روستاهاي خراسان جنوبي در بحران بی‌آبی غرق شدند/ مسئولان باور کنند «آب» نیست

خبرگزاري شبستان- خراسان جنوبي؛ اوائل که آب بود و کشاورزي رونق داشت، جوانها در کنار پدر و مادر کشاورزي مي کردند، رفته رفته آب کم شد و کشاورزي هم از رونق افتاد و  اين موضوع باعث مهاجرت جوانهاي ما به شهرها شده است.

 

با دست نشانم مي دهد و مي گويد: از اين زمين ها روزگاري آنقدر گندم به عمل مي آمد که مردم از درو کردن خسته مي شدند اما در سالهاي اخير حتي به اندازه نياز يک خانواده در يک سال هم گندم نمي دهد. آهي مي کشد و مي گويد « جواني نوبهاري بود و بگذشت»؛ خودش گويي متوجه مي شود که ضرب المثل به جايي استفاده نکرده و مي گويد: ربطي نداشت اما اگر الان هم آب باشد بازهم اين زمين ها پر از گندم و جو مي شوند و مردم هم خسته از درو کردن آن اما...

 

قصه پرغصه کم آبي اين روزها ديگر تکراري شده است و حتي مردم ديگر از گفتن آن خسته شده اند! کمبود آب براي کشاورزي از يک طرف و سخت تر از آن نبود آب آشاميدني در بيش از ۴۰۰ روستاي استان که بايد چشم به جاده بدوزند تا هر هفته يک راننده تانکر براي آنها آب خوردن بياورد. رئيس شوراي اسلامي دهستان لانو مي گويد «گاهي مردم اين دهستان شايد يکي دو ماه بگذرد اما به دليل نبود آب، استحمام هم نمي توانند بکنند!»

 

تاکيد فرمانده سپاه براي چاره انديشي آبرساني به روستاها

اين تراژدي؛ فرياد بسياري از مسئولان استان خراسان جنوبي را درآورده است بگونه اي که فرمانده سپاه انصارالرضا (عليه السلام) خراسان جنوبي ۲۷ دي ماه امسال در چهارمین مجمع عالی قشر بسیج کارگری خراسان جنوبی اعلام کرد: بسیج سازندگی تاکنون به 427 روستا با جمعیتی بالغ بر 17 هزار خانوار در استان با تانکر آبرسانی کرده است که البته مسئولان باید برای آبرسانی به روستاها چاره‌اندیشی کنند.

 

وي افزود: مسئولان نباید به بهانه سیاسی جلوه دادن برخی از موضوعات از انجام اقداماتی که به انتفاع مردم است خودداری کنند چراکه در این صورت به عقب‌افتادگی استان کمک کرده‌اند.

 

در روستاهاي با ۱۵۰ خانوار؛ آب وجود ندارد

حجت الاسلام سيدمحمد باقر عبادی نماينده مردم بيرجند،‌ درميان و خوسف در خانه ملت نيز ۱۴ دی امسال در جلسه شورای اداری خراسان جنوبی که با حضور معاون حقوقی رئیس جمهور برگزار شد اعلام کرد: در سال های اخیر ۵۰ درصد مهاجرت از روستاها افزایش داشته است.

 

وي تصریح کرد: باید برای این موضوع تدبیری اندیشید و اگر کاری انجام نشود در سال های آینده مرزهای کشور خالی خواهند شد و حاشیه نشینی در شهرها به وجود خواهد آمد.

 

وی با تاکید بر اینکه باید مدیریت ویژه ای در این زمینه داشت، یادآور شد: در روستاهای با 150خانوار آب وجود ندارد و این مهم، عاملی برای مهاجرت از روستاها است.

 

 

اولويت استان ذخيره آب باشد نه لوله گذاري و ايجاد استخر!

مسئول سازمان بسیج سازندگی خراسان جنوبی نيز ۱۳ دي ماه در نخستین جلسه کارگروه اقتصاد مقاومتی فعالان رسانه ای استان با اشاره به اینکه سالانه 174 میلیون مترمکعب آب در استان مصرف می شود که باعث افت سفرههای زیرزمینی شده، تصریح کرد: اما یک قلم پساب فاضلاب چند شهر استان 400 میلیون متر مکعب است که سوال این است که با آن چه کاری انجام داده ایم؟

 

محمد زهرایی ادامه داد: سال گذشته 640 میلیون مترمکعب روان آب از استان خارج و یا هرز رفته که باید با سرمایه گذاری درست این روان آب‌ها و سیلاب‌ها به سفره‌های زيرزمیني تزریق شود.

 

به گفته وی اولویت استان خراسان جنوبی به جای لوله گذاری و ایجاد استخر ذخیره آب این است که روان آب‌های استان مدیریت شود و اگر کارشناسی و اطلاعات درست به مدیران بدهیم بعد مطالبه کنیم مطمئناً نتیجه می‌دهد.

 

بعد از گذشت ۳۷ سال از انقلاب، برخی از روستاییان برای تامین آب شرب در صف می ایستند

محمدرضا قرائی، رئیس شورای اسلامی خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند اظهار داشت: خشکسالی ۱۷ سال است که استان خراسان جنوبی را تحت تاثیر قرار داده است.

 

وی با اشاره به اینکه همه مسئولان پیگیر رفع مشکلات ناشی از خشکسالی و کم آبی در استان هستند اما هنوز این مشکلات برطرف نشده است،‌ افزود: برای مسئولان استان، هر یک از روستاهای مرزی، در حکم یک پادگان محسوب می شود که در تامین امنیت استان نقش بسیار بسزایی دارند بنابراین باید تلاش خود را برای تامین آب، اشتغال و رفع تاثیرات ناشی از خشکسالی در این مناطق بیش از پیش بکارگیرند.

 

رئیس شورای اسلامی خراسان جنوبی با بیان اینکه ۴۶۰ روستا در استان خراسان جنوبی به وسیله تانکر آبرسانی می شوند، ادامه داد: بر اساس اعلام مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی قرار است تا پایان امسال مشکل آبرسانی با تانکر به ۶۰ روستای استان برطرف شود.

 

وی با اظهار امیدواری از اینکه با عملی شدن برجام،‌ شاهد اتفاقات خوبی در این استان کم برخوردار باشيم، گفت: بسیار ناراحت کننده است که بعد از گذشت ۳۷ سال از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، مردم برخی از روستاها، برای تامین آب آشامیدنی خود در صف بایستند.

 

مسئولان باور کنند «آب نیست»

قرائی یکی از مهمترین راهکارهای حل مشکل کم آبی روستانشینان استان را، عملی شدن طرح آبرسانی به استان اعلام کرد و افزود: امروز وضعیت دشت های سرایان فوق بحران اعلام شده است و مسئولان باید باور کنند دیگر «آب نیست» و باید کاری کنند.

 

وی به گرمای ۵۰ درجه سانتي گراد برخی از روستاهای شهرستان طبس و نهبندان نیز اشاره کرد و اظهار داشت: آبرسانی با تانکر برای تامین آب شرب مردم،‌ یک روش بهداشتی محسوب نمی شود و برخورداری از آب سالم آشامیدنی «حق اولیه» مردم است.

 

وی بر پیگیری برای تامین آب برخی از نقاط استان از طریق آب سدهای بزرگ کشور تاکید کرد و گفت: طرح انتقال آب به استان نیازمند اعتبارات هنگفتی است.

 

این مقام مسئول با اشاره به اینکه بی آبی و خشکسالی کمر مردم استان را شکسته است، گفت: مسئولان باید به تهران بروند و حق و حقوق مردم روستانشین خراسان جنوبی را بگیرند.

 

 

وی با بیان اینکه در حال حاضر مردم منتظر نزولات آسمانی هستند، درخصوص حفر چاههای غیرمجاز در برخی از نقاط استان برای تامین آب توسط مردم گفت: قانون باید رعایت شود چرا که اگر قرار باشد در هر نقطه ای از استان یک چاه حفر شود، شاید نیاز به آب برای مدتی کوتاه برطرف شود اما مشکلاتی ایجاد خواهد شد که به ضرر آیندگان خواهد بود.

 

قرائی بر عملی شدن آبیاری نوین در کشاورزی برای جلوگیری از هدر رفت آب تاکید کرد و یادآور شد: این مهم کمک بزرگی برای جلوگیری از هدر رفت آب و استفاده بهینه از منابع آبی موجود می کند.

 

کشاورزي در برخي روستاهاي دهستان لانو تعطيل شده است

قرباني رئيس شوراي اسلامي دهستان لانو نيز به خبرنگار شبستان گفت: در اين دهستان ۱۷ روستا وجود دارد که تا چند سال قبل ۴ روستا از آب لوله کشي برخوردار بودند اما در حال حاضر تمامي روستاها از بحران آب رنج مي برند.

 

وي با اشاره به اينکه جمعيت اين دهستان ۳ هزار و ۷۰۰ نفر است، ادامه داد: هر هفته يک تانکر ۱۰ هزار ليتري براي مردم روستاهاي اين دهستان آب مي آورد به همين دليل مردم گاها مجبور مي شوند از آب قنات هاي اطراف براي شستشو و حتي خوردن استفاده کنند.

 

وي با بيان اينکه مسئول خانه بهداشت لانو نيز هستم به همين دليل با نمونه برداري از آب قنات متوجه شده ام که ميزان کليفرم موجود در آب از حد نرمال، بسيار بيشتر است، گفت: به مردم مي گويم از آب قنات ها استفاده نکنند،‌ اما مي دانيم مجبور هستند!

 

قرباني ادامه مي دهد: روستاهاي اين دهستان در نزديک مرز افغانستان قرار دارند و جوانان اين روستاها اگر آب هاي روان مهار شود، مي توانند کشاورزي کنند اما متاسفانه به دليل خشک شدن چشمه ها و کم شدن آب قنات ها جوانها به دليل بيکاري به سمت موادمخدر گرايش پيدا کرده اند.

 

وي با اشاره به بارندگي اوايل دي ماه امسال و جاري شدن روان آب، گفت: اين روان آبها با مهار شدن و هدايت به موقع مي تواند زمينه آباداني بسياري از روستاهاي اطراف را فراهم کند.

 

وي ادامه مي دهد: در حال حاضر ۴۰۰ هزار هکتار زمين بکر در روستاي خوشاب سربيشه آماده کشاورزي است اما متاسفانه آب براي اين مهم وجود ندارد.

 

وي خواستار اتمام مجتمع آبرساني خوشاب شد و گفت: اگر مسئولان همت کنند و هرچه سريعتر اين پروژه را به پايان برسانند از مهاجرت بسياري از مردم به حاشيه شهر بيرجند، روستاي حاجي آباد و چهکند جلوگيري خواهند کرد.

 

۲۰ درصد قنات هاي استان کارايي براي کشاورزي ندارند

علی شفیعی، مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند اظهار کرد: در استان 11 هزار و 740 منبع آبی وجود دارد که یک میلیارد و 200 میلیون متر مکعب آب از آنها استحصال می‌شود.

 

وی با اشاره به وجود 6 هزار و 250 رشته قنات در استان افزود: در گذشته حدود 600 میلیون متر مکعب آب از قنوات استان استحصال می‌شد که در حال حاضر این رقم به نصف کاهش یافته است.

 

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی گفت: کم آبی و خشکسالی‌های۱۷  ساله باعث شده 20 درصد از قنات‌های استان دچار کاهش شدید آبدهی شده به گونه‌ای که کارایی برای کشاورزی ندارد.

 

شفیعی با بیان اینکه از سال 83 تا ابتدای سال 93 تعداد 2 هزار و 176 رشته قنات بازسازی و مرمت شد، عنوان کرد: سال گذشته اعتبارات ابلاغی 4.5 برابر شد و 250 رشته قنات مرمت و بازسازی شده است.

 

وی تاکید کرد: قنوات جزء سرمایه‌های استان خراسان جنوبی هستند که همه وظیفه دارند برای نگه‌داری و پایداری این منبع در استان تلاش کنند.

 

شفیعی با بیان اینکه سال 92 از اعتبارات ابلاغی حوزه آب و خاک جهاد کشاورزی 6 میلیارد  تومان آن تخصیص یافته، تصریح کرد: در سال گذشته این اعتبارات با 23 میلیارد تومان تخصیص افزایش 400 درصدی داشته است.

 

 

اجراي سيستم هاي نوين آبياري؛ بهترين روش براي مقابله با خشکسالي

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی تجهیز زمین های کشاورزی و باغی به سیستم های نوین آبیاری را بهترین روش جهت مقابله با خشکسالی و استفاده بهینه از منابع آبی موجود دانست و گفت: در سال گذشته برای اجرای طرح نوین آبیاری در اراضی استان 38 میلیارد تومان ابلاغ شد که از این میزان 9 میلیارد تومان تخصیص یافته است.

 

وی با اشاره به اینکه در سال جاری اعتبارات ابلاغی اجرای طرح نوین آبیاری در استان به 58 میلیارد تومان افزایش یافته، افزود: تاکنون از این میزان 31 میلیارد و 700 میلیون تومان تخصیص یافته است.

 

شفیعی خاطر با بیان اینکه از سال گذشته تاکنون 12 هزار و 500 هکتار برای اجرای طرح نوین آبیاری در سامانه ثبت نام شده که در حال مطالعه و آماده اجرا است، ادامه داد: همچنین مطالعات ۲ هزار و 400 کیلومتر طرح انتقال آب به اراضی کشاورزی آماده شده که در مجموع برای اجرای این طرح ها 200 میلیارد تومان اعتبار نیاز است.

 

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی بیان داشت: از سال 83 تا سال گذشته حدود یک هزار و 700 کیلومتر طرح انتقال آب در استان اجرا شده است و امیدواریم در سال جاری با اعتباراتی که ابلاغ شده 770 کیلومتر طرح انتقال آب در استان انجام شود.

 

وی خاطر نشان کرد: در  بررسی مطالعات 100 نمونه تجهیز مزارع و باغات به سیستم‌های نوین آبیاری راندمان آبیاری تا میزان 41 درصد افزایش یافته است.

 

شفیعی با اشاره به اینکه کشاورزان در قبال اجرای طرح آبیاری قطره ای سطح نباید سطح زیر کشت اراضی را افزایش دهند، عنوان کرد: تاکنون 60 درصد بهره برداران افزایش سطح زیر کشت نداشته‌اند.

 

مدیر آب و خاک سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی مدیریت نوع کشت را بسیار مهم دانست و اظهار کرد: 40 درصد اشتغال مردم در بخش کشاورزی است بنابراین به نظر من تغییر الگوی کشت و پاک کردن مسئله کار درستی نیست بلکه باید مدیریت کشت تغییر کند.

 

وی تصریح کرد: به عنوان مثال به جای حذف کاشت چغندر قند که برای آن تاسیسات در استان ایجاد شده می توان با کاشت پاییزه میزان مصرف آب آن را کاهش داد و یا محصولات دیگر را در گلخانه کشت کرد.

 

امسال هيچ اعتباري خشکسالي به اداره محيط زيست اختصاص نيافته است

بهمن مودی، معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی در گفتگو با خبرنگار شبستان در بیرجند با اشاره به اینکه در سال گذشته 500 میلیون تومان اعتبار سازمانی به حوزه خشکسالی استان تخصیص یافت، افزود: امسال تاکنون هیچ اعتباری به این بخش اختصاص نیافته است.

 

وی با بیان اینکه منطقه نایبندان طبس که زیستگاه منحصر به فرد یوزپلنگ ایرانی است بخشی از آن درگیر خشکسالی است و در طول سال در این منطقه توزیع علوفه انجام می‌شود، عنوان کرد: منطقه حفاظت شده مظفری در فردوس و پناهگاه ربات شور در فردوس و بشرویه در وضعیت وخیمی قرار دارد و دچار خشکسالی مفرط شده است.

 

مودی افزود: اداره کل حفاظت محیط‌ زیست استان برای تأمین آب‌ گونه‌های جانوری با تانکر به این منطقه آبرسانی می‌کند و در طول سال در این مناطق علوفه توزیع می‌شود.

 

وی در بخش دیگری از سخنان خود با بیان اینکه خشکسالی بر 22 آب‌بند، تالاب و آبگیر استان تاثیر گذاشته، تصریح کرد: تالاب کجی نمکزار نهبندان تبدیل به تالاب فصلی در سالهای خشک شده است.

 

معاون نظارت و پایش اداره کل حفاظت محیط زیست خراسان جنوبی ادامه داد: در حال حاضر تالاب کجی نمکزار آخرین مقاومت‌های خود را می‌کند که در صورت ادامه خشکسالی به کف خشک تبدیل خواهد شد و با پوکی خاکهای سطح تالاب شهرهای سربیشه، نهبندان و حتی بیرجند را تحت تاثیر جریان ریزگردها قرار خواهد داد.

 

به گفته وی در سال گذشته با حفر دو رشته کانال به اعتبار 70 میلیون تومان آبهای متفرقه به بستر تالاب کجی نمکزار هدایت شد و این از مهمترین اقدامات تاثیرگذار بوده است و در حال حاضر با بارندگی های روزهای گذشته تالاب آبگیری شده است.

 

مودی یادآور شد: در سالیان گذشته در فصل زمستان شاهد حضور پرندگان مهاجر در این تالاب بوده ایم که گاهی برخی از پرندگان در این تالاب تولید مثل هم داشته اند اما در سال جاری حضور پرندگان مهاجر به صورت محسوس کاهش یافته است.

 

۶۰ روستای استان از لیست آبرسانی با تانکر حذف می شوند

بسکابادی مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب روستایی خراسان جنوبی نيز با تاکید بر اینکه تا پایان امسال ۶۰ روستا از لیست آبرسانی با تانکر حذف می شوند به خبرنگار شبستان، تصریح کرد: در واقع مشکل آب شرب این روستا تا پایان امسال برطرف شده و ضریب بهره وری از ۷۰ درصد به ۸۰ درصد می رسد.

 

وی با اشاره به اینکه ۶۴ مجتمع آبرسانی در دست احداث داریم، افزود: هم اکنون پیشرفت فیزیکی ۳۸ مجتمع آبرسانی بیش از ۵۰ درصد است که وزارت نیرو تاکید بر اتمام این پروژه ها دارد.

 

وی با بیان اینکه یکی از این مجتمع ها در خوشاب شهرستان سربیشه وجود دارد، گفت: مجتمع خوشاب از منابع آب مطمئنی برخوردار است و با توجه به اینکه سال گذشته ۶۰۰ میلیون تومان به این مجتمع اختصاص یافت و امسال نیز ۴ میلیارد و ۷۰۰ میلیون تومان به این مجتمع اختصاص خواهد یافت،‌ امیدواریم مشکل آب تعداد زیادی از روستاهای اطراف برطرف شود.

 

 

 

گزارش: زهرا مهرور- زينب رمضاني