سیره معصومان(ع) در کتب اربعه تالیف می شود

به گزارش خبرگزاری شبستان، پروژه «سیره معصومان(ع) در کتب اربعه» توسط حجت‌الاسلام ذاکرخمی و در پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در دست اجرا است.

«انقلاب اسلامی ایران در آیات و روایات»، «سیمای کارگزاران علی بن ابی طالب امیرالمومنین(ع)» (۳جلد)، «تقوا و سیاست»، «مدیریت و سیاست (عهد نامه مالک اشتر)»، «حکومت و سیاست» و «طلوع خورشید (سال‌شمار زندگانی امام خمینی از تولد تا پیروزی انقلاب اسلامی ایران)»، «اخلاق مسئولان نظام اسلامی» و «امام علی(ع) و ایرانیان» از دیگر آثار حجت‌الاسلام ذاکرخمی است.

وی همچنین بیش از نود مقاله در زمینه‌های مختلف تاریخی، فقهی، اصولی، نهج‌البلاغه، نقد کتاب، نگاشته که بیش‌تر در مجله‌های حوزه، فقه، پیام زن، پگاه حوزه، تقریب، میقات، برخی دانشنامه‌ها و به مناسبت همایش‌های مختلف منتشر شده‌ است.

 سیره معصومان (ع) در کتب اربعه

 کتب اربعه یا چهار اثر مهم شیعه از ارزشمندترین و مهم‌ترین کتاب‌های شیعه هستند که از زمان تدوین تا کنون مورد توجه علمای شیعه در طول تاریخ بوده است. بن مایه بسیاری از مسائل فقهی و حتی مقدار زیادی از مسائل اعتقادی برگرفته از این کتب گران‌سنگ – به ویژه کتاب شریف کافی – است که مشتمل بر اصول دین؛ کتاب توحید و حجت است.

کتب اربعه عبارتند از:

۱. الکافی: شامل اصول، فروع و روضه؛ تألیف ثقة الاسلام محمد بن یعقوب کلینی؛

 2.من لایحضره الفقیه: تألیف شیخ صدوق معروف به ابن بابویه؛

3. تهذیب الأحکام: تألیف شیخ طوسی (معروف به شیخ الطائفه)؛

4. الاستبصار: تألیف شیخ طوسی.

روش عملی معصومان(ع) یا سیره آنان، به‌عنوان بخشی از سنت، یکی از منابع مهم احکام فقهی است. درک آسان سیره از سوی مردم توجه به آن را ضروی می‌نماید که متأسفانه کم‌تر به آن بها داده شده است. سیره، روش تعامل معصومان(ع) با مردم را در موارد مختلف نشان می‌دهد، دیدگاه‌های عملی آنان را در موضوعات گوناگون روشن می‌کند و الگویی عملی است برای پیروان اهل‌بیت(ع) و افراد جامعه‌ی اسلامی. در ضروت این واکاوی و تحقیق می‌توان به نکات دیگری اشاره کرد:

-این کار، ارزش سیره و لزوم اهتمام به آن را در حوزه‌های علمیه برای حوزویان ارائه می‌دهد.

– این کار باعث می‌شود این آثار گران‌قدر همراه با گزاره‌های عملی و سیره‌ای وارد سطح زندگی مردم شود؛ به تعبیر دیگر باعث می‌شود این آثار به جامعه معرفی شود و حوزه نیز نسبت به آن‌ها اهتمام بیش‌تری داشته باشد؛ چون برخی تصور می‌کنند با وجود وسائل‌الشیعه به آن‌ها نیازی نیست.

– با این طرح می‌توان میزان اهتمام نویسندگان کتب اربعه را به سیره روشن کرد؛ مثلاً مرحوم کلینی در کافی اهتمام بیش‌تری به سیره داشته است تا شیخ صدوق و طوسی.

– نگاهی به سیره معصومان(ع) در طول زمان نشان می‌دهد که آنان به سیره و عملکرد پیامبر و امامان قبل از خود علیهم‌السلام، اهتمام داشتند و در موارد مختلف، به آن استناد می‌کردند و استنباط فقهی از آن داشته‌اند.

– در مواردی از نقش گرایش‌های کلامی نویسندگان در تدوین این آثار، سخن به میان آمده است؛ مثلاً شیخ صدوق کتابی به نام جهاد در من لا یحضره الفقیه ندارد؛ یا کلینی مسائل خمس را در کتاب حجت آورده است.

– در مواردی که اخبار نقل شده در کتب اربعه، با حقایق تاریخی مخالف بوده، مورد نقد و بررسی قرار گرفته است تا بی‌جهت در جامعه مورد استناد و توجه قرار نگیرد.

این طرح در اواخر سال ۱۳۹۰ به تأیید رسید. طرح شامل کلیاتی درباره سیره و سنت، معرفی کتب اربعه و معرفی اجمالی معصومان(ع) بر اساس آن‌چه در کتب اربعه آمده، پی گرفته شده است. در این طرح سیره آموزشی، عبادی، اجتماعی، سیاسی، نظامی، اقتصادی و مالی معصومان(ع) در کتب اربعه با بیان ابعاد مختلف آن بررسی شده است.

گفتنی است، از زمان تصویب تا کنون، بخش عمده آن تدوین شده و قسمت اول آن که شامل موارد ذکرشده تا سیره اجتماعی است در ۵۱۷ صفحه پایان یافته و نگارش قسمت دوم آن – که سیره سیاسی به بعد را در بر می‌گیرد – مراحل پایانی خود را طی می‌کند. سیره سیاسی و نظامی در حدود 300 صفحه تدوین شده و با نگارش سیره اقتصادی تا پایان امسال، نگارش طرح نیز به پایان می‌رسد.