دایره شمول و فلسفه حدیث «إنّ الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک»

خبرگزاری شبستان: یکی از روایاتی که به فضائل خاصه حضرت زهرا (س) اشاره دارد، روایتی است که از پیامبر (ص) در خصوص شخصیت آن بانو نقل شده: إنّ الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک؛ خدا از غضب تو غضبناک و از رضایت تو خشنود می شود.

به گزارش خبرگزاری شبستان، زندگانی و شهادت حضرت زهرا (س) به ویژه دفن شبانه و مزار مخفی آن بانوی مکرمه (س) در طول تاریخ همواره مورد پرسش بوده است و در این میان وهابیت، این فرقه جعلی و مزدور پا را از سوال فراتر نهاده و درصدد است با طرح شبهات، حقایق زندگانی ایشان را تحریف کند.

از این رو و به مناسبت فرا رسیدن ایام فاطمیه و سالروز شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) با حجت الاسلام والمسلمین حبیب عباسی، مدیر گروه پاسخ به شبهات موسسه تحقیقاتی ولیعصر (عج) پیرامون یکی از شبهات وهابیت در خصوص زندگانی یگانه بانوی عالم بشریت (س) گفتگویی انجام داده ایم؛ گفتگوی ما را با این کارشناس ارشد مذاهب اسلامی و استاد حوزه و دانشگاه می خوانید:

 

 در پی شبهات متعددی که وهابیت پیرامون زندگانی و شان و جایگاه حضرت زهرا (س) و دشمنی با ایشان مطرح می کند، شبهه ای مبنی بر محدود کردن حدیث پیامبر صلی الله علیه و آله که فرمودند: "هر کس فاطمه (س) را به خشم آورد، مرا به خشم آورده است" به ماجرایی خاص مطرح شده و وهابیت می گوید این روایت عمومیت ندارد!، در خصوص این ادعا چه اسنادی می توان ارائه داد؟

بله؛ این مطلب را که امروز شبکه های ماهواره ای وهابی به طور دائم بیان می کنند، برگرفته از صحبت های ابن تیمیه حراّنی، پیشوای فکری وهابیت است از کتاب «منهاج السنه».

یکی از روایاتی که به فضائل خاصه حضرت زهرا (س) اشاره دارد، روایتی است که از پیامبر (ص) در خصوص شخصیت آن بانو نقل شده: "إنّ الله یغضب لغضبک و یرضی لرضاک؛ خدا از غضب تو غضبناک و از رضایت تو خشنود می شود." و در روایت دیگری فرمودند: "فاطمه (س) پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد مرا به خشم آورده."

 

با توجه به اینکه این روایت اشکالی است بر کسانی که بعد از رحلت پیامبر (ص)، حضرت زهرا (س) را به خشم آوردند، وهابیت در رابطه با این روایت شبهه ای را مطرح کرده با این عنوان که سبب بیان این مطلب توسط پیامبر (ص)، حضرت امیرمومنان علی (ع) و ماجرای خواستگاری از دختر ابوجهل است و چون این لفظ به دلیل اقدام حضرت علی (ع) بیان شده، نمی توان آن را به دیگران عمومیت داد!!!

 

 روایتی که این اشکال را به وجود آورده و این شبهه را مطرح می کند، کدام است و در کجا بیان شده است؟

این روایت در جلد ششم صحیح بخاری، صفحه 158 حدیث 5230، از «مسور ابن مخرمه» نقل شده به این ترتیب که پیامبر اسلام (ص) به بالای منبر رفتند و گفتند: طایفه بنی هشام! ابن مغیره اجازه گرفته اند که دخترشان را به عقد امیرمومنان امام علی (ع) درآورند اما من اجازه نمی دهم، اجازه نمی دهم، اجازه نمی دهم مگر آنکه علی (ع) دختر من را طلاق دهد و با دختر آنها ازدواج کند. پس همانا زهرا (س) پاره تن من است خوشحالم می کند آنچه او را خوشحال می کند و آزارم می دهد آنچه او را اذیت می کند.

 

پاسخ این ادعا را چگونه می توان بررسی کرد؟

برای این مساله، پاسخ های متعددی می توان برشمرد که به آنها اشاره می شود. نخست اینکه این روایت به توهم ذهنی ابن مخرمه ربطی ندارد و به صورت مطلق و عام بیان شده است. مانند روایتی در صحیح بخاری، جلد چهارم، صفحه 210 حدیث 3714 که بدون هیچ مقدمه ای رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند: «فاطمه (س) پاره تن من است هر کس او را ناراحت کند، من را نارحت کرده است.»

یا روایتی که از ایشان در صحیح مسلم، جلد هفتم، صفحه 141، حدیث 60202 آمده است: «فاطمه (س) پاره تن من است اذیت می کند من را هر چیزی که او را بیازارد.»

 

پیش از بررسی بیشتر این مساله، در خصوص جریان خواستگاری حضرت علی (ع) از دختر ابوجهل توضیح بفرمایید.

این ماجرا افسانه ای بیش نیست و تنها راوی این روایت، مسور ابن مخرمه است که سن او با نقل این ماجرا تناسبی ندارد. با بررسی سال بیان این روایت، متوجه می شویم که مسور ابن مخرمه در آن زمان با توجه به قرائن تاریخی کمتر از یک سال داشته است. از سوی دیگر اینکه می گویند پیامبر (ص) این مساله را در مسجد بیان کرده، چگونه ممکن است که هیچ یک از اصحاب این روایت را نشنوند و مسور که آن روز در قنداق بوده است، این مطلب را بشنود!

 

ضمن اینکه مسور ابن مخرمه از دشمنان امیرمومنان علی (ع) و از طرفداران معاویه است به گونه ای که ذهبی در «سیر النبلاء»، جلد سوم، صفحه 302 از عروه نقل می کند: من هرگز نشنیدم مسور از معاویه حرفی به میان آورد جز این که بر او درود بفرستد.

 

نکته دیگر اینکه این روایت بنا به ادعای وهابیت، دال بر غضب حضرت زهرا (س) از امیرمومنان علی (ع) دارد و دلیل غضب را تصمیم حضرت علی (ع) بر ازدواج دیگر می داند که این مخالف قرآن است. چنان که در آیه سوم سوره مبارکه نساء آمده است افراد می توانند دو یا سه یا چهار همسر داشته باشند.

 

از سوی دیگر این که پیامبر (ص) بنا بر این روایت عصبانی شده و می گویند اگر بخواهد با او ازدواج کند باید دختر من را طلاق دهد، در واقع این کلامشان مخالف اجازه صریح قرآن در داشتن همسر دیگر است و این خلاف مقام عصمت پیامبر (ص) است همان طور که خود پیامبر (ص) فرمودند: «هر آنچه از من می گیرید اگر موافق قرآن است پس از من است و اگر مخالف قرآن است از من نیست.» (امام شافعی، کتاب الام، جلد هفتم، ص 339)

 

این مساله از نظر تاریخی هم امکانپذیر نیست چرا که بر اساس تاریخ، دختر ابوجهل تا پیش از فتح مکه، اسلام نیاورده بود که این مساله در «طبقات الکبری» ابن سعد، جلد هشتم، صفحه 262 آمده است و پس از اسلام بلافاصله با شخص دیگری به نام عتاب ابن اسید ازدواج کرده است.

 

بنابراین، اینجا این سوال مطرح می شود که چه زمانی حضرت علی (ع) به خواستگاری او رفته است؟. به دلیل آنکه زمانی که برای خواستگاری نقل می کنند در زمان کفر این دختر است و مسلمانان اجازه ازدواج با کافر را ندارند و حضرت علی (ع) هرگز به خواستگاری چنین شخصی نمی روند.

 

در ضمن بر فرض صحت این ادعا، این روایت تنقیص مقام و جایگاه پیامبر صلی الله علیه و آله است به دلیل آنکه اولا کاری را که خدا حلال کرده است، ممنوع می دارند ثانیا اختلاف خود را با داماد و پسرعمویشان علی (ع) به صورت عمومی و در منابر نقل می کنند و این خلاف جایگاه و اخلاق پیامبر اکرم (ص) است، یعنی روایت بیش از آنکه تنقیص نسبت به امیرمومنان علی (ع) باشد، تنقیص پیامبر صلی الله علیه و آله است.

 

همچنین، بر فرض بپذیریم سبب بیان این روایت، ناراحتی حضرت فاطمه زهرا (س) و پیامبر (ص)‌ از امیرمومنان علی (ع) باشد اما به دلیل اینکه روایت عموم است حضرت (ص)‌ فرمودند: «فاطمه (س) پاره تن من است، هر کس او را به خشم آورد مرا به خشم آورده.»

 

بنابراین، اگر در موارد دیگر هم حضرت زهرا (س) از کسی غضبناک شود، آن شخص نیز مورد غضب خداوند است و مشمول این روایت می شود. یعنی این پاسخ مشکل را دوچندان می کند و قاعده عمومی حکم نتیجه غضب زهرا (س) را بر اشخاص را از بین نمی برد.

کد خبر 530868

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha