ابراهیم حافظی ، کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی به خبرنگار شبستان در مشهد گفت: افزون بر140 عنوان نشریه تخصصی و نیمه‌تخصصی نظامی در آرشیو مطبوعات این مرکز وجود دارد، اولین نشریه نظامی ایران با عنوان «روزنامه نظامی دولت علیه ایران» و با پایه‌گذاری «میرزا حسین‌خان سپهسالار» را یکی از این موارد خواند.
وي افزود: اولین شماره از این نشریه در 29 ذیقعده 1293 قمری به چاپ رسید که از شماره سوم به نام «روزنامه نظامی علمیه و ادبیه» تغییر یافت و چاپ آن پس از 19 شماره متوقف شد. وی نشریه «قشون»، را با دوام‌ترین نشریه نظامی خواند که از سال 1300 تا کنون چاپ آن ادامه دارد.
حافظی در این ارتباط توضیح داد: این نشریه در طول سال‌ها بارها تغییر نام داده و با عناوینی چون «ارتش» و «مهنامه ارتش» و پس از انقلاب اسلامی با عنوان «صف» به چاپ رسیده که تنها در طول 37 سال گذشته، 1160 شماره از آن منتشر شده است.
وي تصریح کرد: از میان نشریات نظامی موجود، تنها 20 عنوان متعلق به پیش از پیروزی انقلاب اسلامی است که «روزنامه نظامی دولت علیه ایران»، روزنامه «مریخ»، نشریه«قشون» و مجله «پهلوی» در عصر احمد شاه قاجار و بقیه عناوین در دوره پهلوی منتشر شده است.
حافظي اوج رونق انتشار نشریات در این زمینه را مربوط به پس از پیروزی انقلاب اسلامی به ویژه در دهه 80 دانست و اظهار داشت: انتشار مجلات کاملاً تخصصی و علمی- پژوهشی از ویژگی‌های نشریات نظامی پس از انقلاب اسلامی است که دانشگاهها سهم بسزایی در این زمینه دارند.
کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد و مطبوعات سازمان کتابخانه‌ها، موزه‌ها و مرکز اسناد آستان قدس رضوی افزود: بیش از 90 درصد نشریات نظامی در تهران چاپ شده و از نشریات موجود 6 عنوان آن مربوط به مشهد است و مهمترین آن نشریه «پهلوی» است که انتشار آن از سال 1302 در تهران شروع و از سال 1306 به مشهد منتقل شد وچاپ آن تا سال 1309 در مشهد ادامه یافت.
وی این نشریه را اولین نشریه نظامی خراسان بزرگ خواند و اعلام کرد: اصفهان، شیراز و رشت از دیگر شهرهایی هستند که یک یا دو عنوان نشریه نظامی از آنها در آرشیو مطبوعات آستان قدس وجود دارد.
کارشناس نمایه‌سازی و چکیده‌نویسی مرکز اسناد و مطبوعات آستان قدس رضوی تشریح کرد: انتشار بیش از 28 عنوان نشریه در حوزه نیروهای هوایی، نظام هوا-فضا و امور وابسته به آن؛ انتشار20 عنوان با موضوعات خانواده، سربازان، ارائه اطلاعات و سرگرمی برای این قشر و همچنین چاپ مقاله‌ها و مطالبی با موضوع فنون و تجهیزات نظامی؛ نیروی زمینی ارتش؛ جنبه‌های دفاعی و نظامی؛ نیروهای انتظامی و خدمات وابسته آنها مهمترین بحث و رویکرد مقاله نویسی در نشریات نظامی ایران تا کنون بوده است.
وی از مهمترین نشریه‌های پیش و پس از انقلاب اسلامی موجود در این آرشیو یاد کرد و گفت: اخبار تازه روز، آسمان ايران، ايران نما، بهداري ارتش، پرواز، پهلوي، پيام پاسداران، پيک دريا، سازمان دفاع غيرنظامي، ژاندارمري، سپه، مراقبت پرواز، مريخ، نيروي زميني شاهنشاهي، و نيروي هوائي شاهنشاهي مهمترین نشریه‌های نظامی ایران قبل از پیروزی انقلاب اسلامی است و مواردی چون امين جامعه، انديشه انتظامي و مرز، پدافند غير عامل، پژوهش هاي مديريت انتظامي، پليس بين الملل، پهپادها و آينده، ترجمان نظامي، جنگ الکترونيک، دانش انتظامي، خليج فارس و امنيت، ديده‌بان پليس، سياست دفاعي، صنايع هوا فضا، طب نظامي، علوم و فنون نظامي، فرماندهي و ستاد، مطالعات تاريخي- نظامي و نگهبان انقلاب اسلامي ز عناوین مهمترین نشریات دوران انقلاب اسلامی است.
نظر شما