کنون نیز سرنوشت این 4 فلسطینی نامعلوم است.

از سوی دیگر با وجود اینکه ملت فلسطین چشم امید به پایان اختلافات دو جنبش فتح و حماس دوخته بودند اما اختلافات این دو جنبش در سال 2015 نیز به پایان نرسید و هر دو طرف همچنان برای پایان دادن به این اختلافات شرط تعیین می کنند.

با گسترش انتفاضه‌ی سوم و گذشت شش ماه، به نظر می‌رسد حماس و جهاد اسلامی نسبت به ابتدای شروع این موج در ماه اکتبر، با راهبردی مشخص و منسجم‌تر فضا را پیگیری و مدیریت می‌کنند. چندین عملیات مسلحانه در سرزمین‌های اشغالی و ادعای رژیم صهیونیستی مبنی بر دستگیری نیروهای حماس در کرانه باختری قبل از عملیات، نشان‌دهنده‌ی بخشی از انسجام عملیات و اهداف گروه‌های فلسطینی در مواجهه با انتفاضه است. هم‌چنین خالد مشعل رئیس دفتر سیاسی حماس اخیراً طی اظهاراتی به‌نوعی سقف این انتفاضه را اخراج صهیونیست‌ها از کرانه‌ی باختری اعلام کرد. مشخص و ملموس بیان کردن اهداف و شیوه‌ی ادامه‌ی انتفاضه از این منظر مهم است که هم نشان‌دهنده‌ی اِشراف گروه‌های مقاومت بر حیطه‌ی انتفاضه است و هم این جریان را از یکی از اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی انتفاضه یعنی نداشتن راهبرد و هدف مشخص دور نگه می‌دارد.[1] مرکز انتفاضه سوم دو شهر الخلیل و قدس است. این دو شهر در کرانه باختری آینده کرانه را رقم خواهند زد.

علاوه براین، بخشی اقدامات محمود عباس طی سال گذشته را می‌توان تلاش برای پیوستن به دادگاه لاهه دانست. محمود عباس در 10 دی سال 93 ضمن امضای اساسنامه‌ی عضویت در لاهه 12 فروردین 94 اعلام نمود فلسطین به عضویت این سازمان درآمد.

از دیگر اقدامات محمود عباس برافراشته شدن پرچم فلسطین را در مقر اصلی سازمان ملل متحد در شهریورماه 94 با اکثریت آرا به تصویب رساند تا برای اولین بار در تاریخ این سازمان پرچم یک عضو ناظر که از عضویت کاملی در آن بهره‌مند نیست در آن به اهتزاز درآید. این طرح با 119 رای موافق،  8 رای مخالف از جمله ایالات متحده و رژیم صهیونیستی و 45 رای ممتنع از جمله انگلیس به تصویب رسید. بان کی مون دبیر کل سازمان ملل متحد به همراه شماری از مسئولین کشورهای اسلامی، عربی، آفریقایی و آسیایی در این مراسم شرکت کردند.[3] این امر در حالی رخ داد که بسیاری از سیاسیون فلسطینی از رفتار محمود عباس نسبت به توقف پیگیری جنایات رژیم صهیونیستی پس از جنگ 51 روزه به بهانه‌ی ازسرگیری مذاکرات سازش، انتقادهای بسیاری داشتند. پس از عضویت فلسطین در لاهه، رژیم صهیونیستی یک‌سوم از درآمدهای مالیاتی که حدود 80 درصد درآمد تشکیلات را شامل می‌شد مسدود نمود و به تشکیلات به دلیل ورود به لاهه هشدار داد. محمود عباس ضمن تهدید به شکایت از رژیم صهیونیستی در لاهه، خواستار آزادسازی مالیات‌ها شد؛ محمود عباس هم‌چنین اعلام نموده بود اولین شکایت مربوط به جنگ تابستان غزه خواهد بود.

محمد عباس طی یک فضاسازی رسانه‌ای، پیوستن به سازمان های جهانی را یک پیروزی بزرگ معرفی نمود. با این‌وجود محمود عباس شکایتی را به لاهه ارائه نداد.  این رفتار با عکس‌العمل احمد عتون سخنگوی حماس در رام الله مواجه شد و طی سخنانی گفت این تصمیم می‌توانست سال‌ها پیش‌گرفته و اجرا شود. نمی‌دانم چرا تشکیلات خودگردان تعلل می‌کند. یکی از توافقات هنگام تشکیل دولت وحدت ملی این بود که فلسطین عضو دادگاه لاهه شود تا بتواند از اسرائیل برای جنایات جنگی شکایت کند. شاید آن‌ها زیر فشارهای آمریکا مسائلی را پنهان می‌کنند اما ما نمی‌توانیم این وضع را قبول کنیم.[4]از دیگر اقدامات دیپلماسی محمود عباس در سال 94 به‌منظور جبران شکست مذاکرات، دیپلماسی بین‌المللی را دنبال نمود. عضویت در فیفا، تهدید به شکایت از رژیم صهیونیستی به دادگاه لاهه و... بخشی از این اقدامات نمادین و حقوقی بین‌المللی است. به نظر می‌رسد با توجه به افتتاح سفارت فلسطین در برزیل و پذیرش دولت فلسطینی از سوی بسیاری از کشورهای اروپایی (هرچند نمادین) محمود عباس در سال 95 هم روش دیپلماسی بین‌المللی را ادامه دهد.

اضافه براین، ممنوع شدن فعالیت جنبش اسلامی داخل سرزمین‌های اشغالی 1948  که یکی از ریشه‌دارترین  گروه‌های فعال علیه یهودی‌سازی در فلسطین اشغالی محسوب می‌شود نیز از دیگر رویدادهای مهم فلسطین در سال 94 بود. یک دادگاه صهیونیستی در آبان سال 94 طی حکمی فعالیت این سازمان را ممنوع کرده و نیروهای امنیتی رژیم صهیونیستی هم همزمان با آن به دفاتر این جنبش در شهر ام الفحم یورش بردند آنان دلیل این امر را نقش این جنبش در انتفاضه سوم می‌دانستند. رژیم صهیونیستی شیخ رائد صلاح رهبر این جنبش را به اتهام تحریک فلسطینیان علیه این رژیم به 11 ماه حبس محکوم کرده است. شیخ رائد صلاح پس از حکم انحلال جنبش در سخنانی افشا نمود که یک شخصیت عربی در جریان دیدار با سرکنسولگری آمریکا در قدس اشغالی او را تشویق به تحریم جنبش اسلامی کرده است. وی تاکید کرد که شخصیت مذکور در فلسطین اشغالی نیست، بلکه در یکی از کشورهای عربی است. شیخ صلاح همچنین خاطر نشان کرد که یکی از کشورهای عربی از تحریم شدن این جنبش اطلاع داشته است و در توطئه چینی علیه آن دست داشته است.[9] به باور برخی تحلیل گران صهیونیست روند نژادپرستانه و سرکوب دولت نتانیاهو باعث خواهد شد او در کرانه باختری و مناطق اشغالی در سال آینده با بحران‌های بیشتری روبرو خواهد شد.

همچنین در سال 94، فعالیت‌های زیادی در حوزه‌های سیاسی، اقتصادی و علمی به‌منظور بایکوت رژیم صهیونیستی و کمک به فلسطینیان انجام شد که در نوع خود بی‌نظیر بود. یکی از این اقدامات طرح بر چسب‌دار شدن کالاهای رژیم صهیونیستی ساخت شهرک‌ها بود. بعد از هشدارهای مکرر اتحادیه اروپا درباره شهرک‌سازی رژیم صهیونیستی در کرانه باختری، بالاخره آبان ماه سال جاری، کمیسیون اروپا طرح برچسب زدن به کالاهای اسرائیلی تولید شده در شهرک‌های صهیونیست نشین را تصویب کرد.

این اقدام اروپایی‌ها برای تحریم و برگشت زدن بر محصولات رژیم صهیونیستی ناشی از فعالیت‌های چندساله جنبش جهانی تحریم اسرائیل (BDS) است. این سازمان اقداماتی چون تحریم مراکز علمی رژیم صهیونیستی در ایتالیا، انگلستان و برخی کشورهای اروپایی داشته است.

از دیگر اقدامات اروپایی‌ها طرح لوران فابیوس وزیر امور خارجه فرانسه  در راستای تلاش‌های طرف‌های بین‌المللی و اروپایی برای به حرکت انداختن قطار روند سیاسی سازش میان طرفین فلسطینی و صهیونیستی است که در آن بر لزوم از سر گیری فوری مذاکرات سازش و تعیین جدول زمانی 18 ماهه برای پایان مذاکرات و دستیابی به توافق دائمی میان تشکیلات خودگردان و رژیم صهیونیستی تاکید شده بود. این طرح با واکنش شدید نتانیاهو روبرو شد.

مجموعه اقدامات اروپا ضد رژیم صهیونیستی و محکوم کردن رفتار نژادپرستانه، شهرک سازی‌ها و سرکوب انتفاضه باعث شد سال 94 سال بد در روابط رژیم صهیونیستی و اروپا لقب بگیرد. به نظر می‌رسد این روابط و جایگاه رژیم صهیونیستی در میان جامعه اروپایی طی سال آتی روندی معکوس با خود به دنبال داشته باشد. این زنگ خطر از سوی بسیاری از شخصیت‌ها و تحلیل گران صهیونیست هم مطرح‌شده است. حزب هرتزوگ از مخالفان نتانیاهو، در بیانیه‌ای اقدام اتحادیه اروپا در حذف حماس از فهرست سازمان‌های تروریستی را محکوم کرد اما اعلام کرد که نتانیاهو باید برای این مسئله و از دست رفتن جایگاه اسرائیل در اروپا مورد سرزنش قرار گیرد. اقدامات افراط گونه نتانیاهو عامل این موضوع است. هم‌چنین روزنامه صهیونیستی «جرزالیم پست» در آبان‌ماه نظرسنجی‌ای را منتشر نمود که نشان می‌داد افکار عمومی جامعه صهیونیستی هم معتقدند نگاه اروپایی‌ها به آن‌ها مثبت نیست. در این نظرسنجی صهیونیست‌ها، سوئد و فرانسه را به‌عنوان کم‌ترین حامی و آلمان را به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی رژیم صهیونیستی در اروپا معرفی نمودند. این نظرسنجی در حالی منتشرشده است که در ماه‌های گذشته و از زمان روی کار آمدن دولت جدید سوئد و به رسمیت شناختن کشور فلسطین، روابط این کشور و رژیم صهیونیستی پرتنش بوده است. هم‌چنین 54% آلمان را به‌عنوان بزرگ‌ترین حامی انتخاب نمودند که این انتخاب را می‌توان ناشی از عدم شرکت آلمان در برنامه اتحادیه اروپا در تحریم محصولات شهرک‌های رژیم صهیونیستی دانست. در این نظرسنجی، انگلیس با 10% و لهستان با 6%، از جمله دیگر حامیان بزرگ این رژیم به شمار می‌روند و 23% شرکت‌کنندگان نسبت به این موضوع اظهار بی‌اطلاعی کرده‌اند. ارقام این نظرسنجی به‌خوبی نشان می‌دهد که صهیونیست‌ها به‌جز آلمان، برای خود هیچ حامی جدّی دیگری در اروپا متصور نیستند.