زمین از حجّت خداوند خالی نمی ماند

خبرگزاری شبستان: کتاب الغیبة اثر محمّد بن ابراهیم بن جعفر معروف به نعمانی است. این کتاب یک از قدیمی‌ترین کتاب ها پیرامون امام دوازدهم شیعیان و مسائل مربوط به ظهور است که در سال ۳۴۲ هجری قمری در اوایل غیبت کبری به تالیف درآمد.

نعمانی برای رفع شکی که پس از مرگ امام یازدهم شیعیان، امام حسن عسکری(ع) میان شیعیان افتاده بود، این کتاب را نوشت با این امید که به شیعیان ضرورت غیبت را ثابت کند.

وی درباره انگیزه نوشتن این کتاب بیان می‌کند: "من در جامعه می‌دیدم شیعیان و علاقه‌مندان به محمد و آل محمد(ص) به گروه‌های مختلفی تقسیم شده‌اند و نسبت به امام زمان(ع) و ولی امر و حجت پروردگار خود سرگردان گشته‌اند. پس از بررسی، دلیل آن را غیبت آن حضرت یافتم، چنان که رسول خدا(ص) و حضرت علی(ع) و ائمه معصومین نیز به آن اشاره نموده‌اند؛ لذا به یاری خداوند بر آن شدم تا روایاتی که مشایخ بزرگ روایی از امیرالمؤمنین و ائمه معصومین درباره غیبت امام عصر(ع) روایت کرده‌اند، جمع‌آوری نمایم. بسیاری از روایاتی که هم اکنون در اختیار من است را علمای اهل تسنن نیز روایت کرده‌اند. البته روایات آنان در این باره بسیار گسترده‌تر از روایاتی است که هم اکنون در اختیار من است."

در ادامه قسمت هایی از این کتاب را در این مجال برای علاقه مندان متذکر می شویم؛

روایاتی که می گویند: اگر بر روی زمین بیش از دو نفر نمانده باشد، یکی از آن دو حجت خواهد بود.

اباعبدالله امام صادق(ع) فرمود: "اگر در روی زمین به جز دو نفر باقی نماند. دومین از آن دو حجت خواهد بود." و همچنین می فرماید: " آخرین کس که می میرد امام است تا کسی بر خدا دلیل نیاورد که خداوند او را واگذاشته بدون آنکه حجتی از طرف خدا بر او قرار داده باشد.

همچون این روایات از طریق سنیّان نیز رسیده است. مانند روایتی که مسلم از پیغمبر(ص) نقل می کند که فرمود: همیشه این کار در قریش خواهد بود مادامی که از مردم دو نفر باقی مانده باشد.

مجلسی آورده است: همان طور که مردم در یک امر اجتماعی که در نظامشان و معاش شان دخالت دارد نیازمند به حجت هستند. همچنین در یک امر فردی نیز که در شناخت مبدا، معاد و عبادات مدخلیت دارد نیازمند به حجت هستند و بنابراین هنگامی حجت بر مردم تمام می شود که یکی از آن دو نفر حجت باشد و فرمانبری دیگری بر او واجب است.

لازمه توجیهی که مجلسی فرموده است آن است که از برای مردم در زندگی فردی و وظیفه دینیشان دستور العمل لازم است و این معنی اعم از وجود امام است. چنانچه معلوم است بنابراین مقصود از این گونه روایات بیان مشیت الهی است در امر امامت، و الله العالم.