فیروز زنوزی جلالی، نویسنده ادبیات دفاع مقدس، با بیان این نکته که ادبیات دفاع مقدس با آغاز جنگ تحمیلی در ایران آغاز شد، به خبرنگار شبستان، گفت: شروع داستانی نویسی درباره جنگ شروع عاطفی و احساسی بود و افراد تحت تاثیر فضایی که در آن قرار گرفته بود به تجربه نویسندگی در این باره دست زدند؛ به عبارتی بسیاری از نویسندگانی که در این باره دست به نوشتن بردند، نویسندگان نو قلمی بودند که برای نخستین بار وارد این عرصه شده بودند از این رو بسیاری از آثار نوشته شده در آغاز شعار زده بود.
وی افزود: بعدها در عرصه جنگ و دفاع مقدس آثار معقول تری به وجود آمد و نویسندگانی که از مرحله تجربه نخستین گذشته بود، منصفانه و دوسویه به جنگ تحمیلی نگریستند، از این رو آثار قوی تر و حرفه ای تری در حوزه ادبیات دفاع مقدس پدید آمد.
زنوزی در ادامه با اشاره به تاریخ پیدایش ادبیات ضد جنگ در ایران، خاطرنشان کرد: در مدت زمانی که ادبیات دفاع مقدس متولد شد، ادبیاتی با درونمایه ضد جنگ نیز در ایران پا گرفت، هر چند که خیلی پیشتر این نوع ادبیات در دنیا شکل گرفته بود.
نویسنده رمان «قاعده بازی» اثر تقدیری جایزه جلال آل احمد، اضافه کرد: این نوع ادبیات در ایران درصدد بود رویه تخریبی و تاریک جنگ را با زبان داستان به تصویر بکشد، بدون اینکه به این نکته توجه داشته باشد که ما متجاوز نبودیم، بلکه مورد تجاوز قرار گرفته بودیم، این نوع نگاه در عرصه داستان نویسی پا به پای ادبیات دفاع مقدس رشد کرد.
وی تصریح کرد: در ادبیات ضد جنگ هدف تقویت بخش تاریک و ماه گرفته جریانات جنگ بدون در نظر گیری رشادت ها و جانبازی های افراد است، ترویج نگاه تاریک اندیشانه البته دلایل دیگری نیز دارد، ممکن است نویسنده به دنبال سیاه نمایی نباشد ولی تلاش او برای شبیه سازی اثرش با آثار نویسندگان برجسته خارجی، او را این وادی بکشاند.
وی در ادامه این مطلب عنوان کرد: اگر جستار و تحقیقی روی ادبیات ضد جنگ که توسط نویسندگان ایرانی نوشته شده اند، داشته باشیم، متوجه این نکته می شویم که از نظر فرم، قالب و درونمایه به شدت تحت تاثیر نویسندگان خارجی هستند، به گونه ای که اگر این آثار با تغییر نام به زبان دیگر ترجمه شود. ما اصلاً متوجه نمی شویم که نویسنده اثر ایرانی است؛ چرا که حرف نویسنده و فضای داستان شباهتی به داستانی های ایرانی ندارد و سرشار از سنت شکنی و دغدغه هایی است که دغدغه مردمان ما نیست.
نویسنده رمان «بارن بر زمین سوخته» اظهار کرد: نویسندگان جنگ نیاز دارند؛ هر دو رویه جنگ را ببینند، نه اینکه با دیدن یک وجه به تخریب وجه دیگر بپردازند، اما در حال حاضر به نظر می رسد، ما در مقابل عظمت و تلاشی که در طول هشت سال جنگ تحمیلی صورت گرفت، هنوز کاری انجام نداده ایم و کفه ترازوی ما به شدت خالی است، حال آنکه برای داستان نویسی دفاع مقدس مواد خام بسیاری وجود دارد اما هنوز در مورد بسیاری از وجوه جنگ تحمیلی هیچ سخنی گفته نشده است و مخاطب ما درباره وجوه پنهان جنگ خالی الذهن است.
زنوزی جلالی با بیان اینکه مسایل حاشیه ای چنان نویسندگان ایرانی را درگیر کرده است که نمی توانند آنگونه که باید به صورت جدی به کار داستان نویسی بپردازند، عنوان کرد: بسیاری از نویسندگان اهل قلم ما در حوزه کار چندان جدی نیستند، چرا که به شدت درگیر مسایل حاشیه ای از جمله مسایل اقتصادی هستند و نمی توانند آن گونه ای که شایسته است، برای خلق یک جهان داستانی وقت بگذارند.
وی در پایان گفت: متولیان فرهنگی اگر می خواهند وجوه پنهان دفاع مقدس بازگو شود و از رهگذر آن اثر ماندگار ادبی خلق شود؛ باید به سیاست گذاری های کلان فرهنگی در این زمینه جهت ببخشند، نه اینکه تنها در یک هفته خاص به فکر مقوله دفاع مقدس بیفتند.
پایان پیام/
نظر شما