به گزارش خبرگزاری شبستان از اردبیل، با قرار گرفتن بقعه شیخصفیالدین اردبیلی در کارنامه میراث جهانی، کشورمان آثار جهانی خود را به 12 اثر رساند، آثاری که هر یک برگ زرینی بر تارک درخشان این مرز پرگهر بوده و میراثی ماندگار برای نسل‌های بعدی ایران و جهان هستند، بنابراین بیش از بیش حفظ، نگهداری و مرمت این آثار فاخر ایرانی احساس می‌شود.
در این مجال به سراغ مدیرکل و معاون میراث فرهنگی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری استان اردبیل رفتیم تا در مورد اقدامات مرمتی انجام شده برروی این مجموعه بی‌همتا در یک سال گذشته بیشتر جویا شویم.
به گفته مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل، عملیات مرمت مجموعه بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی از محل اعتبارات استانی یک میلیارد و 286 میلیون ریال و از محل اعتبارات ملی نیز هفت میلیارد و 800 میلیون ریال هزینه دربر داشته است.
بهروز ندایی بیان داشت: تمام عملیات پوشش چادر و آبرو روی سایت باستان‌شناسی پیرامون بقعه شیخصفیالدین اردبیلی در یک سال گذشته انجام شده است.
وی با بیان اینکه بقعه شیخ‌صفی به در 15 دی ماه 1310 به ثبت ملی رسید، خاطرنشان کرد: در 24 دی ماه سال 1379 نیز عرصه و حریم آن تعیین و مصوب شد.
این مسئول ادامه داد: کاربری تاریخی این بنای صفویه فرهنگی بوده و در حال حاضر نیز کاربری فعلی این بنا موزه است.
ندایی، نوع مالکیت این بنای 2 طبقه با مساحت 15 هزار و 395 مترمربع را دولتی عنوان کرد و گفت: تزئینات اثر به صورت گچی، سنگی، نقاشی، آبگینه، کاشی و مقرنس است.
وی از جمله تدابیر پیشگیرانه و اقدامات اضطراری در خصوص این بقعه را تجهیز کارگاه، مکاتبات حقوقی و اداری و حمل مصالح به کارگاه اشاره کرد و اظهار داشت: از مصالح ماسه شسته، آجر، سیمان، گچ و عایق‌کاری برای مرمت این مجموعه استفاده شده است.
* رایحه مرمت در قندیل‌خانه و چینیخانه شیخ‌صفی پیچید
قندیل‌خانه واقع در روبه‌روی سرسرای ورودی، در حقیقت قسمت اصلی بقعه شیخ‌صفی را تشکیل می‌دهد.
پنج پنجره چوبی در طبقه فوقانی و پنج پنجره در زیر آن نمای بسیار زیبایی را به این بنای 2 طبقه‌ای بخشیده است.
چینیخانه نیز در قسمت شرقی قندیل‌خانه قرار گرفته که با دو ورودی باریک با دارالحفاظ ارتباط می‌یابد.
ساختمان چینیخانه دارای چهار شاه‌نشین و طاق‌نماهای بسیار زیبا و نفیس از نوع مقرنس گچی است که روی آن نقاشی و طلاکاری شده است.
معاون میراث فرهنگی استان اردبیل با اشاره به مرمت سنگ مرمر درب ورودی قندیل‌خانه و بندکشی سنگ ازاره داخل قندیل‌خانه در یک سال گذشته، بیان داشت: کف پنجره قندیل‌خانه و شاه‌نشین با سفال بدون لعاب کف‌سازی شده است.
حمید خداپناهی با بیان اینکه یکی از اتاق‌های شاه‌نشین با سفال بدون لعاب کف‌سازی شد، افزود: در سمت راست ورودی قندیل‌خانه مشرف به حجره اول به ابعاد 84 در 178 سانتی‌متر مرمت شد.
وی به مرمت در انتهای قندیل‌خانه مشرف به انبار سفال به ابعاد 85 در 168.5 سانتی‌متر اشاره کرد و گفت: اقدامات مرمتی بر روی درب ورودی دوم چینیخانه به ابعاد 86 در 171 سانتی‌متر نیز انجام گرفته است.
این مسئول تعویض آجرهای پشت‌بام و بندکشی، مرمت و تعویض آجرفرش پشت‌بام سر درب حیاط میانی و عایق‌کاری پشت بام سر درب میانی را از دیگر اقدامات مرمتی در این مجموعه برشمرد.
* پاتوق مرمتگران در حرم‌خانه شیخ‌صفی
خداپناهی با اشاره به بندکشی راهرو ورودی حرم‌خانه در کف، خاطرنشان کرد: ترمیم گچ دیوار حرم‌خانه در محل‌هایی که در اثر رطوبت آسیب دیده بود انجام شده است.
وی بندکشی کف حرم‌خانه، ترمیم گچی ترک‌های دیوار دور کتیبه حرم‌خانه و مرمت درب حایل بین دو اتاق حرم‌خانه به ابعاد 86 در 168 سانتی‌متر (طاقه سمت راست) را از دیگر اقدامات مرمتی این بنا عنوان کرد.
* پای مرمتگران به حیاط کوچک شیخ‌صفی باز شد
پیرامون کف حیاط بقعه، شبکه‌ای از سنگ‌های رودخانه‌ای چیده شده است که مجموعه قلوه چینی زیبایی را برای عبور رهگذرانش فراهم آورده است.
انواع درختان سرسبز و باغچه‌های پیرامون حیاط، بازدید‌کننده را به سوی حیاط دوم مجموعه هدایت می‌کند.
ورودی دوم و باز هم در چوبی دیگر؛ گویی چوب با اندیشه و هنر قدیمیان عجین شده است، هر قدر که به ساختمان اصلی نزدیک می‌شویم کاربرد چوب در فضای معماری را بیشتر احساس می‌کنیم.
به راحتی نمی‌توان از حیاطی به این زیبایی دل کند و وارد حیاط بعدی شد، نگاهی به پشت‌سر می‌اندازیم، حوض‌های زیبای وسط حیاط که شاید روزگاری صورت بزرگانی چون شیخ صفی‌الدین و شاه عباس را آیینه می‌شدند؛ این حوض‌ها قرینه چون نشانه‌ای دیگر از اسلامی بودن این بنا است. مجموع این دو حوض، شاه‌نشین زیبایی را تشکیل می‌دهد. از حیاط اول عبور می‌کنیم و به حیاطی به مراتب کوچک‌تر و تنگ‌تر از حیاط قبلی می‌رسیم.
مسئول ساماندهی سایت محوطه بقعه شیخصفیالدین اردبیلی از جمله اقدامات مرمتی انجام شده در این حیاط کوچک به اجرای حفاری مسیر فاضلاب در سرویس‌های بهداشتی و اجرای لوله‌کشی پلیکا مسیر دفع فاضلاب سرویس‌های بهداشتی اشاره کرد و گفت: همچنین پوشش حفاری‌ها و تخلیه چاه در این حیاط انجام شده است.
همایون داورنیا عنوان داشت: اجرای طرح مسطح کردن مصالح و نصب شیشه در درب واحدهای تجاری موجود در حیاط کوچک نیز انجام گرفته است.
* مروری بر کارنامه مرمتی مسجد عالی‌قاپو اردبیل
مسجد عالی‌قاپو که چند روز پیش همزمان با اعیاد خجسته شعبانیه به بهره‌برداری رسید با توجه به معماری سنتی و رعایت اصول معماری بقعه شیخصفیالدین اردبیلی بازسازی و مرمت شده است به طوری که بیشتر آجرهای سالم استخراج شده از ساختمان پیشین در این بنای تازه تأسیس به کار گرفته شد.
این مسجد دارای دو در ورودی از سمت بقعه شیخ صفی و بیرون مسجد است و در میدان عالی قاپو اردبیل قرار گرفته است.
مسئول ساماندهی سایت مرمت و احیای بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی در مورد عملیات مرمت این مسجد در یک سال گذشته، اظهار داشت: از جمله اقدامات مرمتی انجام شده در این بخش می‌توان به اجرای هشتی ورودی از سمت میدان، اتمام اجرای بتن‌ریزی در گنبد اصلی مسجد عالی‌قاپو، ایزولاسیون گنبدهای کوچک مسجد عالی‌قاپو و اجرای آجرفرش در پشت بام مسجد عالی‌قاپو اشاره کرد.
همایون داورنیا نیز اجرای تقسیم‌بندی فضاهای داخل مسجد عالی‌قاپو، پایان آجرفرش در قسمت جنوب غربی پشت‌بام مسجد و اجرای تاسیسات برق کف مسجد را از دیگر اقدامات مرمتی این مسجد عنوان کرد.
وی عنوان داشت: آغاز فرش یونولیت مخصوص گرمایش از کف، اجرای لوله‌کشی در مسیرهای خط‌کشی شده و نصب آن با بست‌های ویژه، اجرای بتن‌ریزی برروی لوله‌های پنج لایه گرمایش از کف انجام گرفته است.
مسئول ساماندهی سایت مرمت و احیای بقعه شیخ صفی‌الدین اردبیلی با اشاره به اجرای فرش کف با سفال یزد 15در 15، و اجرای هشتی ورودی مسجد از سمت خیابان با سنگ مرمریت نمین، بیان داشت: تمام عملیات موتور‌خانه از جمله سیمان‌کاری سیاه و سفید، موزائیک‌کاری و... اجرای عملیات تجهیز موتور‌خانه مسجد عالی‌قاپو به پایان رسید.
این مسئول در ادامه تأکید کرد: عملیات گمانه‌زنی در دو نقطه از سردرب اصلی عالی قاپو انجام گرفته است.
* اتخاذ سیاست‌های مرمتی در میدان تجاری عالی‌قاپو
به گفته طراح معماری میدان عالی قاپو اردبیل، میدان عالی‌قاپو در ضلع شمال غربی بقعه شیخصفیالدین اردبیلی واقع شده و الگوهای تجاری این میدان براساس الگوهای به دست آمده از عکس‌های قدیمی تهیه و بر اساس آن نیز طراحی میدان عالی قاپو انجام شده است.
محسن نوروز‌وند اظهار داشت: نزدیک به هشت طرح پیشنهادی به شورای فنی تهران ارسال شده و پس از بررسی مسائل کارشناسی یکی از طرح‌ها تائید و تصویب شد.
معاون میراث فرهنگی استان اردبیل نیز اجرای ایزولاسیون (قیرگونی دو لایه و آسفالت)، اجرای رمپ و پله با سنگ سلماس در ورودی قطعه F سمت شهیدگاه، اتمام اجرای آجر فرش در پشت‌بام واحدهای تجاری میدان را از جمله اقدامات مرمتی در این میدان تجاری در یک سال گذشته عنوان کرد و گفت: اجرای حفاری کانال تاسیسات الکتریکی و مکانیکی در میدان تجاری عالی‌قاپو، اجرای بندکشی در آجر‌فرش‌های واحدهای تجاری و اجرای سنگ پلاک لاشتر در جان‌پناه میدان عالی‌قاپو نیز آغاز شده است.
حمید خداپناهی با اشاره به پایان عملیات حفاری، آجر‌چینی، سیمان‌کاری و ایزولاسیون در کانال تاسیسات میدان تجاری و تحویل به پیمانکار و اتمام اجرای آجر‌نمای گنبد ورودی میدان تجاری عالی قاپو، بیان داشت: اجرای تاسیسات مکانیکی و نصب کلکتور در واحدهای تجاری (گرمایشی) آغاز شده است.
وی از اتمام اجرای تمام دال بتنی برای پوشش کانال تاسیسات، ادامه اجرای سفید کاری (گچ سفید) در واحدهای تجاری، آغاز اجرای درپوش هره‌های میدان تجاری با سنگ سلماس و همچنین آغاز اجرای دلیل با سنگ سلماس و اجرای سنگ‌فرش با سنگ نمین 20 در20 در واحدهای تجاری خبر داد و افزود: نصب تمام درب‌های چوبی واحدهای تجاری و یراق‌آلات نیز انجام شده است.
خداپناهی با بیان اینکه عملیات سنگ‌فرش تمام واحدهای تجاری انجام شده است، خاطرنشان کرد: اجرای کنده‌کاری مسیرهای نورپردازی میدان عالی قاپو، پوشش کل کانال تاسیسات میدان با دال بتنی و نایلون و مخلوط ریزی برروی آنها از دیگر اقدامات مرمتی بوده است.
پایان پیام/
نظر شما